Ustawa z dnia 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym1)
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa zasady:
1) uzyskiwania uprawnień do wykonywania zawodu biegłego rewidenta i wykonywania tego zawodu;
1a) organizacji i finansowania Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego, zwanej dalej "Agencją";
2) organizacji samorządu zawodowego biegłych rewidentów;
3) działalności firm audytorskich, w tym ich organizacji, oraz odpowiedzialności za naruszenie przepisów prawa;
4) sprawowania nadzoru publicznego nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi, samorządem zawodowym biegłych rewidentów oraz jednostkami zainteresowania publicznego;
5) wykonywania usług atestacyjnych oraz usług pokrewnych przez biegłych rewidentów lub firmy audytorskie;
6) tworzenia i działania komitetów audytu w jednostkach zainteresowania publicznego;
7) odpowiedzialności dyscyplinarnej biegłych rewidentów;
8) współpracy międzynarodowej organu nadzoru publicznego, w szczególności z innymi organami nadzoru publicznego z państw Unii Europejskiej i państw trzecich.
Art. 2. Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o:
1) badaniu ustawowym - należy przez to rozumieć badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej lub badanie rocznego sprawozdania finansowego, którego obowiązek przeprowadzania wynika z art. 64 ust. 1-4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598 oraz z 2024 r. poz. 619), przepisów innych ustaw lub przepisów prawa Unii Europejskiej, przeprowadzane zgodnie z krajowymi standardami badania;
2) badaniu dobrowolnym - należy przez to rozumieć badanie rocznego sprawozdania finansowego, które jest przeprowadzane na podstawie decyzji badanej jednostki, a nie na podstawie art. 64 ust. 1-4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, przepisów innych ustaw lub przepisów prawa Unii Europejskiej, przeprowadzane zgodnie z krajowymi lub innymi standardami badania, a także badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej przeprowadzane zgodnie ze standardami innymi niż krajowe standardy badania;
3) badaniu - należy przez to rozumieć badanie ustawowe lub badanie dobrowolne;
4) przeglądzie sprawozdania finansowego - należy przez to rozumieć przegląd skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej lub sprawozdania finansowego przeprowadzany zgodnie z krajowymi standardami przeglądu;
4a) sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - należy przez to rozumieć sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju w rozumieniu art. 63r i art. 63s ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;
4b) sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej - należy przez to rozumieć sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej w rozumieniu art. 63x ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;
4c) atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - należy przez to rozumieć usługę atestacyjną w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej;
5) usługach atestacyjnych - należy przez to rozumieć usługi mające na celu uwiarygodnienie w wysokim lub umiarkowanym stopniu zagadnień obejmujących w szczególności informacje finansowe i niefinansowe, systemy, procesy, a także aspekty zachowań lub postaw określonych podmiotów, w oparciu o dowody uzyskane w trakcie przeprowadzenia odpowiednich procedur, stanowiące podstawę wydawanej, zgodnie z przyjętymi kryteriami, oceny zagadnień będących przedmiotem tych usług, zamieszczonej w sprawozdaniu z wykonanej usługi;
6) usługach pokrewnych - należy przez to rozumieć usługi polegające na przeprowadzeniu uzgodnionych procedur, wykonywanych w oparciu o uzgodniony cel, zakres prac i sposób ich wykonania, których opis i wynik są przedstawione w raporcie z wykonania usługi, lub usługi kompilacji informacji finansowych, których celem jest wykorzystanie wiedzy z zakresu rachunkowości do zebrania, sklasyfikowania i podsumowania informacji finansowych;
7) czynnościach rewizji finansowej - należy przez to rozumieć usługi atestacyjne obejmujące badania, atestacje sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, a także przeglądy sprawozdań finansowych i inne usługi atestacyjne określone przepisami prawa, zastrzeżone dla biegłego rewidenta;
8) dużej jednostce - należy przez to rozumieć jednostkę dużą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1d ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;
9) jednostkach zainteresowania publicznego - należy przez to rozumieć jednostki interesu publicznego, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającym decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz. Urz. UE L 158 z 27.05.2014, str. 77 oraz Dz. Urz. UE L 170 z 11.06.2014, str. 66), zwanym dalej "rozporządzeniem nr 537/2014", obejmujące:
a) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym państwa Unii Europejskiej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których sprawozdania finansowe objęte są obowiązkiem badania ustawowego,
b) banki krajowe, oddziały instytucji kredytowych i oddziały banków zagranicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488),
c) zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji oraz główne oddziały i oddziały zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji w rozumieniu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 656, 614, 825, 1723, 1843 i 1941),
d) instytucje pieniądza elektronicznego i krajowe instytucje płatnicze w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2024 r. poz. 30 i 731) spełniające kryteria dużej jednostki,
e) otwarte fundusze emerytalne, dobrowolne fundusze emerytalne oraz powszechne towarzystwa emerytalne w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 930, 1672 i 1941),
f) fundusze inwestycyjne otwarte, specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte oraz publiczne fundusze inwestycyjne zamknięte w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 681, 825, 1723 i 1941),
g) towarzystwa w rozumieniu ustawy wymienionej w lit. f, które na koniec danego roku obrotowego oraz na koniec roku obrotowego poprzedzającego dany rok obrotowy zarządzały aktywami o wartości nie mniejszej niż 10.000.000.000 zł oraz które zarządzały funduszami posiadającymi łącznie nie mniej niż 30.000 rejestrów otwartych dla uczestników,
h) podmioty prowadzące działalność maklerską, które na koniec danego roku obrotowego oraz na koniec roku obrotowego poprzedzającego dany rok obrotowy posiadały na rachunkach klientów aktywa o wartości nie mniejszej niż 10.000.000.000 zł lub zarządzały aktywami o wartości nie mniejszej niż 10.000.000.000 zł i jednocześnie posiadały minimum 10.000 klientów, z wyłączeniem podmiotów prowadzących działalność wyłącznie w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych lub w zakresie doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 722),
i) spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe w rozumieniu ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 512), spełniające kryteria dużej jednostki;
10) banku spółdzielczym - należy przez to rozumieć bank spółdzielczy w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. z 2024 r. poz. 352);
11) banku zrzeszającym - należy przez to rozumieć bank zrzeszający w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy wymienionej w pkt 10;
12) kluczowym biegłym rewidencie - należy przez to rozumieć:
a) w przypadku badania sprawozdania finansowego - biegłego rewidenta wyznaczonego przez firmę audytorską jako w głównym stopniu odpowiedzialnego za przeprowadzenie danego badania w imieniu firmy audytorskiej lub
b) w przypadku badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej - biegłego rewidenta wyznaczonego przez firmę audytorską jako w głównym stopniu odpowiedzialnego za przeprowadzenie badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej w imieniu firmy audytorskiej na poziomie jednostki dominującej danej grupy kapitałowej oraz biegłego rewidenta wyznaczonego jako w głównym stopniu odpowiedzialnego za przeprowadzenie badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej na poziomie istotnych jednostek zależnych objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym danej grupy kapitałowej, lub
c) biegłego rewidenta podpisującego sprawozdanie z badania;
12a) kluczowym biegłym rewidencie atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - należy przez to rozumieć:
a) w przypadku atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - biegłego rewidenta uprawnionego do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wyznaczonego przez firmę audytorską jako w głównym stopniu odpowiedzialnego za przeprowadzenie atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w imieniu firmy audytorskiej, lub
b) w przypadku atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej - biegłego rewidenta uprawnionego do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wyznaczonego przez firmę audytorską jako w głównym stopniu odpowiedzialnego za przeprowadzenie atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej w imieniu firmy audytorskiej na poziomie jednostki dominującej danej grupy kapitałowej oraz biegłego rewidenta uprawnionego do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wyznaczonego jako w głównym stopniu odpowiedzialnego za przeprowadzenie atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej na poziomie istotnych jednostek zależnych danej grupy kapitałowej, lub
c) biegłego rewidenta uprawnionego do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju podpisującego sprawozdanie z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
13) firmie audytorskiej grupy - należy przez to rozumieć firmę audytorską przeprowadzającą badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej lub atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej;
14) sieci - należy przez to rozumieć strukturę:
a) której celem jest współpraca i do której należy biegły rewident lub firma audytorska oraz
b) której celem jest podział zysków lub kosztów lub która funkcjonuje w ramach wspólnych powiązań właścicielskich, lub która posiada wspólny system kontroli lub wspólne zarządzanie, lub która posiada wspólną politykę i procedury zarządzania jakością, lub która posiada wspólną strategię gospodarczą, lub która korzysta ze wspólnego oznaczenia lub znaczącej części zasobów;
15) podmiocie powiązanym z firmą audytorską - należy przez to rozumieć podmiot, niezależnie od jego formy prawnej, który jest bezpośrednio lub pośrednio związany z firmą audytorską poprzez wspólne powiązania właścicielskie, system kontroli lub zarządzanie;
16) zespole wykonującym badanie - należy przez to rozumieć wszystkie osoby zaangażowane w przeprowadzanie badania, w szczególności biegłych rewidentów, osoby przeprowadzające kontrolę jakości wykonania zlecenia, kadrę kierowniczą wyższego szczebla oraz osoby odbywające aplikację, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 5, uczestniczących w przeprowadzanym badaniu, a także zatrudnianych przez firmę audytorską ekspertów oraz inne osoby wykonujące, w ramach danego badania, czynności na zlecenie lub pod kontrolą biegłego rewidenta lub firmy audytorskiej;
16a) zespole wykonującym atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - należy przez to rozumieć osoby zaangażowane w przeprowadzanie atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, w szczególności biegłych rewidentów, osoby przeprowadzające kontrolę jakości wykonania zlecenia, kadrę kierowniczą wyższego szczebla oraz osoby odbywające aplikację, o której mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2, uczestniczących w przeprowadzanej atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, a także zatrudnianych przez firmę audytorską ekspertów oraz inne osoby wykonujące, w ramach danej atestacji, czynności na zlecenie lub pod kontrolą biegłego rewidenta lub firmy audytorskiej;
17) osobie blisko związanej - należy przez to rozumieć osobę blisko związaną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylającego dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE (Dz. Urz. UE L 173 z 12.06.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 171 z 29.06.2016, str. 1, Dz. Urz. UE L 175 z 30.06.2016, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 287 z 21.10.2016, str. 320);
18) jednostce kontrolowanej - należy przez to rozumieć jednostkę zależną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;
19) międzynarodowych standardach badania - należy przez to rozumieć Międzynarodowe Standardy Badania oraz inne powiązane standardy wydane przez Międzynarodową Federację Księgowych za pośrednictwem Rady Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych w zakresie, w jakim odnoszą się one do badań;
20) międzynarodowych standardach zarządzania jakością - należy przez to rozumieć Międzynarodowe Standardy Zarządzania Jakością oraz inne powiązane standardy wydane przez Międzynarodową Federację Księgowych za pośrednictwem Rady Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych w zakresie, w jakim odnoszą się one do zarządzania jakością;
21) międzynarodowych standardach rachunkowości - należy przez to rozumieć Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej i związane z nimi interpretacje przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej;
22) krajowych standardach badania - należy przez to rozumieć:
a) międzynarodowe standardy badania przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej,
b) standardy badania w zakresie nieuregulowanym przez standardy, o których mowa w lit. a, przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zatwierdzone przez Radę Agencji w zakresie, w jakim odnoszą się one do badań sprawozdań finansowych;
22a) krajowych standardach atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - należy przez to rozumieć:
a) standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzenia Komisji Europejskiej,
b) standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów i zatwierdzone przez Radę Agencji w zakresie, w jakim odnoszą się do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju - w przypadku nieobowiązywania standardów atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w formie rozporządzenia Komisji Europejskiej;
23) krajowych standardach wykonywania zawodu - należy przez to rozumieć:
a) krajowe standardy badania,
b) krajowe standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
c) krajowe standardy przeglądu,
d) krajowe standardy usług atestacyjnych innych niż badanie, atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i przegląd,
e) krajowe standardy usług pokrewnych;
24) krajowych standardach zarządzania jakością - należy przez to rozumieć:
a) międzynarodowe standardy zarządzania jakością przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej,
b) zasady zarządzania jakością w zakresie nieuregulowanym standardami, o których mowa w lit. a, przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zatwierdzone przez Radę Agencji;
25) państwie Unii Europejskiej - należy przez to rozumieć państwo członkowskie Unii Europejskiej i państwo członkowskie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
26) państwie trzecim - należy przez to rozumieć państwo inne niż wymienione w pkt 25;
27) zatwierdzeniu osoby lub jednostki organizacyjnej - należy przez to rozumieć uzyskanie uprawnień do przeprowadzania w państwie Unii Europejskiej obowiązkowych badań sprawozdań finansowych lub atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
28) jednostce audytorskiej pochodzącej z państwa trzeciego - należy przez to rozumieć jednostkę organizacyjną, która przeprowadza badania rocznych lub skonsolidowanych sprawozdań finansowych lub atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju jednostki zarejestrowanej w państwie trzecim, inną niż jednostka organizacyjna zarejestrowana jako firma audytorska w państwie Unii Europejskiej w wyniku zatwierdzenia takiej jednostki organizacyjnej w tym państwie Unii Europejskiej;
29) biegłym rewidencie pochodzącym z państwa trzeciego - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, która przeprowadza badania rocznych lub skonsolidowanych sprawozdań finansowych lub atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju jednostki zarejestrowanej w państwie trzecim, inną niż osoba zarejestrowana jako biegły rewident w państwie Unii Europejskiej w wyniku zatwierdzenia takiej osoby w tym państwie Unii Europejskiej;
30) państwie członkowskim pochodzenia - należy przez to rozumieć państwo Unii Europejskiej, w którym biegły rewident lub firma audytorska zostali zatwierdzeni;
31) sprawozdaniu z badania - należy przez to rozumieć pisemny raport z przeprowadzonego badania sprawozdania finansowego badanej jednostki, zawierający opinię biegłego rewidenta o zbadanym sprawozdaniu finansowym;
32) niezależnym dostawcy usług atestacyjnych - należy przez to rozumieć jednostkę oceniającą zgodność z innego niż Rzeczpospolita Polska państwa Unii Europejskiej, akredytowaną zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającym wymagania w zakresie akredytacji i uchylającym rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008, str. 30, z późn. zm.) i dopuszczoną przez to państwo do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
Art. 2a. Polska Izba Biegłych Rewidentów jest administratorem danych przetwarzanych w celach realizacji zadań lub obowiązków przez organy samorządu biegłych rewidentów, związanych z działalnością Komisji Egzaminacyjnej, zwanej dalej "Komisją", oraz organizacją egzaminów dla kandydatów na biegłych rewidentów oraz biegłych rewidentów ubiegających się o uprawnienie do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
Art. 2b. 1. Dane osobowe przetwarzane w celu realizacji zadań lub obowiązków określonych w ustawie i rozporządzeniu nr 537/2014 podlegają przeglądowi nie rzadziej niż co 5 lat od dnia ich uzyskania.
2. Dane osobowe podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu polegającym co najmniej na:
1) dopuszczeniu przez administratora danych do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób do tego uprawnionych;
2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w tajemnicy;
3) regularnym testowaniu i doskonaleniu stosowanych środków technicznych i organizacyjnych;
4) zapewnieniu bezpiecznej komunikacji w sieciach teleinformatycznych;
5) zapewnieniu ochrony przed nieuprawnionym dostępem do systemów informatycznych;
6) zapewnieniu integralności danych w systemach informatycznych;
7) określeniu zasad bezpieczeństwa przetwarzanych danych osobowych.
3. Obowiązek zachowania tajemnicy, o której mowa w art. 78 i art. 95, nie ustaje w przypadku, gdy z żądaniem ujawnienia informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta albo wykonywaniem zadań przez podmioty, o których mowa w tych przepisach, występuje Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.