Facebook

Kliknij ten link, aby przejść do panelu logowania.
Teraz do wszystkich płatnych Serwisów internetowych
Wydawnictwa Podatkowego GOFIN loguj się w jednym
miejscu.


Po zalogowaniu znajdziesz menu z linkiem do swojego
konta abonenta i dodatkowych opcji.

Jak szukać?»

Ujednolicone przepisy prawne - www.przepisy.gofin.pl
Aktualnie jesteś: Ujednolicone przepisy prawne (strona główna) » Podatki i opłaty lokalne » Podatek rolny »  Ustawa z dnia 15.11.1984 r. o podatku rolnym

Ustawa z dnia 15.11.1984 r. o podatku rolnym

Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
 uwzględniający ww. zmiany
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2016 r. poz. 617
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2020 r. poz. 333
Wyświetl wersje poprzedzające
 Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
2024.11.09 - bieżąca
 zmieniony przez
zmiany w:

Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Istniejące wersje czasowe art. 1
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 1. Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Istniejące wersje czasowe art. 2
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.01.01
zmieniony przez
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 2. 1. Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

2. Za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb.

Istniejące wersje czasowe art. 3
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.07.14
zmieniony przez
2017.09.01
zmieniony przez
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2019.08.15
zmieniony przez
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 3. 1. Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

    1) właścicielami gruntów, z zastrzeżeniem ust. 2;

    2) posiadaczami samoistnymi gruntów;

    3) użytkownikami wieczystymi gruntów;

    4) posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

      a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa1) lub z innego tytułu prawnego albo

      b) jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa1) i Lasów Państwowych.

      _____________________________
      1) Obecnie: Agencja Nieruchomości Rolnych, zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2003 r. nr 64, poz. 592), która weszła w życie z dniem 16.07.2003 r.

2. Jeżeli grunty znajdują się w posiadaniu samoistnym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego ciąży na posiadaczu samoistnym.

3. Jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów dotyczących uzyskiwania rent strukturalnych, podatnikiem podatku rolnego jest dzierżawca.

4. Jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały wniesione do spółdzielni produkcyjnej jako wkład gruntowy, podatnikiem podatku rolnego jest spółdzielnia produkcyjna.

5. Jeżeli grunty, o których mowa w art. 1, stanowią współwłasność lub znajdują się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowią odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem rolnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach (posiadaczach), z zastrzeżeniem ust. 6.

6. Jeżeli grunty, o których mowa w ust. 5, stanowią gospodarstwo rolne, obowiązek podatkowy ciąży na tej osobie będącej współwłaścicielem (posiadaczem), która to gospodarstwo prowadzi w całości.

Art. 3a. Obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 3, nie dotyczy:

    1) Skarbu Państwa;

    2) gmin.

Art. 3b. Zadania sejmiku województwa, o których mowa w art. 5 ust. 2 i art. 13b ust. 2, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.

Istniejące wersje czasowe rozdziału 2
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.01.01
zmieniony przez
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Rozdział 2

 Zasady ustalania podatku

Istniejące wersje czasowe art. 4
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 4. 1. Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym stanowi:

    1) dla gruntów gospodarstw rolnych - liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego;

    2) dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

2. (uchylony)

3. (uchylony)

4. Ustala się 4 okręgi podatkowe, do których zalicza się gminy oraz miasta w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych.

5. Ustala się następujące przeliczniki powierzchni użytków rolnych:

Rodzaje użytków rolnych:

Grunty orne

Łąki i pastwiska

Okręgi podatkowe

I

II

III

IV

I

II

III

IV

Klasy użytków rolnych

Przeliczniki

I

1,95

1,80

1,65

1,45

1,75

1,60

1,45

1,35

II

1,80

1,65

1,50

1,35

1,45

1,35

1,25

1,10

IIIa

1,65

1,50

1,40

1,25


III


1,25

1,15

1,05

0,95

IIIb

1,35

1,25

1,15

1,00


IVa

1,10

1,00

0,90

0,80


IV


0,75

0,70

0,60

0,55

IVb

0,80

0,75

0,65

0,60


V

0,35

0,30

0,25

0,20

0,20

0,20

0,15

0,15

VI

0,20

0,15

0,10

0,05

0,15

0,15

0,10

0,05

6. Sady przelicza się na hektary przeliczeniowe według przeliczników określonych w ust. 5 dla gruntów ornych, z tym że do sadów klasy III i IV stosuje się odpowiednio przeliczniki dla klasy IIIa i IVa.

7. Grunty pod stawami zarybionymi bez względu na miejsce położenia przelicza się na hektary przeliczeniowe według następujących przeliczników:

    1) 1 ha stawu zarybionego łososiem, trocią, głowacicą, palią i pstrągiem - 1,0 ha przeliczeniowy;

    2) 1 ha stawu zarybionego innymi gatunkami ryb - 0,20 ha przeliczeniowego.

8. Grunty pod stawami niezarybionymi przelicza się na hektary przeliczeniowe według przeliczników ustalonych w ust. 5.

Art. 5. 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych, w drodze rozporządzenia, zalicza każdą gminę, miasto oraz dzielnicę miasta do jednego z czterech okręgów podatkowych, kierując się kryteriami określonymi w art. 4 ust. 4.

2. Sejmik województwa na wniosek rady gminy może, po zasięgnięciu opinii izby rolniczej, w szczególnych, gospodarczo uzasadnionych wypadkach zaliczyć niektóre gminy do innego okręgu podatkowego niż określony w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, jednakże nie może to spowodować zmniejszenia liczby hektarów przeliczeniowych dla tego województwa o więcej niż 1,5%.

3. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii izby rolniczej, może w szczególnych, gospodarczo uzasadnionych wypadkach zaliczyć niektóre wsie do innego okręgu podatkowego niż określony dla gminy, na podstawie upoważnień zawartych w ust. 1 i 2, jednakże nie może to spowodować zmniejszenia liczby hektarów przeliczeniowych dla tej gminy o więcej niż 1,5%.

Istniejące wersje czasowe art. 6
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.10.01
zmieniony przez
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6. 1. Podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

    1) od 1 ha przeliczeniowego gruntów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 - równowartość pieniężną 2,5 q żyta,

    2) od 1 ha gruntów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 - równowartość pieniężną 5 q żyta

- obliczone według średniej ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy.

2. Średnią cenę skupu żyta, o której mowa w ust. 1, ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie do dnia 20 października roku poprzedzającego rok podatkowy.

3. Rady gmin są uprawnione do obniżenia cen skupu określonych w ust. 2, przyjmowanych jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze gminy.

Istniejące wersje czasowe art. 6a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2016.10.07
zmieniony przez
2017.09.01
zmieniony przez
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.01
zmieniony przez
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6a. 1. Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

2. Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

3. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek.

4. Jeżeli w ciągu roku podatkowego grunty gospodarstwa rolnego zostały zajęte na prowadzenie innej działalności gospodarczej niż działalność rolnicza lub po zaprzestaniu prowadzenia tej działalności przywrócono na tych gruntach działalność rolniczą albo z innych powodów ich powierzchnia uległa zmniejszeniu lub zwiększeniu, kwota należnego podatku rolnego ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta zmiana.

4a. Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

5. Osoby fizyczne, z zastrzeżeniem ust. 10, są obowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informacje o gruntach, sporządzone na formularzach według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku rolnego, lub o zaistnieniu zmian, o których mowa w ust. 4.

6. Podatek rolny na rok podatkowy od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 10, ustala, w drodze decyzji, organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

7. Jeżeli w ciągu roku podatkowego nastąpiło wygaśnięcie obowiązku podatkowego w podatku rolnym lub zaistniały zmiany, o których mowa w ust. 4, organ podatkowy dokonuje zmiany decyzji, którą ustalono ten podatek.

8. Osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa1), a także jednostki organizacyjne Lasów Państwowych są obowiązane:

    1) składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia gruntów deklaracje na podatek rolny na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;

    2) odpowiednio skorygować deklaracje, w razie zaistnienia zmian, o których mowa w ust. 4, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zmian;

    3) wpłacać w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek rolny na rachunek budżetu właściwej gminy w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada.

    ___________________________
    1) Obecnie: Agencja Nieruchomości Rolnych, zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2003 r. nr 64, poz. 592), która weszła w życie z dniem 16.07.2003 r.

9. Obowiązek składania informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek rolny, o którym mowa w ust. 5 i ust. 8 pkt 1, dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień i ulg na podstawie przepisów ustawy.

10. Jeżeli grunty stanowią współwłasność lub znajdują się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych, w tym spółek, nieposiadających osobowości prawnej - osoby fizyczne składają deklarację na podatek rolny oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne.

11. Rada gminy określa, w drodze uchwały, wzory formularzy, o których mowa w ust. 5 i ust. 8 pkt 1. W formularzach będą zawarte dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania, niezbędne do wymiaru i poboru podatku rolnego.

12. Rada gminy może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb składania informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek rolny za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności:

    1) ich format elektroniczny oraz układ informacji i powiązań między nimi zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

    2) sposób ich przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

    3) rodzaje podpisu elektronicznego, którym powinny być opatrzone.

13. Rada gminy w uchwale, o której mowa w ust. 12, uwzględnia w szczególności:

    1) zakres danych zawartych we wzorach określonych uchwałą rady gminy w sprawie wzorów informacji o gruntach i deklaracji na podatek rolny oraz konieczność ich opatrzenia podpisem elektronicznym;

    2) potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w informacjach o gruntach i deklaracjach na podatek rolny oraz potrzebę ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem;

    3) limity wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku wynikające z deklaracji na podatek rolny, a także wymagania dla poszczególnych rodzajów podpisu elektronicznego określone w przepisach o podpisie elektronicznym, w szczególności dotyczące weryfikacji podpisu elektronicznego i znakowania czasem.

14. Poświadczenie przez organ podatkowy złożenia informacji o gruntach lub deklaracji na podatek rolny za pomocą środków komunikacji elektronicznej odbywa się zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 6b. Rada gminy może zarządzać pobór podatku rolnego od osób fizycznych w drodze inkasa oraz określać inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Istniejące wersje czasowe art. 6c
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6c. 1. Osobom fizycznym, na których ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego oraz jednocześnie w zakresie podatku od nieruchomości lub podatku leśnego dotyczący przedmiotów opodatkowania położonych na terenie tej samej gminy, wysokość należnego zobowiązania podatkowego pobieranego w formie łącznego zobowiązania pieniężnego ustala organ podatkowy w jednej decyzji (nakazie płatniczym), z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Łączne zobowiązanie pieniężne należne od przedmiotów opodatkowania stanowiących współwłasność lub znajdujących się w posiadaniu dwóch lub więcej osób fizycznych ustala się w odrębnej decyzji (nakazie płatniczym), który wystawia się na któregokolwiek ze współwłaścicieli (posiadaczy). Jeżeli gospodarstwo rolne prowadzi w całości jedna z tych osób, nakaz płatniczy wystawia się na tę osobę.

Istniejące wersje czasowe art. 6d
2024.01.01
dodany przez
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6d

Istniejące wersje czasowe art. 6e
2024.01.01
dodany przez
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6e

Istniejące wersje czasowe art. 6f
2024.01.01
dodany przez
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6f

Rozdział 3

(uchylony)

Rozdział 4

Zwolnienia i ulgi podatkowe

Istniejące wersje czasowe art. 12
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.04.22
zmieniony przez
2010.10.01
zmieniony przez
2011.01.01
zmieniony przez
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2014.01.19
zmieniony przez
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.09.11
zmieniony przez
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2018.10.01
zmieniony przez
2019.04.01
zmieniony przez
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
2024.11.09
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 12. 1. Zwalnia się od podatku rolnego:

    1) użytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych;

    2) grunty położone w pasie drogi granicznej;

    3) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją - w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich;

    4) grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha:

      a) będące przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabyte w drodze umowy sprzedaży,

      b) będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,

      c) wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objęte w trwałe zagospodarowanie;

    5) grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków - na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania;

    6) grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia - na 1 rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów;

    7) grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć nie więcej niż 20% powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej niż 10 ha - na okres nie dłuższy niż 3 lata, w stosunku do tych samych gruntów;

    8) użytki ekologiczne;

    9) grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę;

    10) grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach;

    11) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

    12) grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy:

      a) osiągnęli wiek emerytalny,

      b) są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy,

      c) są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,

      d) są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym albo niezdolnymi do samodzielnej egzystencji.

2. Od podatku rolnego zwalnia się również:

    1) uczelnie;

    2) publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie gruntów zajętych na działalność oświatową;

    3) instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, w odniesieniu do gruntów, które są niezbędne do realizacji zadań, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. nr 96, poz. 619);

    4) prowadzących zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 214, poz. 1407, nr 217, poz. 1427 i nr 226, poz. 1475), lub zakłady aktywności zawodowej - w zakresie gruntów zgłoszonych wojewodzie, jeżeli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzją w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej albo zaświadczeniem - zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyjątkiem gruntów znajdujących się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub zakłady aktywności zawodowej;

    5) instytuty badawcze;

    5a) przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych;

    6) Polski Związek Działkowców z tytułu użytkowania i użytkowania wieczystego gruntu rodzinnych ogrodów działkowych.

3. Okres zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, wynosi 5 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawarto umowę sprzedaży gruntów lub prawa wieczystego użytkowania, ustanowiono prawo wieczystego użytkowania gruntów lub objęto grunty w trwałe zagospodarowanie w drodze umowy.

4. Jeżeli podatnik nabywa lub obejmuje grunty o powierzchni mniejszej niż 100 ha, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, dotyczy gruntów kolejno nabywanych lub obejmowanych w trwałe zagospodarowanie do powierzchni łącznie nieprzekraczającej 100 ha.

5. W razie nabycia gruntów od indywidualnych właścicieli gospodarstw rolnych, nie stosuje się zwolnienia, jeżeli nabywca jest małżonkiem, krewnym w linii prostej lub jego małżonkiem, pasierbem, zięciem lub synową sprzedawcy gruntów.

6. Po upływie okresu zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, 5 i 6, stosuje się ulgę w podatku rolnym, polegającą na obniżeniu podatku w pierwszym roku o 75% i w drugim roku o 50%.

7. Zwolnienia i ulgi z tytułu nabycia gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w drodze umowy sprzedaży nie stosuje się, jeżeli przedmiotem nabycia są grunty objęte uprzednio przez nabywcę w trwałe zagospodarowanie.

8. Za trwałe zagospodarowanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 oraz ust. 3, 4 i 7, uważa się objęcie gruntów w dzierżawę lub użytkowanie na okres nie krótszy niż 10 lat.

9. Rada gminy określa, w drodze uchwały, tryb i szczegółowe warunki zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 7.

10. Z tytułu zwolnienia od podatku rolnego, o którym mowa w ust. 2 pkt 5a, jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje z budżetu państwa zwrot utraconych dochodów.

11. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb zwrotu utraconych dochodów, o których mowa w ust. 10, kierując się potrzebą zabezpieczenia budżetów gmin przed utratą dochodów.

12. Zwolnienie od podatku rolnego, o którym mowa w ust. 2 pkt 5a, stanowi pomoc de minimis, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006).

Art. 13. 1. Podatnikom podatku rolnego przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu wydatków poniesionych na:

    1) budowę lub modernizację budynków inwentarskich służących do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska,

    2) zakup i zainstalowanie:

      a) deszczowni,

      b) urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę,

      c) urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód)

    - jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane w całości lub w części z udziałem środków publicznych.

2. Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja - w wysokości 25% udokumentowanych rachunkami nakładów inwestycyjnych.

3. Ulga z tytułu tej samej inwestycji nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat.

3a. Kwota ulgi inwestycyjnej jest odliczana z urzędu w decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. Podatnicy obowiązani do składania deklaracji na podatek rolny odliczają, określoną w decyzji w sprawie ulgi inwestycyjnej, kwotę przyznanej ulgi od należnego podatku rolnego.

4. Podatnik traci prawo do odliczenia od podatku rolnego niewykorzystanej kwoty ulgi inwestycyjnej w przypadku sprzedaży obiektów i urządzeń, od których przyznana została ta ulga, lub przeznaczenia ich na inne cele niż określone w ust. 1.

5. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 13a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
uchylony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 13a. 1. Przy opodatkowaniu gospodarstw rolnych:

    1) żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową lub długotrwałe przeszkolenie wojskowe,

    2) osób spełniających zastępczo obowiązek służby wojskowej w formie skoszarowanej

- prowadzących te gospodarstwa bezpośrednio przed powołaniem do służby, stosuje się ulgę w podatku rolnym w wysokości 60%.

2. Przy opodatkowaniu gospodarstw rolnych członków rodzin osób wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 2, które bezpośrednio przed powołaniem do służby pracowały w tych gospodarstwach, zamieszkiwały i nie osiągały przychodów z innych źródeł, stosuje się ulgę w podatku rolnym w wysokości 40%.

3. Ulgi określone w ust. 1 i 2 stosuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoba została powołana do odbycia służby wojskowej, do końca miesiąca, w którym nastąpiło zwolnienie z tej służby.

Art. 13b. 1. Podatek rolny od gruntów położonych na terenach podgórskich i górskich obniża się o 30% dla gruntów klas I, II, IIIa, III i IIIb, a o 60% dla gruntów klas IVa, IV i IVb.

2. Za miejscowości położone na terenach podgórskich i górskich uważa się miejscowości, w których co najmniej 50% użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m nad poziomem morza. Wykaz tych miejscowości w danym województwie ustala sejmik województwa.

Istniejące wersje czasowe art. 13c
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 13c. 1. W razie wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody w budynkach, ziemiopłodach, inwentarzu żywym lub martwym albo w drzewostanie, przyznaje się podatnikom ulgi w podatku rolnym przez zaniechanie jego ustalania albo poboru w całości lub w części, w wysokości zależnej od rozmiarów strat spowodowanych klęską w gospodarstwie rolnym.

2. Przy przyznawaniu ulg i ustalaniu ich wysokości uwzględnia się wysokość otrzymanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia ustawowego.

3. Ulgę przyznaje się za ten rok podatkowy, w którym klęska miała miejsce; jeżeli klęska miała miejsce po zapłaceniu podatku za dany rok, ulgę stosuje się w następnym roku podatkowym.

Istniejące wersje czasowe art. 13d
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2013.11.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1381
2014.01.19
zmieniony przez
2016.01.01
zmieniony przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 13d. 1. Zwolnienia i ulgi podatkowe określone w art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz pkt 8-12, a także w art. 13b stosuje się z urzędu, a pozostałe zwolnienia i ulgi podatkowe na podstawie decyzji wydanej na wniosek podatnika.

2. Do wniosku o przyznanie ulgi, o której mowa w art. 13, należy dołączyć zestawienie poniesionych wydatków inwestycyjnych wraz z rachunkami lub ich uwierzytelnionymi odpisami, stwierdzającymi wysokość tych wydatków.

3. Zwolnienia i ulgi podatkowe udzielone na wniosek podatnika stosuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek.

4. W przypadku zbiegu prawa do zwolnień i ulg z różnych tytułów, przy ustalaniu zobowiązania podatkowego w zakresie podatku rolnego na dany rok podatkowy w pierwszej kolejności stosuje się ulgi określone w art. 13b, następnie w art. 12, w art. 13a i w art. 13. Podstawę obliczenia ulgi z danego tytułu stanowi należny podatek po zastosowaniu ulgi z tytułu poprzedzającego.

5. Kwota ulgi inwestycyjnej niewykorzystana przez podatnika przechodzi na jego następców, jeżeli gospodarstwo rolne zostało nabyte stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub w drodze dziedziczenia.

Art. 13e. Rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia i ulgi przedmiotowe niż określone w ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej.

Istniejące wersje czasowe art. 13f
2016.01.01
dodany przez
2016.05.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 617
2017.10.10 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1892
2019.07.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1256
2020.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 333
2024.08.05 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 1176
2024.11.09
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 13f

Rozdział 5

Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Art. 14 - 16. (pominięte)

Art. 17. Ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatku gruntowym, rozumie się przez to podatek rolny.

Art. 17a. Ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Art. 18. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, na podstawie danych statystycznych, ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", nie później niż do dnia 23 września każdego roku, wysokość przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego.

Art. 19. Tracą moc:

    1) ustawa z dnia 11 listopada 1965 r. o rozszerzeniu uprawnień gromadzkich rad narodowych w zakresie podatkowym oraz o usprawnieniu w gromadach wymiaru i poboru podatków i innych należności pieniężnych (Dz. U. nr 46, poz. 288);

    2) ustawa z dnia 26 października 1971 r. o podatku gruntowym (Dz. U. nr 27, poz. 254 oraz z 1974 r. nr 38, poz. 230);

    3) przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku wyrównawczym2) (Dz. U. nr 42, poz. 188) w zakresie dotyczącym opodatkowania dochodów z niektórych rodzajów upraw i produkcji zwierzęcej.

    ________________________
    2) Utraciła moc na podstawie art. 54 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. nr 80, poz. 350), która weszła w życie z dniem 1.01.1992 r.

Art. 20. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1985 r.

 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60