Art. 97. § 1. Do egzekucji z ruchomości zobowiązanego organ egzekucyjny przystępuje przez ich zajęcie.

§ 2. Zajęciu podlegają ruchomości zobowiązanego, znajdujące się zarówno w jego władaniu, jak i we władaniu innej osoby, jeżeli nie zostały wyłączone spod egzekucji lub od niej zwolnione.

§ 3. Ruchomości przysłane jako krajowe przesyłki pocztowe pod adresem zobowiązanego podlegają zajęciu w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe obowiązanej do doręczenia tych przesyłek. Zajęcie tych ruchomości jest równoznaczne z ich doręczeniem adresatowi. Poborca skarbowy dokonuje otwarcia zajętej przesyłki pocztowej w obecności przedstawiciela placówki pocztowej.

§ 3a. Zajęciu nie podlegają ruchomości będące towarami nieunijnymi w rozumieniu art. 5 pkt 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny.

§ 3b. W przypadku powzięcia wątpliwości co do statusu celnego zajętej ruchomości organ egzekucyjny wzywa naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na miejsce jej przechowywania do wskazania, jaki status celny w rozumieniu art. 5 pkt 22 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny posiada zajęta ruchomość.

§ 3c. Naczelnik urzędu celno-skarbowego w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w § 3b, zawiadamia organ egzekucyjny o statusie celnym zajętej ruchomości.

§ 3d. W przypadku gdy naczelnik urzędu celno-skarbowego wskaże, że zajęta ruchomość nie posiada statusu celnego w rozumieniu art. 5 pkt 22 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny, przepis art. 54b § 1 stosuje się odpowiednio.

§ 3e. O dopuszczeniu do obrotu ruchomości, o której mowa w § 3d, i zapłacie należności celnych naczelnik urzędu celno-skarbowego niezwłocznie zawiadamia organ egzekucyjny, który może dokonać ponownego zajęcia tej ruchomości.

§ 4. Egzekucję z ułamkowej części ruchomości stanowiącej współwłasność zobowiązanego prowadzi się w sposób przewidziany dla egzekucji z ruchomości, lecz sprzedaży podlega wyłącznie udział zobowiązanego we współwłasności.

§ 4a. Organ egzekucyjny może sprzedać ruchomość, której współwłaścicielem jest zobowiązany, jeżeli pozostali współwłaściciele wyrażą zgodę na jej sprzedaż. Organ egzekucyjny przekazuje pozostałym współwłaścicielom środki pieniężne odpowiadające ich udziałom we współwłasności sprzedanej ruchomości.

§ 4b. Innym współwłaścicielom lub każdemu z nich przysługuje prawo nabycia zajętego udziału zobowiązanego po cenie oszacowania tego udziału. Jeżeli zamiar nabycia zajętego udziału zgłosi więcej niż jeden współwłaściciel, organ egzekucyjny sprzedaje udział temu współwłaścicielowi, który zaoferował najwyższą cenę.

§ 5. Nie podlegają zajęciu ruchomości o wartości ponad kwotę potrzebną do zaspokojenia egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi, jeżeli zobowiązany posiada inną podlegającą egzekucji ruchomość o wartości wystarczającej na zaspokojenie tych należności, a sprzedaż egzekucyjna tej ruchomości nie nastręcza trudności.

Art. 98. § 1. Zajęcie ruchomości następuje przez wpisanie jej do protokołu zajęcia i podpisanie protokołu przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny. Protokół podpisuje także zobowiązany, jeżeli jest obecny przy zajęciu, lub świadkowie.

§ 1a. Jeżeli z ewidencji prowadzonej przez zobowiązanego, urzędowego rejestru ruchomości lub rejestru zastawów wynika, że zobowiązany jest właścicielem ruchomości, organ egzekucyjny może zająć taką ruchomość. Do zajęcia takiej ruchomości przepisów § 1 zdanie drugie, § 3 oraz art. 99 § 1 zdanie drugie nie stosuje się.

§ 1b. Organ egzekucyjny może wezwać zobowiązanego do okazania ruchomości zajętej w sposób, o którym mowa w § 1a, lub wskazania miejsca jej przechowywania w terminie wyznaczonym przez ten organ, nie krótszym niż 3 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 168d § 1.

§ 2. Zobowiązanemu doręcza się odpis protokołu zajęcia, a także odpis tytułu wykonawczego, jeżeli uprzednio nie został on zobowiązanemu doręczony.

§ 3. Pracownik obsługujący organ egzekucyjny umieszcza na zajętej ruchomości, jeżeli jest to możliwe lub nie powoduje nieproporcjonalnych trudności, znak ujawniający na zewnątrz jej zajęcie. Usunięcie, zniszczenie lub brak znaku ujawniającego na zewnątrz zajęcie ruchomości nie narusza zajęcia ruchomości.

§ 4. W przypadku zajęcia środka transportu podlegającego rejestracji na podstawie odrębnych przepisów, organ egzekucyjny niezwłocznie zawiadamia właściwy organ prowadzący rejestrację o dokonanym zajęciu.

Art. 98a. Do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z ruchomości, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami o ochronie zwierząt.

Art. 99. § 1. Pracownik obsługujący organ egzekucyjny zamieszcza w protokole zajęcia opis zajętej ruchomości według cech jej właściwych, a ponadto, jeżeli jest to możliwe, oznacza jej wartość szacunkową. Przy sporządzaniu protokołu zajęcia zobowiązanemu przysługuje prawo przedstawienia rachunków i innych dowodów dla oznaczenia wartości szacunkowej zajętej ruchomości.

§ 1a. Organ egzekucyjny może sporządzić w terminie 30 dni od dnia zajęcia ruchomości protokół uzupełniający w zakresie:

1) opisu ruchomości według cech jej właściwych - w przypadku niezgodności w protokole zajęcia ruchomości opisu zajętej ruchomości z jej rzeczywistym stanem;

2) oznaczenia wartości szacunkowej ruchomości - w przypadku jej nieoznaczenia w protokole zajęcia.

§ 1b. Do protokołu uzupełniającego przepisy art. 53 § 1 pkt 5, art. 67 § 2 pkt 1-1b i 9 i § 2aa, art. 98 § 2 oraz art. 99 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Zobowiązanemu przysługuje w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpowiednio odpisu protokołu zajęcia ruchomości lub odpisu protokołu uzupełniającego prawo wniesienia do organu egzekucyjnego skargi na oszacowanie dokonane przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny. W takim przypadku organ egzekucyjny wzywa biegłego skarbowego do oszacowania wartości zajętej ruchomości.

§ 3. Oszacowania wartości zajętych:

1) kosztowności,

2) ruchomości o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej

- dokonuje biegły skarbowy.

§ 3a. Kosztowność nie może być oszacowana poniżej wartości kruszcu lub materiału, z którego została wytworzona.

§ 4. Organ egzekucyjny może wezwać biegłego skarbowego dla oszacowania wartości innych zajętych ruchomości, jeżeli uzna to za potrzebne. Organ egzekucyjny może również w tych przypadkach zwrócić się o wyrażenie opinii do instytucji zajmującej się badaniem cen.

Art. 100. § 1. Poborca skarbowy pozostawi zajętą ruchomość w miejscu zajęcia pod dozorem zobowiązanego lub dorosłego jego domownika albo innej osoby, u której ruchomość zajął. Jeżeli zajęta ruchomość nie może być pozostawiona w miejscu zajęcia, a nie ma innej osoby, której by można było oddać zajętą ruchomość pod dozór, zostanie ona wzięta pod dozór organu egzekucyjnego.

§ 2. Poborca skarbowy może po zajęciu ruchomości odebrać ją zobowiązanemu i oddać pod dozór innej osoby lub organu egzekucyjnego, jeżeli zobowiązany nie daje rękojmi należytego przechowania zajętej ruchomości, odmawia podpisania protokołu zajęcia, a także gdy usuwał lub usuwa ruchomości zajęte albo zagrożone zajęciem.

§ 3. Państwowa lub samorządowa instytucja kultury jest właściwa do sprawowania dozoru nad zajętą ruchomością:

1) o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej;

2) co do której istnieje przypuszczenie, że ma wartość historyczną, naukową lub artystyczną.

§ 3a. Jednocześnie z oddaniem pod dozór państwowej lub samorządowej instytucji kultury zajętej ruchomości, o której mowa w § 3, organ egzekucyjny występuje do wojewódzkiego konserwatora zabytków właściwego ze względu na miejsce jej przechowywania, a w przypadku materiału bibliotecznego - Dyrektora Biblioteki Narodowej w Warszawie, z wnioskiem o wskazanie w wyznaczonym terminie:

1) czy zajęta ruchomość, o której mowa w § 3 pkt 2, ma wartość historyczną, naukową lub artystyczną;

2) która państwowa lub samorządowa instytucja kultury jest właściwa do sprawowania dozoru i nabycia ruchomości, o których mowa w § 3.

§ 3b. Dozór nad zajętą kosztownością niemającą wartości historycznej, naukowej lub artystycznej sprawuje organ egzekucyjny lub bank.

§ 3c. Dozór nad ruchomością zajętą w sposób, o którym mowa w art. 98 § 1a, sprawuje zobowiązany, chyba że organ egzekucyjny postanowi inaczej.

§ 4. Osoba lub instytucja, pod której dozorem pozostają zajęte ruchomości, sprawuje obowiązki dozorcy. Poborca skarbowy doręcza dozorcy odpis protokołu zajęcia.

Art. 102. § 1. Dozorca jest obowiązany przechowywać zajętą ruchomość z taką starannością, aby zapobiec jej uszkodzeniu, zniszczeniu lub zaginięciu, oraz wydać ją na wezwanie organu egzekucyjnego. Dozorca jest obowiązany zawiadomić organ egzekucyjny o zmianie miejsca przechowywania ruchomości.

§ 2. Organ egzekucyjny przyznaje, na wniosek dozorcy złożony w terminie miesiąca od dnia ustania dozoru, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór, chyba że dozorcą jest jedna z osób wymienionych w art. 101 § 1.

§ 3. Organ egzekucyjny określa też wydatki i wynagrodzenie za dozór w razie przechowywania zajętych ruchomości w pomieszczeniach przez ten organ utrzymywanych.

§ 4. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie zwrotu wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór służy wierzycielowi, zobowiązanemu oraz dozorcy zażalenie.

§ 5. Przepisów § 2-4 nie stosuje się, jeżeli z dozorcą zawarto umowę na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Art. 103. § 1. Dozorca nie odpowiada za uszkodzenie, zniszczenie lub zaginięcie zajętej ruchomości:

1) wynikłe wskutek przypadku lub siły wyższej;

2) jeżeli zachował staranność, do jakiej był obowiązany zgodnie z art. 102 § 1.

§ 2. Za uszkodzenie, zniszczenie lub zaginięcie zajętej ruchomości w czasie transportu odpowiada organ egzekucyjny, chyba że wynikły wskutek przypadku lub siły wyższej.