Artykuł 1

W załączniku do rozporządzenia (UE) 2023/1803 wprowadza się następujące zmiany:

1) w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych ("MSR 21") wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia;

2) w Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy ("MSSF 1") wprowadza się zmiany zgodnie ze zmianami MSR 21 określonymi w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

Wszystkie przedsiębiorstwa stosują zmiany, o których mowa w art. 1, najpóźniej wraz z rozpoczęciem swojego pierwszego roku obrotowego rozpoczynającego się dnia 1 stycznia 2025 r. lub później.

Artykuł 3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 12 listopada 2024 r.

ZAŁĄCZNIK

Brak wymienialności

Zmiany MSR 21

Zmiany MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych

Zmieniono pkt 8 i 26. Dodano pkt 8A-8B i 19A oraz dotyczące ich nagłówki, pkt 57A-57B, 60L-60M oraz dodatek A. DEFINICJE

8. Poniższe terminy zastosowane w niniejszym standardzie mają następujące znaczenie:

...

Waluta jest wymienialna na inną walutę, jeżeli jednostka jest w stanie uzyskać drugą walutę w terminie uwzględniającym normalne opóźnienie administracyjne oraz za pośrednictwem rynku lub mechanizmu wymiany, na którym lub w którym transakcja wymiany stworzyłaby możliwe do wyegzekwowania prawa i obowiązki.

...

Szczegółowe omówienie definicji

Wymienialna (pkt A2-A10)

8A Jednostka ocenia, czy dana waluta jest wymienialna na inną walutę:

a) na dzień wyceny oraz

b) w określonym celu.

8B Jeżeli jednostka jest w stanie uzyskać nie więcej niż nieznaczną kwotę drugiej waluty na dzień wyceny w określonym celu, waluta ta nie jest wymienialna na drugą walutę.

...

SZACOWANIE NATYCHMIASTOWEGO KURSU WYMIANY, JEŻELI WALUTA NIE JEST WYMIENIALNA (PKT A11-A17)

19A Jednostka szacuje natychmiastowy kurs wymiany na dzień wyceny, jeżeli waluta nie jest wymienialna na inną walutę (jak opisano w pkt 8, 8A-8B i A2-A10) na ten dzień. Celem jednostki przy szacowaniu natychmiastowego kursu wymiany jest odzwierciedlenie kursu, po którym transakcja wymiany zostałaby przeprowadzona w dniu wyceny na warunkach rynkowych między uczestnikami rynku w panujących warunkach gospodarczych.

WYKAZYWANIE TRANSAKCJI W WALUTACH OBCYCH W WALUCIE FUNKCJONALNEJ

...

Sprawozdawczość na koniec kolejnych okresów sprawozdawczych

...

26. W przypadku gdy dostępnych jest wiele kursów wymiany, stosuje się kurs, po którym przyszłe przepływy pieniężne reprezentowane przez transakcję lub saldo mogłyby zostać rozliczone, gdyby te przepływy pieniężne wystąpiły na dzień wyceny.

...

UJAWNIANIE INFORMACJI

...

57A Jeżeli jednostka szacuje natychmiastowy kurs wymiany, ponieważ waluta nie jest wymienialna na inną walutę (zob. pkt 19A), jednostka ujawnia informacje umożliwiające użytkownikom jej sprawozdania finansowego zrozumienie, w jaki sposób waluta niewymienialna na drugą walutę wpływa (lub oczekuje się, że wpłynie) na wyniki finansowe, sytuację finansową oraz przepływy pieniężne jednostki. W tym celu jednostka ujawnia informacje dotyczące:

a) charakteru i skutków finansowych niewymienialności waluty na drugą walutę;

b) zastosowanego natychmiastowego kursu wymiany (zastosowanych natychmiastowych kursów wymiany);

c) procesu szacowania oraz

d) ryzyk, na które jednostka jest narażona z powodu niewymienialności waluty na drugą walutę.

57B W pkt A18-A20 określono, w jaki sposób jednostka stosuje pkt 57A.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE I PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

...

60L Na podstawie dokumentu Brak wymienialności, wydanego w sierpniu 2023 r., zmieniono pkt 8 i 26 oraz dodano pkt 8A-8B, 19A, 57A-57B i dodatek A. Jednostka stosuje te zmiany w odniesieniu do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2025 r. i później. Wcześniejsze stosowanie jest dozwolone. Jeżeli jednostka stosuje te zmiany w odniesieniu do wcześniejszego okresu, fakt ten ujawnia. Dniem pierwszego zastosowania jest początek rocznego okresu sprawozdawczego, w którym jednostka stosuje te zmiany po raz pierwszy.

60M Stosując dokument Brak wymienialności, jednostka nie przekształca informacji porównawczych. Zamiast tego:

a) jeżeli jednostka wykazuje transakcje w walutach obcych w swojej walucie funkcjonalnej i na dzień pierwszego zastosowania stwierdza, że jej waluta funkcjonalna nie jest wymienialna na daną walutę obcą lub, w stosownych przypadkach, stwierdza, że dana waluta obca nie jest wymienialna na jej walutę funkcjonalną, jednostka na dzień pierwszego zastosowania:

(i) przelicza pozycje pieniężne w walutach obcych, których to dotyczy, oraz pozycje niepieniężne wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej, przy zastosowaniu szacowanego natychmiastowego kursu wymiany obowiązującego na ten dzień; oraz

(ii) ujmuje wszelkie skutki pierwszego zastosowania tych zmian jako korektę salda początkowego zysków zatrzymanych;

b) jeżeli jednostka stosuje walutę prezentacji inną niż jej waluta funkcjonalna lub przelicza wynik finansowy i sytuację finansową jednostki działającej za granicą i na dzień pierwszego zastosowania stwierdza, że jej waluta funkcjonalna (lub waluta funkcjonalna jednostki działającej za granicą) nie jest wymienialna na jej walutę prezentacji lub, w stosownych przypadkach, stwierdza, że jej waluta prezentacji nie jest wymienialna na jej walutę funkcjonalną (lub walutę funkcjonalną jednostki działającej za granicą), na dzień pierwszego zastosowania jednostka:

(i) przelicza aktywa i zobowiązania, których to dotyczy, przy zastosowaniu szacowanego natychmiastowego kursu wymiany obowiązującego na ten dzień;

(ii) przelicza pozycje kapitału własnego, których to dotyczy, przy zastosowaniu szacowanego natychmiastowego kursu wymiany obowiązującego na ten dzień, jeżeli waluta funkcjonalna jednostki jest hiperinflacyjna; oraz

(iii) ujmuje wszelkie skutki pierwszego zastosowania tych zmian jako korektę skumulowanej kwoty różnic kursowych z przeliczenia - zakumulowanych w oddzielnej pozycji kapitału własnego.

...

Dodatek A

Objaśnienie stosowania

Niniejszy dodatek stanowi integralną część niniejszego standardu.

WYMIENIALNOŚĆ

A1 Poniższy wykres ma pomóc jednostkom ocenić, czy dana waluta jest wymienialna, i oszacować natychmiastowy kurs wymiany, jeżeli waluta nie jest wymienialna.

Etap I: Ocena, czy waluta jest wymienialna (pkt 8 i 8A-8B)

A2 Pkt A3-A10 zawierają objaśnienia stosowania, które mają pomóc jednostce ocenić, czy dana waluta jest wymienialna na inną walutę. Jednostka może stwierdzić, że waluta nie jest wymienialna na inną walutę, nawet jeśli ta druga waluta jest wymienialna w przeciwnym kierunku. Na przykład jednostka może stwierdzić, że waluta PC nie jest wymienialna na walutę LC, nawet jeśli waluta LC jest wymienialna na walutę PC.

Ramy czasowe

A3 W pkt 8 natychmiastowy kurs wymiany zdefiniowano jako kurs wymiany dla natychmiastowego wykonania. Transakcja wymiany może jednak nie zawsze zostać zrealizowana ze skutkiem natychmiastowym ze względu na wymogi prawne lub regulacyjne lub z przyczyn praktycznych, takich jak dni ustawowo wolne od pracy. Normalne opóźnienie administracyjne w uzyskaniu drugiej waluty nie oznacza, że waluta nie jest wymienialna na tę drugą walutę. To, co stanowi normalne opóźnienie administracyjne, zależy od faktów i okoliczności.

Możliwość uzyskania drugiej waluty

A4 Przy ocenianiu, czy waluta jest wymienialna na inną walutę, jednostka ocenia możliwość uzyskania drugiej waluty, a nie swój zamiar czy decyzję w tym zakresie. Z zastrzeżeniem innych wymogów określonych w pkt A2-A10, waluta jest wymienialna na inną walutę, jeżeli jednostka jest w stanie uzyskać - bezpośrednio lub pośrednio - drugą walutę, nawet jeżeli zamierza lub postanowi tego nie robić. Na przykład, z zastrzeżeniem innych wymogów określonych w pkt A2-A10, niezależnie od tego, czy jednostka zamierza lub postanawia uzyskać walutę PC, waluta LC jest wymienialna na walutę PC, jeżeli jednostka jest w stanie wymienić walutę LC na walutę PC albo wymienić walutę LC na inną walutę (FC), a następnie wymienić walutę FC na walutę PC.

Rynki lub mechanizmy wymiany

A5 Przy ocenianiu, czy waluta jest wymienialna na inną walutę, jednostka bierze pod uwagę wyłącznie rynki lub mechanizmy wymiany, na których lub w których transakcja wymiany waluty na drugą walutę stworzyłaby możliwe do wyegzekwowania prawa i obowiązki. Egzekwowalność jest kwestią prawną. To, czy transakcja wymiany na rynku lub w mechanizmie wymiany stworzyłaby możliwe do wyegzekwowania prawa i obowiązki, zależy od faktów i okoliczności.

Cel uzyskania drugiej waluty

A6 W zależności od przewidywanego zastosowania waluty, mogą być dostępne różne kursy wymiany. Na przykład jurysdykcja znajdująca się pod presją na bilans płatniczy może chcieć zniechęcać do przekazów kapitałowych (takich jak wypłaty dywidend) do innych jurysdykcji, ale jednocześnie zachęcać do przywozu określonych towarów z tych jurysdykcji. W takich okolicznościach odpowiednie organy mogą:

a) ustalić preferencyjny kurs wymiany dla przywozu tych towarów oraz "karny" kurs wymiany dla przekazów kapitałowych do innych jurysdykcji, co skutkuje różnymi kursami wymiany mającymi zastosowanie do różnych transakcji wymiany; lub

b) udostępniać drugą walutę wyłącznie w celu opłacenia przywozu tych towarów, a nie na potrzeby przekazów kapitałowych do innych jurysdykcji.

A7 W związku z tym to, czy dana waluta jest wymienialna na inną walutę, może zależeć od celu, w jakim jednostka uzyskuje (lub hipotetycznie musiałaby uzyskać) drugą walutę. Przy ocenianiu wymienialności:

a) jeżeli jednostka wykazuje transakcje w walutach obcych w swojej walucie funkcjonalnej (zob. pkt 20-37), przyjmuje ona, że celem uzyskania drugiej waluty jest realizacja lub uregulowanie poszczególnych transakcji, aktywów lub zobowiązań w walucie obcej;

b) jeżeli jednostka stosuje walutę prezentacji inną niż jej waluta funkcjonalna (zob. pkt 38-43), przyjmuje ona, że celem uzyskania drugiej waluty jest realizacja lub uregulowanie aktywów netto lub zobowiązań netto;

c) jeżeli jednostka przelicza wyniki finansowe i sytuację finansową jednostki działającej za granicą na walutę prezentacji (zob. pkt 44-47), przyjmuje ona, że celem uzyskania drugiej waluty jest realizacja lub uregulowanie jej inwestycji netto w jednostce działającej za granicą.

A8 Aktywa netto jednostki lub jej inwestycje netto w jednostce działającej za granicą mogą być zrealizowane na przykład poprzez:

a) wypłatę zwrotu finansowego na rzecz właścicieli jednostki;

b) otrzymanie zwrotu finansowego od jednostki działającej za granicą; lub

c) odzyskanie zainwestowanej kwoty przez jednostkę lub jej właścicieli, np. poprzez zbycie inwestycji.

A9 Jednostka ocenia, czy waluta jest wymienialna na inną walutę, oddzielnie dla każdego celu określonego w pkt A7. Na przykład jednostka ocenia wymienialność do celów wykazywania transakcji w walutach obcych w swojej walucie funkcjonalnej (zob. pkt A7 lit. a)) oddzielnie od wymienialności do celów przeliczenia wyniku finansowego i sytuacji finansowej jednostki działającej za granicą (zob. pkt A7 lit. c)).

Możliwość uzyskania jedynie ograniczonych kwot w innej walucie

A10 Waluta nie jest wymienialna na inną walutę, jeżeli - w celu określonym w pkt A7 - jednostka jest w stanie uzyskać nie więcej niż nieznaczną kwotę drugiej waluty. Jednostka ocenia wielkość kwoty w drugiej walucie, którą jest w stanie uzyskać w określonym celu, porównując tę kwotę z całkowitą kwotą w drugiej walucie wymaganą do tego celu. Na przykład jednostka, której walutą funkcjonalną jest waluta LC, posiada zobowiązania denominowane w walucie FC. Jednostka ocenia, czy całkowita kwota waluty FC, jaką może uzyskać do celów uregulowania tych zobowiązań, jest jedynie nieznaczną kwotą w porównaniu ze zagregowaną kwotą (sumą) jej sald zobowiązań denominowanych w walucie FC.

Etap II: Szacowanie natychmiastowego kursu wymiany, jeżeli waluta nie jest wymienialna (pkt 19A)

A11 Niniejszy standard nie określa, w jaki sposób jednostka szacuje natychmiastowy kurs wymiany, aby osiągnąć cel określony w pkt 19A. Jednostka może stosować obserwowalny kurs wymiany bez korekty (zob. pkt A12-A16) albo inną technikę szacowania (zob. pkt A17).

Stosowanie obserwowalnego kursu wymiany bez korekty

A12 Przy szacowaniu natychmiastowego kursu wymiany zgodnie z wymogami pkt 19A jednostka może stosować obserwowalny kurs wymiany bez korekty, jeżeli ten obserwowalny kurs wymiany spełnia cel określony w pkt 19A. Przykładami obserwowalnego kursu wymiany są:

a) natychmiastowy kurs wymiany do celów innych niż cel, dla którego jednostka ocenia wymienialność (zob. pkt A13-A14); oraz

b) pierwszy kurs wymiany, po którym jednostka jest w stanie uzyskać drugą walutę w określonym celu po przywróceniu wymienialności waluty (pierwszy kolejny kurs wymiany) (zob. pkt A15-A16).

Stosowanie obserwowalnego kursu wymiany w innym celu

A13 Waluta, która nie jest wymienialna na inną walutę w jednym celu, może być wymienialna na tę walutę w innym celu. Przykładowo jednostka może być w stanie uzyskać walutę do celów przywozu określonych towarów, ale nie w celu wypłaty dywidend. W takich sytuacjach jednostka może stwierdzić, że obserwowalny kurs wymiany w innym celu spełnia cel określony w pkt 19A. Jeżeli kurs spełnia cel określony w pkt 19A, jednostka może zastosować ten kurs jako szacowany natychmiastowy kurs wymiany.

A14 Przy ocenianiu, czy taki obserwowalny kurs wymiany spełnia cel określony w pkt 19A, jednostka uwzględnia między innymi:

a) czy istnieje wiele obserwowalnych kursów wymiany - istnienie więcej niż jednego obserwowalnego kursu wymiany może wskazywać na to, że kursy wymiany są ustalane w celu zachęcenia lub zniechęcenia jednostek do uzyskiwania drugiej waluty w określonych celach. Te obserwowalne kursy wymiany mogą obejmować element "zachęty" lub "kary", a zatem mogą nie odzwierciedlać panujących warunków gospodarczych;

b) cel wymiany waluty - jeżeli jednostka jest w stanie uzyskać drugą walutę jedynie w ściśle określonym celu (takim jak przywóz dostaw awaryjnych), obserwowalny kurs wymiany może nie odzwierciedlać panujących warunków gospodarczych;

c) charakter kursu wymiany - wolny obserwowalny kurs wymiany z większym prawdopodobieństwem odzwierciedla panujące warunki gospodarcze niż kurs wymiany ustalony w drodze regularnych interwencji odpowiednich organów;

d) częstotliwość aktualizacji kursów wymiany - niezmieniany obserwowalny kurs wymiany z mniejszym prawdopodobieństwem odzwierciedla panujące warunki gospodarcze niż obserwowalny kurs wymiany aktualizowany codziennie (lub jeszcze częściej).

Stosowanie pierwszego kolejnego kursu wymiany

A15 Waluta, która nie jest wymienialna na inną walutę na dzień wyceny w określonym celu, może w późniejszym czasie stać się wymienialna na tę walutę w tym określonym celu. W takich sytuacjach jednostka może stwierdzić, że pierwszy kolejny kurs wymiany spełnia cel określony w pkt 19A. Jeżeli kurs spełnia cel określony w pkt 19A, jednostka może zastosować ten kurs jako szacowany natychmiastowy kurs wymiany.

A16 Przy ocenianiu, czy taki pierwszy kolejny kurs wymiany spełnia cel określony w pkt 19A, jednostka uwzględnia między innymi:

a) czas między dniem wyceny a datą przywrócenia wymienialności - im krótszy jest ten okres, tym większe prawdopodobieństwo, że pierwszy kolejny kurs wymiany będzie odzwierciedlał panujące warunki gospodarcze;

b) stopy inflacji - jeżeli w gospodarce występuje wysoka inflacja, w tym gdy gospodarka jest hiperinflacyjna (zgodnie z MSR 29 Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji), ceny często zmieniają się szybko, nawet kilka razy dziennie. W związku z tym pierwszy kolejny kurs wymiany waluty takiej gospodarki może nie odzwierciedlać panujących warunków gospodarczych.

Stosowanie innej techniki szacowania

A17 Jednostka stosująca inną technikę szacowania może stosować dowolny obserwowalny kurs wymiany, w tym kursy z transakcji wymiany na rynkach lub w mechanizmach wymiany, które nie tworzą możliwych do wyegzekwowania praw i obowiązków, i w razie potrzeby korygować ten kurs, aby osiągnąć cel określony w pkt 19A.

Ujawnianie informacji, jeżeli waluta nie jest wymienialna

A18 Jednostka rozważa, jaki stopień szczegółowości jest niezbędny do osiągnięcia celu w zakresie ujawniania informacji określonego w pkt 57A. Jednostka ujawnia informacje określone w pkt A19-A20 oraz wszelkie dodatkowe informacje niezbędne do osiągnięcia celu w zakresie ujawniania informacji określonego w pkt 57A.

A19 Stosując pkt 57A, jednostka ujawnia:

a) walutę i opis ograniczeń, które powodują, że waluta ta nie jest wymienialna na drugą walutę;

b) opis transakcji, których to dotyczy;

c) wartość bilansową aktywów i zobowiązań, których to dotyczy;

d) zastosowane natychmiastowe kursy wymiany oraz to, czy kursy te są:

(i) obserwowalnymi kursami wymiany bez korekty (zob. pkt A12-A16); lub

(ii) natychmiastowymi kursami wymiany oszacowanymi przy zastosowaniu innej techniki szacowania (zob. pkt A17);

e) opis wszelkich technik szacowania, które jednostka zastosowała, oraz informacje jakościowe i ilościowe na temat danych wejściowych i założeń wykorzystywanych w tej technice szacowania; oraz

f) informacje jakościowe na temat każdego rodzaju ryzyka, na które jednostka jest narażona, ponieważ waluta nie jest wymienialna na drugą walutę, oraz charakter i wartość bilansową aktywów i zobowiązań narażonych na każdy rodzaj ryzyka.

A20 Jeżeli waluta funkcjonalna jednostki działającej za granicą nie jest wymienialna na walutę prezentacji lub, w stosownych przypadkach, waluta prezentacji nie jest wymienialna na walutę funkcjonalną jednostki działającej za granicą, jednostka ujawnia również:

a) nazwę jednostki działającej za granicą; to, czy jednostka działająca za granicą jest jednostką zależną, wspólnym działaniem, wspólnym przedsięwzięciem, jednostką stowarzyszoną lub oddziałem; jej główne miejsce prowadzenia działalności;

b) skrócone informacje finansowe dotyczące jednostki działającej za granicą; oraz

c) charakter i warunki wszelkich umów, które mogą wymagać od jednostki udzielenia wsparcia finansowego jednostce działającej za granicą, w tym zdarzenia lub okoliczności, które mogłyby narazić jednostkę na stratę.

Zmieniono nagłówek.

Dodatek B

Zmiany innych dokumentów

Zmiany MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy

Zmieniono pkt 31C i D27, dodano pkt 39AI.

PREZENTACJA I UJAWNIANIE INFORMACJI

...

Wyjaśnienia dotyczące przejścia na MSSF

...

Zastosowanie zakładanego kosztu po wystąpieniu dotkliwej hiperinflacji

31C Jeżeli, ze względu na dotkliwą hiperinflację (zob. pkt D26-D30), jednostka zdecyduje się na wycenę aktywów i zobowiązań według wartości godziwej oraz na stosowanie tej wartości godziwej jako zakładanego kosztu w swoim sprawozdaniu otwarcia z sytuacji finansowej według MSSF, wówczas w pierwszym sprawozdaniu finansowym jednostki sporządzanym zgodnie z MSSF ujawnia wyjaśnienie na temat tego, w jaki sposób oraz dlaczego jednostka posiadała, a następnie przestała posiadać walutę funkcjonalną, na którą ma wpływ dotkliwa hiperinflacja.

...

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

...

39AI Na podstawie dokumentu Brak wymienialności (Zmiany MSR 21), wydanego w sierpniu 2023 r., zmieniono pkt 31C i D27. Jednostka stosuje te zmiany, gdy stosuje MSR 21 (zmieniony w sierpniu 2023 r.).

...

Dodatek D

Zwolnienia ze stosowania innych MSSF

...

Dotkliwa hiperinflacja

...

D27 Waluta gospodarki hiperinflacyjnej podlega dotkliwej hiperinflacji, jeżeli spełnia obydwa z następujących warunków:

a) wiarygodny ogólny indeks cen nie jest dostępny dla wszystkich jednostek dokonujących transakcji i posiadających salda w danej walucie;

b) waluta nie jest wymienialna na stosunkowo stabilną walutę obcą. Wymienialność ocenia się zgodnie z MSR 21.