Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości1)
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem
Badanie sprawozdań finansowych, atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań
Art. 64. 1. Badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:
1) banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych oddziałów i oddziałów zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów zakładów reasekuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych;
1a) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o świadczeniu usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b;
2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
2b) krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego;
3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;
4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:
a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
b)*) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 3.125.000 euro,
c)*) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 6.250.000 euro.
2. W jednostkach sporządzających łączne sprawozdania finansowe, o których mowa w art. 51 ust. 1, warunki określone w ust. 1 stosuje się do łącznego rocznego sprawozdania finansowego.
3. Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR.
4. Badaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.
5. (uchylony)
6. (uchylony)
7.**) Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju oraz sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej podlegają atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przez biegłego rewidenta uprawnionego do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
___________________
*)Uwaga od redakcji: na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 6.12.2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1863), przepisy art. 64 ust. 1 pkt 4 lit. b i c, w brzmieniu nadanym ww. ustawą, mają zastosowanie po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po dniu 31.12.2024 r., przy czym na potrzeby ustalenia spełnienia warunków określonych w tych przepisach uwzględnia się sumę aktywów bilansu oraz przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 30a ustawy o rachunkowości osiągnięte w poprzednim roku obrotowym rozpoczynającym się po dniu 31.12.2023 r.
**)Uwaga od redakcji: na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 6.12.2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1863), przepisy art. 64 ust. 7, w brzmieniu nadanym ww. ustawą, mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 31.12.2023 r.
Art. 64a. (uchylony)
Art. 64b. (uchylony)
Art. 65. (uchylony)
Art. 66. 1 - 3. (uchylone)
4. Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego oraz wyboru firmy audytorskiej do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.
5. Kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym firmie audytorskiej udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. W przypadku badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach, pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Koszty przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka.
5a. Za nieważne z mocy prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich.
5b. Kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, przy czym koszty przeprowadzenia tej atestacji ponosi jednostka, której sprawozdawczość podlega atestacji.
5c. Za nieważne z mocy prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na potrzeby przeprowadzenia atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich.
6. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzone z naruszeniem przepisów:
1) art. 69 ust. 6, 7 i 9, art. 70, art. 72 ust. 2, art. 135 ust. 2 i art. 136 ustawy o biegłych rewidentach,
2) art. 5 oraz art. 17 ust. 1 akapit drugi i ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE, w przypadku badania ustawowego jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach
- jest nieważne z mocy prawa.
7. Rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego, umowy o badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego i umowy o atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju jest możliwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy, przy czym za uzasadnioną podstawę uznaje się w szczególności:
1) wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych w:
a) przepisach prawa dotyczących przeprowadzenia odpowiednio badania lub atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
b) zasadach etyki zawodowej,
c) przepisach dotyczących niezależności,
d) krajowych standardach wykonywania zawodu;
2) niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii;
3) przekształcenia, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie odpowiednio badania lub atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
8. Różnice poglądów w zakresie stosowania zasad rachunkowości, standardów badania, standardów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, standardów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dla małych i średnich jednostek lub standardów atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania odpowiednio umowy o badanie lub umowy o atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
9. O rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdania finansowego lub umowy o atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju kierownik jednostki oraz firma audytorska informują niezwłocznie, wraz z podaniem stosownego wyjaśnienia przyczyn rozwiązania umowy, Polską Agencję Nadzoru Audytowego, a w przypadku jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach - także Komisję Nadzoru Finansowego.
10. W przypadku badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach lub atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach, jeżeli zaistnieją ku temu uzasadnione podstawy, prawo wniesienia do sądu powództwa o rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego lub umowy o atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przysługuje:
1) akcjonariuszom, którzy posiadają co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału zakładowego w badanej jednostce, a w przypadku prostej spółki akcyjnej - co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału akcyjnego;
2) organom badanej jednostki, które nie dokonywały wyboru firmy audytorskiej;
3) Komisji Nadzoru Finansowego.
11. Wspólnicy lub udziałowcy jednostek dużych podlegających obowiązkowi sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju lub sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej, z wyjątkiem jednostek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy posiadają co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału zakładowego lub co najmniej 5% kapitału akcyjnego w jednostce, mogą - działając pojedynczo albo grupowo - złożyć projekt uchwały albo postanowienia organu zatwierdzającego o sporządzeniu sprawozdania dotyczącego określonych elementów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju lub sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej przez podmiot akredytowany inny niż firma audytorska przeprowadzająca badanie ustawowe w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach lub podmiot należący do jej sieci oraz o udostępnieniu takiego sprawozdania organowi zatwierdzającemu.
Art. 67. 1. Kierownik badanej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń - niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania.
2. Biegły rewident jest uprawniony do uzyskania informacji związanych z przebiegiem badania od kontrahentów badanej jednostki, w tym także od banków i jej doradców prawnych - z upoważnienia kierownika badanej jednostki.
3. Jeżeli przedmiotem badania jest sprawozdanie finansowe jednostki dominującej, to uprawnienia biegłego rewidenta, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługują także wobec jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych.
3a. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
4. (uchylony)
5. Kierownik jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi przeprowadzającemu atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dostęp do dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji i wyjaśnień oraz składa oświadczenia w zakresie, w jakim te dokumenty, informacje, wyjaśnienia i oświadczenia są niezbędne do sporządzenia sprawozdania z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
6. Biegły rewident przeprowadzający atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju danej jednostki jest uprawniony do uzyskania, na podstawie upoważnienia udzielonego przez kierownika tej jednostki, informacji związanych z przebiegiem atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju od jej kontrahentów, w tym także od banków i jej doradców prawnych.
7. W przypadku atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju sporządzonej przez jednostkę dominującą, uprawnienia biegłego rewidenta, o których mowa w ust. 5 i 6, przysługują także wobec jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych.
8. W przypadku atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju sporządzonej przez jednostkę niebędącą jednostką dominującą, która posiada udziały w jednostkach stowarzyszonych, uprawnienia biegłego rewidenta, o których mowa w ust. 5 i 6, przysługują także wobec tych jednostek.
Art. 67a. (uchylony)
Art. 68. 1. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne oraz spółdzielnie są obowiązane do udostępnienia udziałowcom lub członkom:
1) rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki,
2) sprawozdania z badania - w przypadku gdy sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania,
3) sprawozdania z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - w przypadku gdy jednostka jest zobowiązana do sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju
- najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem wspólników, walnym zgromadzeniem akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniem członków albo przedstawicieli członków spółdzielni.
2. Spółka akcyjna oraz prosta spółka akcyjna udostępnia ponadto akcjonariuszom sprawozdanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo organu administrującego.
Art. 69. 1. Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym:
1) roczne sprawozdanie finansowe,
2) sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego, jeżeli podlegało ono badaniu,
3) odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty,
4) sprawozdanie z działalności - w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1,
5) sprawozdanie z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - w przypadku jednostek, o których mowa w art. 63r ust. 1
- w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.
1a. (uchylony)
1b. Kierownik oddziału przedsiębiorcy zagranicznego składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe oddziału.
1c. Kierownik oddziału, mających siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakładu ubezpieczeń, zakładu reasekuracji, banku zagranicznego, instytucji kredytowej lub instytucji finansowej - w rozumieniu przepisów Prawa bankowego, zwanych dalej "instytucją kredytową lub finansową", składa we właściwym rejestrze sądowym, sporządzone i zbadane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w państwie siedziby instytucji kredytowej lub finansowej oraz przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego, roczne sprawozdanie finansowe tej instytucji wraz ze sprawozdaniem z działalności oraz sprawozdaniem z badania.
1d. Przepis ust. 1c stosuje się odpowiednio do skonsolidowanego sprawozdania finansowego wraz ze skonsolidowanym sprawozdaniem z działalności oraz sprawozdaniem z badania.
1e. Złożeniu we właściwym rejestrze sądowym nie podlega, z zastrzeżeniem ust. 1f, roczne sprawozdanie finansowe oddziału instytucji kredytowej lub finansowej.
1f. Kierownik oddziału instytucji kredytowej lub finansowej mającej siedzibę w państwie spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, oprócz dokumentów wymienionych w ust. 1c, składa również we właściwym rejestrze sądowym podlegające obowiązkowi badania roczne sprawozdanie finansowe oddziału wraz ze sprawozdaniem z badania, jeżeli:
1) roczne sprawozdanie finansowe tej instytucji kredytowej lub finansowej nie jest sporządzone według zasad przyjętych bądź równoważnych z przyjętymi w Europejskim Obszarze Gospodarczym lub
2) w państwie siedziby tej instytucji kredytowej lub finansowej nie jest spełniony warunek wzajemności w odniesieniu do instytucji kredytowych lub finansowych mających siedzibę w państwie z Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
1g. Kierownik jednostki, o której mowa odpowiednio w art. 63f ust. 1 lub art. 63g ust. 1, składa we właściwym rejestrze sądowym odpowiednio sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej lub skonsolidowane sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, w terminie określonym w ust. 1.
2. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w terminie określonym w art. 53 ust. 1, to należy je złożyć w rejestrze sądowym w ciągu 15 dni po tym terminie, a także 15 dni po jego zatwierdzeniu wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 1.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do jednostki dominującej sporządzającej roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej oraz jednostki dominującej sporządzającej sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej.
3a. Kierownik jednostki wraz ze sprawozdaniem finansowym, sprawozdaniem z działalności, skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, sprawozdaniem z działalności grupy kapitałowej, sprawozdaniem z płatności na rzecz administracji publicznej oraz skonsolidowanym sprawozdaniem z płatności na rzecz administracji publicznej składa we właściwym rejestrze sądowym również odmowę podpisu, do której ma zastosowanie art. 52 ust. 2, oraz oświadczenie lub odmowę złożenia oświadczenia, do których ma zastosowanie art. 52 ust. 2b, jeżeli zostały sporządzone.
4. Kierownik jednostki dominującej niesporządzającej skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z art. 56 ust. 2, składa we właściwym rejestrze sądowym przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego:
1) skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostki dominującej wyższego szczebla wraz ze sprawozdaniem z badania,
2) skonsolidowane sprawozdanie z działalności jednostki dominującej wyższego szczebla
- w ciągu 30 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania, o którym mowa w pkt 1, nie później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego jednostki dominującej niesporządzającej skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
5. Kierownik jednostki, o której mowa w art. 63r ust. 1, zamieszcza na stronie internetowej tej jednostki sprawozdanie z działalności w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.
6. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w terminie określonym w art. 53 ust. 1, sprawozdanie z działalności jest zamieszczane na stronie internetowej jednostki w terminie 15 dni po tym terminie, a także 15 dni po jego zatwierdzeniu.
7. Przepisy ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio do jednostki dominującej, o której mowa w art. 63x ust. 1.
8. W przypadku gdy przepisy prawa Unii Europejskiej wymagają od jednostki poddania elementów jej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju weryfikacji przez akredytowaną niezależną stronę trzecią, sprawozdanie z tej weryfikacji stanowi załącznik do sprawozdania z działalności składanego do właściwego rejestru sądowego i umieszczanego na stronie internetowej jednostki.
Art. 70. 1. Kierownik jednostki, o której mowa w art. 64, do której nie ma zastosowania art. 69, jest obowiązany złożyć wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji dodatkowej, bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy, do ogłoszenia w ciągu 15 dni od dnia ich zatwierdzenia, wraz ze sprawozdaniem z badania oraz odpisem uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty.
1a - 1d. (uchylone)
2. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, następuje w "Monitorze Sądowym i Gospodarczym".
3. (uchylony)
Art. 70a.*) Kierownik jednostki będącej spółką jawną osób fizycznych albo spółką partnerską, której przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej 2.500.000 euro i która nie stosuje zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie art. 2 ust. 2, składa we właściwym rejestrze sądowym, w terminie 6 miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy, oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego.
___________________
*)Uwaga od redakcji: na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 6.12.2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1863), przepisy art. 70a, w brzmieniu nadanym ww. ustawą, mają zastosowanie po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po dniu 31.12.2024 r., przy czym na potrzeby ustalenia spełnienia warunku określonego w tych przepisach uwzględnia się przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 30a ustawy o rachunkowości osiągnięte w poprzednim roku obrotowym rozpoczynającym się po dniu 31.12.2023 r.