Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 52. Zwalnia się od podatku dochodowego:
1) w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2003 r. dochody:
a) z odpłatnego zbycia nabytych przed dniem 1 stycznia 2003 r. obligacji Skarbu Państwa wyemitowanych po dniu 1 stycznia 1989 r. oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego po dniu 1 stycznia 1997 r.,
b) z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych, albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym, albo na podstawie zezwolenia udzielonego w trybie art. 92 lub 93 przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi*) (Dz. U. nr 118, poz. 754 i nr 141, poz. 945, z 1998 r. nr 107, poz. 669 i nr 113, poz. 715 oraz z 2000 r. nr 22, poz. 270, nr 60, poz. 702 i 703, nr 94, poz. 1037 i nr 103, poz. 1099),
c) (uchylona)
- przy czym zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli sprzedaż tych papierów wartościowych jest przedmiotem działalności gospodarczej,
- d) uzyskane z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi*) (Dz. U. nr 118, poz. 754 i nr 141, poz. 945, z 1998 r. nr 107, poz. 669 i nr 113, poz. 715 oraz z 2000 r. nr 22, poz. 270, nr 60, poz. 702 i 703, nr 94, poz. 1037 i nr 103, poz. 1099);
________________
*) Utraciła moc z dniem 24.10.2005 r. na podstawie art. 224 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. nr 183, poz. 1538), która weszła w życie z dniem 24.10.2005 r.
2) wypłacane po dniu 31 grudnia 1991 r. należne za okres do 31 grudnia 1991 r.:
a) przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz z tytułu umów o pracę nakładczą,
b) prowizje, premie, nagrody z zysku (dochodu) oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród należne z tytułów, o których mowa pod lit. a,
- jeżeli przychody te były zwolnione w 1991 r. od podatku od wynagrodzeń na podstawie przepisów płacowych;
3) odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe i inne jednorazowe wypłaty, do których pracownik nabył prawo w 1992 r. i których podstawę naliczania stanowi wynagrodzenie ustalone według stawek lub kwot obowiązujących do dnia 31 grudnia 1991 r., jeżeli przychody te były zwolnione w 1991 r. od podatku od wynagrodzeń na podstawie przepisów płacowych;
4) krajowe emerytury i renty oraz inne świadczenia z ubezpieczenia społecznego należne za okres do dnia 31 grudnia 1991 r.;
5) (uchylony)
Art. 52a. 1. Zwalnia się od podatku dochodowego:
1) dochody z tytułu odsetek i dyskonta od papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego - nabytych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.;
2) dochody (przychody), o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3, jeżeli są wypłacane albo stawiane do dyspozycji podatnika od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem;
3) dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od dnia 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59;
4) (uchylony)
5) (uchylony)
2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie ma zastosowania do dochodów (przychodów) od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem - wypłacanych lub stawianych do dyspozycji na podstawie tych umów zmienionych, przedłużonych lub odnowionych począwszy od dnia 1 grudnia 2001 r.
3. Jeżeli wypłata dochodów (przychodów) wynika z umów zawartych w okresie od dnia 1 grudnia 2001 r. do dnia 28 lutego 2002 r., podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3, określa się w wysokości przypadającej proporcjonalnie na okres, w którym podatnikowi nie przysługuje zwolnienie na podstawie ust. 1 pkt 2.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do odsetek i dyskonta od obligacji określonych w ust. 1 pkt 1.
5. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie ma również zastosowania do dochodów (przychodów) od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem, w przypadku gdy umowa ta:
1) została rozwiązana przed upływem okresu, na który została zawarta, bez względu na przyczynę tego rozwiązania;
Uwaga od redakcji:
Art. 52a ust. 5 pkt 1 został uznany za niezgodny z Konstytucją RP w zakresie dopuszczającym opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym dochodów (przychodów) od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed 1.12.2001 r. na podstawie umów zawartych przed tym dniem na czas oznaczony, w przypadku gdy umowa ta została rozwiązana z przewidzianych przez prawo przyczyn nieleżących po stronie podatnika - wyrok TK - Dz. U. z 2002 r. nr 19, poz. 199.
2) przewiduje możliwość wypłaty całości lub części kapitału, w tym z tytułu skapitalizowanych odsetek, zgromadzonego przez podatnika w trakcie trwania umowy, a podatnik z tej możliwości skorzystał.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia rachunku podatnika albo do gromadzenia środków pieniężnych podatnika w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania pobiera podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3, w dniu rozwiązania umowy albo wypłaty całości lub części kapitału, o którym mowa w ust. 5 pkt 2. Przepisy ust. 3 i art. 42 stosuje się odpowiednio, z tym że podatek pobiera się od sumy dochodów (przychodów) uzyskanych począwszy od dnia 1 marca 2002 r.
7. Przepisu ust. 5 pkt 1 nie stosuje się, jeżeli rozwiązanie umowy nastąpiło z przyczyn niezależnych od podatnika, w tym w szczególności w związku z likwidacją albo upadłością banku lub wystąpieniem zdarzeń losowych.
Art. 52b. (uchylony)
Art. 52c. 1. Zwalnia się z podatku dochodowego świadczenie finansowe wypłacane żołnierzowi na pokrycie kosztów najmu lokalu mieszkalnego, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 116, poz. 1203, z późn. zm.).
2. Zwalnia się z podatku dochodowego ekwiwalent w zamian za rezygnację z osobnej kwatery stałej, o którym mowa w art. 19 ust. 3 i art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw.
Art. 52d. Zwalnia się z podatku dochodowego kwoty rekompensaty wypłacane na podstawie:
- 1) ustawy z dnia 16 grudnia 2004 r. o rekompensacie przysługującej w związku z odstąpieniem w roku 2002 od waloryzacji dodatku kombatanckiego (Dz. U. nr 281, poz. 2779);
2) ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o rekompensacie przysługującej w związku z odstąpieniem w roku 2002 od waloryzacji świadczeń pieniężnych przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych oraz osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. nr 85, poz. 725).
Art. 52e. Zwalnia się od podatku dochodowego kwoty umorzenia zaległości oraz zwrotu wynikające z ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 143, poz. 894).
Art. 52f. Zwalnia się od podatku dochodowego:
1) zasiłek macierzyński przyznany na podstawie art. 20,
2) kwoty podwyższenia uposażenia oraz kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego przyznane na podstawie art. 21
- ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1217).
Art. 52g. Zwalnia się od podatku dochodowego kwoty jednorazowego dodatku pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 15 stycznia 2016 r. o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. (Dz. U. poz. 188).
Art. 52h
Art. 52i
Art. 52j
Art. 52ja
Art. 52jc
Art. 52k
Art. 52l
Art. 52m
Art. 52n
Art. 52o
Art. 52p
Art. 52pa
Art. 52q
Art. 52r
Art. 52s
Art. 52t
Art. 52u
Art. 52ua
Art. 52ub
Art. 52uc
Art. 52ud
Art. 52v
Art. 52va
Art. 52w
Art. 52x
Art. 52y
Art. 52z
Art. 52za
Art. 52zb
Art. 52zc
Art. 52zd
Art. 52ze
Art. 52zf
Art. 52zg
Art. 52zh
Art. 52zi
Art. 52zj
Art. 52zk
Art. 52zl
Art. 52zm
Art. 52zn
Art. 52zo
Art. 52zp
Art. 52zq
Art. 52zr
Art. 53. (uchylony)
Art. 53a
Art. 54. 1. Z dniem 1 stycznia 1992 r. tracą moc:
- 1) ustawa z dnia 4 lutego 1949 r. o podatku od wynagrodzeń (Dz. U. nr 7, poz. 41, z 1956 r. nr 44, poz. 201, z 1959 r. nr 11, poz. 69 oraz z 1963 r. nr 57, poz. 309);
2) ustawa z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. z 1987 r. nr 12, poz. 77, z 1989 r. nr 3, poz. 12, nr 35, poz. 192 i nr 74, poz. 443, z 1990 r. nr 21, poz. 126 oraz z 1991 r. nr 9, poz. 30) - w części dotyczącej podatku od płac;
3) ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku wyrównawczym (Dz. U. nr 42, poz. 188, z 1984 r. nr 52, poz. 268, z 1988 r. nr 34, poz. 254, z 1989 r. nr 35, poz. 192 oraz z 1991 r. nr 78, poz. 345);
4) ustawa z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku dochodowym (Dz. U. z 1989 r. nr 27, poz. 147, nr 74, poz. 443 oraz z 1991 r. nr 9, poz. 30, nr 35, poz. 155 i nr 60, poz. 253);
5) ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. nr 52, poz. 268, z 1986 r. nr 46, poz. 225, z 1988 r. nr 1, poz. 1, z 1989 r. nr 7, poz. 45, nr 10, poz. 53, nr 35, poz. 192 i nr 74, poz. 443, z 1990 r. nr 34, poz. 198 oraz z 1991 r. nr 7, poz. 24) - w zakresie dotyczącym podatku rolnego od dochodów osób fizycznych z działów specjalnych produkcji rolnej;
6) art. 27 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. nr 60, poz. 253);
7) przepisy ustaw szczególnych, w części zawierającej przedmiotowe lub podmiotowe zwolnienia osób fizycznych od podatków, o których mowa w pkt 1-5, albo obniżki tych podatków.
2. Przepisy:
1) ustaw wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 3-7 mają zastosowanie przy opodatkowaniu dochodów osiągniętych do dnia 31 grudnia 1991 r.;
2) ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 2 mają zastosowanie przy opodatkowaniu wynagrodzeń obciążających koszty działalności jednostek gospodarczych do dnia 31 grudnia 1991 r.
3. Ulgi mieszkaniowe i inwestycyjne przyznane na podstawie ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 3 oraz ulgi inwestycyjne przyznane na podstawie ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 4 i 5, niewyczerpane w okresie do dnia 1 stycznia 1992 r., stosuje się odpowiednio do dochodu i podatku dochodowego pobieranego na podstawie niniejszej ustawy.
4. (uchylony)
5. Okresowe zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 10 oraz art. 22 pkt 1 ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 4 pozostają w mocy do czasu ich wygaśnięcia.
6. U podatników, którzy na podstawie ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 3 gromadzili dochody na specjalnym rachunku bankowym, kwoty podjęte z tego rachunku po dniu 1 stycznia 1992 r. traktuje się jako dochód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu ustawy, z tym jednak że w 1992 r. zwalnia się od podatku dochodowego takie kwoty do wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału w skali określonej w art. 27 ust. 1. W tym wypadku, jeżeli podatnik osiąga również inne dochody, z wyjątkiem określonych w art. 28, 30 i art. 41 ust. 3, dla ustalenia obowiązku podatkowego i wysokości podatku należnego od tych dochodów łączy się je z kwotą pobraną ze specjalnego rachunku bankowego.
Art. 55 - 56. (pominięte)
Art. 57. 1. Do czasu wygaśnięcia skutków prawnych umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odrębnych przepisów, źródłem przychodów w rozumieniu art. 10 jest również działalność wykonywana na podstawie tych umów.
2. Przychód z działalności, o której mowa w ust. 1, ustala się według zasad określonych w art. 14. Przy ustalaniu dochodu odpłatność na rzecz zleceniodawcy wynikająca z umowy na warunkach zlecenia stanowi koszt uzyskania, jeżeli odnosi się do danego roku podatkowego, chociażby jej jeszcze nie poniesiono.
3. Podatnicy, którzy osiągają dochody określone w ust. 1, są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne na podatek oraz składać zeznania roczne według zasad określonych w art. 44 i 45.
Art. 58. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1992 r., z wyjątkiem art. 46, 47, 50 i 51, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 lipca 1991 r.