Ustawa z dnia 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego
Dz. U. z 1965 r. nr 15, poz. 113
Dz. U. z 1974 r. nr 27, poz. 157
Dz. U. z 1974 r. nr 39, poz. 231
Dz. U. z 1975 r. nr 45, poz. 234
Dz. U. z 1982 r. nr 11, poz. 82
Dz. U. z 1982 r. nr 30, poz. 210
Dz. U. z 1983 r. nr 5, poz. 33
Dz. U. z 1984 r. nr 45, poz. 241
Dz. U. z 1984 r. nr 45, poz. 242
Dz. U. z 1985 r. nr 20, poz. 86
Dz. U. z 1987 r. nr 21, poz. 123
Dz. U. z 1988 r. nr 41, poz. 324
Dz. U. z 1989 r. nr 4, poz. 21
Dz. U. z 1989 r. nr 33, poz. 175
Dz. U. z 1990 r. nr 14, poz. 88
Dz. U. z 1990 r. nr 34, poz. 198
Dz. U. z 1990 r. nr 53, poz. 306
Dz. U. z 1990 r. nr 55, poz. 318
Dz. U. z 1990 r. nr 79, poz. 464
Dz. U. z 1991 r. nr 7, poz. 24
Dz. U. z 1991 r. nr 22, poz. 92
Dz. U. z 1991 r. nr 115, poz. 496
Dz. U. z 1993 r. nr 12, poz. 53
Dz. U. z 1994 r. nr 105, poz. 509
Dz. U. z 1995 r. nr 83, poz. 417
Dz. U. z 1996 r. nr 24, poz. 110
Dz. U. z 1996 r. nr 43, poz. 189
Dz. U. z 1996 r. nr 73, poz. 350
Dz. U. z 1996 r. nr 149, poz. 703
Dz. U. z 1997 r. nr 43, poz. 270
Dz. U. z 1997 r. nr 54, poz. 348
Dz. U. z 1997 r. nr 75, poz. 471
Dz. U. z 1997 r. nr 102, poz. 643
Dz. U. z 1997 r. nr 117, poz. 752
Dz. U. z 1997 r. nr 121, poz. 769
Dz. U. z 1997 r. nr 121, poz. 770
Dz. U. z 1997 r. nr 133, poz. 882
Dz. U. z 1997 r. nr 139, poz. 934
Dz. U. z 1997 r. nr 140, poz. 940
Dz. U. z 1997 r. nr 141, poz. 944
Dz. U. z 1998 r. nr 106, poz. 668
Dz. U. z 1998 r. nr 117, poz. 757
Dz. U. z 1999 r. nr 52, poz. 532
Dz. U. z 2000 r. nr 22, poz. 269
Dz. U. z 2000 r. nr 22, poz. 271
Dz. U. z 2000 r. nr 48, poz. 552
Dz. U. z 2000 r. nr 48, poz. 554
Dz. U. z 2000 r. nr 55, poz. 665
|
Dz. U. z 2000 r. nr 73, poz. 852
Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037
Dz. U. z 2000 r. nr 114, poz. 1191
Dz. U. z 2000 r. nr 114, poz. 1193
Dz. U. z 2000 r. nr 122, poz. 1314
Dz. U. z 2000 r. nr 122, poz. 1319
Dz. U. z 2000 r. nr 122, poz. 1322
Dz. U. z 2001 r. nr 4, poz. 27
Dz. U. z 2001 r. nr 49, poz. 508
Dz. U. z 2001 r. nr 63, poz. 635
Dz. U. z 2001 r. nr 98, poz. 1069
Dz. U. z 2001 r. nr 98, poz. 1070
Dz. U. z 2001 r. nr 98, poz. 1071
Dz. U. z 2001 r. nr 123, poz. 1353
Dz. U. z 2001 r. nr 125, poz. 1368
Dz. U. z 2001 r. nr 138, poz. 1546
Dz. U. z 2002 r. nr 25, poz. 253
Dz. U. z 2002 r. nr 26, poz. 265
Dz. U. z 2002 r. nr 74, poz. 676
Dz. U. z 2002 r. nr 84, poz. 764
Dz. U. z 2002 r. nr 126, poz. 1069
Dz. U. z 2002 r. nr 126, poz. 1070
Dz. U. z 2002 r. nr 129, poz. 1102
Dz. U. z 2002 r. nr 153, poz. 1271
Dz. U. z 2002 r. nr 219, poz. 1849
Dz. U. z 2002 r. nr 240, poz. 2058
Dz. U. z 2003 r. nr 41, poz. 360
Dz. U. z 2003 r. nr 42, poz. 363
Dz. U. z 2003 r. nr 60, poz. 535
Dz. U. z 2003 r. nr 109, poz. 1035
Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 1121
Dz. U. z 2003 r. nr 130, poz. 1188
Dz. U. z 2003 r. nr 139, poz. 1323
Dz. U. z 2003 r. nr 199, poz. 1939
Dz. U. z 2003 r. nr 228, poz. 2255
Dz. U. z 2004 r. nr 9, poz. 75
Dz. U. z 2004 r. nr 11, poz. 101
Dz. U. z 2004 r. nr 68, poz. 623
Dz. U. z 2004 r. nr 91, poz. 871
Dz. U. z 2004 r. nr 93, poz. 891
Dz. U. z 2004 r. nr 121, poz. 1264
Dz. U. z 2004 r. nr 162, poz. 1691
Dz. U. z 2004 r. nr 169, poz. 1783
Dz. U. z 2004 r. nr 172, poz. 1804
Dz. U. z 2004 r. nr 204, poz. 2091
Dz. U. z 2004 r. nr 210, poz. 2135
Dz. U. z 2004 r. nr 236, poz. 2356
|
Dz. U. z 2004 r. nr 237, poz. 2384
Dz. U. z 2005 r. nr 13, poz. 98
Dz. U. z 2005 r. nr 22, poz. 185
Dz. U. z 2005 r. nr 86, poz. 732
Dz. U. z 2005 r. nr 122, poz. 1024
Dz. U. z 2005 r. nr 143, poz. 1199
Dz. U. z 2005 r. nr 150, poz. 1239
Dz. U. z 2005 r. nr 167, poz. 1398
Dz. U. z 2005 r. nr 169, poz. 1413
Dz. U. z 2005 r. nr 169, poz. 1417
Dz. U. z 2005 r. nr 172, poz. 1438
Dz. U. z 2005 r. nr 178, poz. 1478
Dz. U. z 2005 r. nr 183, poz. 1538
Dz. U. z 2005 r. nr 267, poz. 2258
Dz. U. z 2006 r. nr 12, poz. 66
Dz. U. z 2006 r. nr 66, poz. 466
Dz. U. z 2006 r. nr 104, poz. 708
Dz. U. z 2006 r. nr 104, poz. 711
Dz. U. z 2006 r. nr 208, poz. 1537
Dz. U. z 2006 r. nr 208, poz. 1540
Dz. U. z 2006 r. nr 226, poz. 1656
Dz. U. z 2006 r. nr 235, poz. 1699
Dz. U. z 2007 r. nr 7, poz. 58
Dz. U. z 2007 r. nr 47, poz. 319
Dz. U. z 2007 r. nr 50, poz. 331
Dz. U. z 2007 r. nr 61, poz. 418
Dz. U. z 2007 r. nr 99, poz. 662
Dz. U. z 2007 r. nr 106, poz. 731
Dz. U. z 2007 r. nr 112, poz. 766
Dz. U. z 2007 r. nr 112, poz. 769
Dz. U. z 2007 r. nr 115, poz. 794
Dz. U. z 2007 r. nr 121, poz. 831
Dz. U. z 2007 r. nr 123, poz. 849
Dz. U. z 2007 r. nr 176, poz. 1243
Dz. U. z 2007 r. nr 181, poz. 1287
Dz. U. z 2007 r. nr 192, poz. 1378
Dz. U. z 2007 r. nr 247, poz. 1845
Dz. U. z 2008 r. nr 59, poz. 367
Dz. U. z 2008 r. nr 96, poz. 609
Dz. U. z 2008 r. nr 96, poz. 619
Dz. U. z 2008 r. nr 110, poz. 706
Dz. U. z 2008 r. nr 116, poz. 731
Dz. U. z 2008 r. nr 119, poz. 772
Dz. U. z 2008 r. nr 120, poz. 779
Dz. U. z 2008 r. nr 122, poz. 796
Dz. U. z 2008 r. nr 171, poz. 1056
Dz. U. z 2008 r. nr 234, poz. 1571
|
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Ubezwłasnowolnienie
Przepisy ogólne
Art. 544. § 1. Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych.
§ 2. W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jej pobytu.
Art. 545. § 1. Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:
1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;
2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;
3) jej przedstawiciel ustawowy.
§ 2. Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.
§ 3. Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.
§ 4. Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny do jednego tysiąca złotych.
Art. 546. § 1. Uczestnikami postępowania o ubezwłasnowolnienie są z mocy samego prawa prócz wnioskodawcy:
1) osoba, której dotyczy wniosek;
2) jej przedstawiciel ustawowy;
3) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.
§ 2. Postępowanie toczy się z udziałem prokuratora.
§ 3. Organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona praw osób niepełnosprawnych, udzielanie pomocy takim osobom lub ochrona praw człowieka, mogą wstąpić do postępowania w każdym jego stadium.
Art. 547. § 1. Osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy wysłuchać niezwłocznie po wszczęciu postępowania; wysłuchanie powinno odbyć się w obecności biegłego psychologa oraz - w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana - biegłego lekarza psychiatry lub neurologa.
§ 2. W celu wysłuchania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, sąd może zarządzić przymusowe sprowadzenie tej osoby na rozprawę albo wysłuchać ją przez sędziego wyznaczonego. Na postanowienie sądu o przymusowym sprowadzeniu osoby na rozprawę przysługuje zażalenie.
§ 3. Niemożność porozumienia się z osobą, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, stwierdza się w protokole po wysłuchaniu biegłego lekarza i psychologa uczestniczących w posiedzeniu.
Doradca tymczasowy
Art. 548. § 1. Jeżeli wniosek o ubezwłasnowolnienie dotyczy osoby pełnoletniej, sąd może na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu, przy wszczęciu lub w toku postępowania, ustanowić dla niej doradcę tymczasowego, gdy uzna to za konieczne dla ochrony jej osoby lub mienia.
§ 2. Przed ustanowieniem doradcy tymczasowego należy wysłuchać osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.
§ 3. Doradcą tymczasowym należy ustanowić przede wszystkim małżonka, krewnego lub inną osobę bliską, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na dobro osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.
§ 4. Sąd może zwrócić się do organizacji społecznej wymienionej w art. 546 § 3 o wskazanie osoby, która mogłaby być ustanowiona doradcą tymczasowym.
§ 5. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego staje się skuteczne z chwilą doręczenia go osobie, której dotyczy wniosek. W wypadkach określonych w art. 556 postanowienie staje się skuteczne z chwilą wydania.
Art. 549. § 1. Osoba, dla której ustanowiono doradcę tymczasowego, ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych na równi z osobą ubezwłasnowolnioną częściowo.
§ 2. Do doradcy tymczasowego stosuje się przepisy o kuratorze osoby częściowo ubezwłasnowolnionej.
Art. 550. § 1. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego traci moc z chwilą, gdy:
1) wniosek o ubezwłasnowolnienie został prawomocnie oddalony lub odrzucony albo postępowanie umorzono;
2) na skutek orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu ustanowiony został opiekun lub kurator.
§ 2. Sąd odwołuje doradcę tymczasowego, jeżeli ustała potrzeba dalszej ochrony osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, lub jej mienia.
Art. 551. § 1. O ustanowieniu lub odwołaniu doradcy tymczasowego należy z urzędu zawiadomić sąd opiekuńczy.
§ 2. Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia lub odwołania doradcy tymczasowego przysługuje zażalenie.
Postępowanie
Art. 552. § 1. Jeżeli według wniosku ubezwłasnowolnienie ma być orzeczone z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, sąd przed zarządzeniem doręczenia wniosku zażąda, w wyznaczonym terminie, przedstawienia świadectwa lekarskiego wydanego przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, lub opinii psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej tej osoby. Jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu pijaństwa, sąd żąda także przedstawienia zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej, a jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu narkomanii - zaświadczenia z poradni leczenia uzależnień.
§ 2. Sąd odrzuca wniosek o ubezwłasnowolnienie, jeżeli treść wniosku lub dołączone do wniosku dokumenty nie uprawdopodobniają istnienia choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub występowania innego rodzaju zaburzeń psychicznych osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie albo w razie niezłożenia żądanego świadectwa, opinii lub zaświadczenia, chyba że złożenie takich dokumentów nie jest możliwe.
Art. 553. § 1. Osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, musi być zbadana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także psychologa.
§ 2. Opinia biegłego oprócz oceny stanu zdrowia psychicznego lub zaburzeń psychicznych albo rozwoju umysłowego osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, powinna zawierać umotywowaną ocenę zakresu jej zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw, uwzględniającą postępowanie i zachowanie się tej osoby.
Art. 554. § 1. Sąd może, jeżeli na podstawie opinii dwóch biegłych lekarzy uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż sześć tygodni. W wyjątkowych wypadkach sąd może termin ten przedłużyć do trzech miesięcy.
§ 2. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłucha uczestników postępowania.
§ 3. Na postanowienie zarządzające oddanie do zakładu przysługuje zażalenie.
Art. 5541. § 1. Postępowanie dowodowe powinno ustalić przede wszystkim stan zdrowia, sytuację osobistą, zawodową i majątkową osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, rodzaj spraw wymagających prowadzenia przez tę osobę oraz sposób zaspokajania jej potrzeb życiowych.
§ 2. Sąd może zobowiązać osoby pozostające we wspólnocie domowej z osobą, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, do złożenia wykazu majątku należącego do tej osoby oraz do złożenia przyrzeczenia. Przepisy art. 913, 915-917 stosuje się odpowiednio.
Art. 555. Orzeczenie w przedmiocie ubezwłasnowolnienia może zapaść tylko po przeprowadzeniu rozprawy.
Art. 556. § 1. Sąd może zaniechać doręczenia pism sądowych, wezwania lub wysłuchania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, jeżeli uzna to za niecelowe ze względu na stan zdrowia tej osoby, określony w opiniach biegłego lekarza psychiatry lub neurologa oraz psychologa wydanych po przeprowadzeniu badania. Nie dotyczy to wysłuchania, o którym mowa w art. 547. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
§ 2. W wypadkach wskazanych w § 1 sąd orzekający, w celu ochrony w toku postępowania praw osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, ustanowi kuratora, chyba że ma ona przedstawiciela ustawowego, który nie jest wnioskodawcą. Przepisy art. 548 § 3 i 4 stosuje się odpowiednio. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
Art. 557. W postanowieniu o ubezwłasnowolnieniu sąd orzeka, czy ubezwłasnowolnienie jest całkowite, czy też częściowe i z jakiego powodu zostaje orzeczone.
Art. 558. § 1. Sąd, który orzekł ubezwłasnowolnienie, zarządza z urzędu przesłanie sądowi opiekuńczemu odpisu prawomocnego postanowienia, którym orzekł ubezwłasnowolnienie.
§ 2. W razie oddalenia wniosku o ubezwłasnowolnienie sąd zawiadamia sąd opiekuńczy o potrzebie ustanowienia kuratora dla osoby niepełnosprawnej.
Art. 559. § 1. Sąd uchyli ubezwłasnowolnienie, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono; uchylenie może nastąpić także z urzędu.
§ 2. Sąd może w razie poprawy stanu psychicznego ubezwłasnowolnionego zmienić ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe, a w razie pogorszenia się tego stanu - zmienić ubezwłasnowolnienie częściowe na całkowite.
Uwaga od redakcji:
Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7.03.2007 r. (Dz. U. z 2007 r. nr 47, poz. 319), z dniem 16.03.2007 r. art. 559 w zakresie, w jakim nie przyznaje osobie ubezwłasnowolnionej uprawnienia do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia, został uznany za niezgodny z art. 30 i art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Z wnioskiem o uchylenie albo zmianę ubezwłasnowolnienia może wystąpić także ubezwłasnowolniony.
Art. 560. § 1. Do zaskarżania postanowień uprawniony jest sam ubezwłasnowolniony nawet wówczas, gdy ustanowiony został doradca tymczasowy albo kurator.
§ 2. Do środków odwoławczych wnoszonych przez osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie stosuje się art. 368. Środka odwoławczego wniesionego przez osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie odrzuca się z powodu nieusunięcia braków formalnych.
Art. 5601