Facebook

Kliknij ten link, aby przejść do panelu logowania.
Teraz do wszystkich płatnych Serwisów internetowych
Wydawnictwa Podatkowego GOFIN loguj się w jednym
miejscu.


Po zalogowaniu znajdziesz menu z linkiem do swojego
konta abonenta i dodatkowych opcji.

Jak szukać?»

Uwaga: Przedsiębiorcy mogą już składać wnioski o wakacje składkowe w grudniu br.
Ujednolicone przepisy prawne - www.przepisy.gofin.pl
Aktualnie jesteś: Ujednolicone przepisy prawne (strona główna) »  »  Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i ...

Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
 uwzględniający ww. zmiany
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2015 r. poz. 748
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2016 r. poz. 887
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2020 r. poz. 53
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2021 r. poz. 291
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2022 r. poz. 504
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl wersje poprzedzające
 Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl wcześniejsze wersje
2024.10.01 - bieżąca
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl późniejsze wersje

Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem

Rozdział 1

Emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.

Istniejące wersje czasowe art. 24
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.09.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2017.10.01
zmieniony przez
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
2024.09.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 24. 1. Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

1a. Wiek emerytalny dla kobiet urodzonych w okresie:

    1) do dnia 31 grudnia 1952 r. wynosi co najmniej 60 lat;

    2) od dnia 1 stycznia 1953 r. do dnia 31 marca 1953 r. wynosi co najmniej 60 lat i 1 miesiąc;

    3) od dnia 1 kwietnia 1953 r. do dnia 30 czerwca 1953 r. wynosi co najmniej 60 lat i 2 miesiące;

    4) od dnia 1 lipca 1953 r. do dnia 30 września 1953 r. wynosi co najmniej 60 lat i 3 miesiące;

    5) od dnia 1 października 1953 r. do dnia 31 grudnia 1953 r. wynosi co najmniej 60 lat i 4 miesiące;

    6) od dnia 1 stycznia 1954 r. do dnia 31 marca 1954 r. wynosi co najmniej 60 lat i 5 miesięcy;

    7) od dnia 1 kwietnia 1954 r. do dnia 30 czerwca 1954 r. wynosi co najmniej 60 lat i 6 miesięcy;

    8) od dnia 1 lipca 1954 r. do dnia 30 września 1954 r. wynosi co najmniej 60 lat i 7 miesięcy;

    9) od dnia 1 października 1954 r. do dnia 31 grudnia 1954 r. wynosi co najmniej 60 lat i 8 miesięcy;

    10) od dnia 1 stycznia 1955 r. do dnia 31 marca 1955 r. wynosi co najmniej 60 lat i 9 miesięcy;

    11) od dnia 1 kwietnia 1955 r. do dnia 30 czerwca 1955 r. wynosi co najmniej 60 lat i 10 miesięcy;

    12) od dnia 1 lipca 1955 r. do dnia 30 września 1955 r. wynosi co najmniej 60 lat i 11 miesięcy;

    13) od dnia 1 października 1955 r. do dnia 31 grudnia 1955 r. wynosi co najmniej 61 lat;

    14) od dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 31 marca 1956 r. wynosi co najmniej 61 lat i 1 miesiąc;

    15) od dnia 1 kwietnia 1956 r. do dnia 30 czerwca 1956 r. wynosi co najmniej 61 lat i 2 miesiące;

    16) od dnia 1 lipca 1956 r. do dnia 30 września 1956 r. wynosi co najmniej 61 lat i 3 miesiące;

    17) od dnia 1 października 1956 r. do dnia 31 grudnia 1956 r. wynosi co najmniej 61 lat i 4 miesiące;

    18) od dnia 1 stycznia 1957 r. do dnia 31 marca 1957 r. wynosi co najmniej 61 lat i 5 miesięcy;

    19) od dnia 1 kwietnia 1957 r. do dnia 30 czerwca 1957 r. wynosi co najmniej 61 lat i 6 miesięcy;

    20) od dnia 1 lipca 1957 r. do dnia 30 września 1957 r. wynosi co najmniej 61 lat i 7 miesięcy;

    21) od dnia 1 października 1957 r. do dnia 31 grudnia 1957 r. wynosi co najmniej 61 lat i 8 miesięcy;

    22) od dnia 1 stycznia 1958 r. do dnia 31 marca 1958 r. wynosi co najmniej 61 lat i 9 miesięcy;

    23) od dnia 1 kwietnia 1958 r. do dnia 30 czerwca 1958 r. wynosi co najmniej 61 lat i 10 miesięcy;

    24) od dnia 1 lipca 1958 r. do dnia 30 września 1958 r. wynosi co najmniej 61 lat i 11 miesięcy;

    25) od dnia 1 października 1958 r. do dnia 31 grudnia 1958 r. wynosi co najmniej 62 lata;

    26) od dnia 1 stycznia 1959 r. do dnia 31 marca 1959 r. wynosi co najmniej 62 lata i 1 miesiąc;

    27) od dnia 1 kwietnia 1959 r. do dnia 30 czerwca 1959 r. wynosi co najmniej 62 lata i 2 miesiące;

    28) od dnia 1 lipca 1959 r. do dnia 30 września 1959 r. wynosi co najmniej 62 lata i 3 miesiące;

    29) od dnia 1 października 1959 r. do dnia 31 grudnia 1959 r. wynosi co najmniej 62 lata i 4 miesiące;

    30) od dnia 1 stycznia 1960 r. do dnia 31 marca 1960 r. wynosi co najmniej 62 lata i 5 miesięcy;

    31) od dnia 1 kwietnia 1960 r. do dnia 30 czerwca 1960 r. wynosi co najmniej 62 lata i 6 miesięcy;

    32) od dnia 1 lipca 1960 r. do dnia 30 września 1960 r. wynosi co najmniej 62 lata i 7 miesięcy;

    33) od dnia 1 października 1960 r. do dnia 31 grudnia 1960 r. wynosi co najmniej 62 lata i 8 miesięcy;

    34) od dnia 1 stycznia 1961 r. do dnia 31 marca 1961 r. wynosi co najmniej 62 lata i 9 miesięcy;

    35) od dnia 1 kwietnia 1961 r. do dnia 30 czerwca 1961 r. wynosi co najmniej 62 lata i 10 miesięcy;

    36) od dnia 1 lipca 1961 r. do dnia 30 września 1961 r. wynosi co najmniej 62 lata i 11 miesięcy;

    37) od dnia 1 października 1961 r. do dnia 31 grudnia 1961 r. wynosi co najmniej 63 lata;

    38) od dnia 1 stycznia 1962 r. do dnia 31 marca 1962 r. wynosi co najmniej 63 lata i 1 miesiąc;

    39) od dnia 1 kwietnia 1962 r. do dnia 30 czerwca 1962 r. wynosi co najmniej 63 lata i 2 miesiące;

    40) od dnia 1 lipca 1962 r. do dnia 30 września 1962 r. wynosi co najmniej 63 lata i 3 miesiące;

    41) od dnia 1 października 1962 r. do dnia 31 grudnia 1962 r. wynosi co najmniej 63 lata i 4 miesiące;

    42) od dnia 1 stycznia 1963 r. do dnia 31 marca 1963 r. wynosi co najmniej 63 lata i 5 miesięcy;

    43) od dnia 1 kwietnia 1963 r. do dnia 30 czerwca 1963 r. wynosi co najmniej 63 lata i 6 miesięcy;

    44) od dnia 1 lipca 1963 r. do dnia 30 września 1963 r. wynosi co najmniej 63 lata i 7 miesięcy;

    45) od dnia 1 października 1963 r. do dnia 31 grudnia 1963 r. wynosi co najmniej 63 lata i 8 miesięcy;

    46) od dnia 1 stycznia 1964 r. do dnia 31 marca 1964 r. wynosi co najmniej 63 lata i 9 miesięcy;

    47) od dnia 1 kwietnia 1964 r. do dnia 30 czerwca 1964 r. wynosi co najmniej 63 lata i 10 miesięcy;

    48) od dnia 1 lipca 1964 r. do dnia 30 września 1964 r. wynosi co najmniej 63 lata i 11 miesięcy;

    49) od dnia 1 października 1964 r. do dnia 31 grudnia 1964 r. wynosi co najmniej 64 lata;

    50) od dnia 1 stycznia 1965 r. do dnia 31 marca 1965 r. wynosi co najmniej 64 lata i 1 miesiąc;

    51) od dnia 1 kwietnia 1965 r. do dnia 30 czerwca 1965 r. wynosi co najmniej 64 lata i 2 miesiące;

    52) od dnia 1 lipca 1965 r. do dnia 30 września 1965 r. wynosi co najmniej 64 lata i 3 miesiące;

    53) od dnia 1 października 1965 r. do dnia 31 grudnia 1965 r. wynosi co najmniej 64 lata i 4 miesiące;

    54) od dnia 1 stycznia 1966 r. do dnia 31 marca 1966 r. wynosi co najmniej 64 lata i 5 miesięcy;

    55) od dnia 1 kwietnia 1966 r. do dnia 30 czerwca 1966 r. wynosi co najmniej 64 lata i 6 miesięcy;

    56) od dnia 1 lipca 1966 r. do dnia 30 września 1966 r. wynosi co najmniej 64 lata i 7 miesięcy;

    57) od dnia 1 października 1966 r. do dnia 31 grudnia 1966 r. wynosi co najmniej 64 lata i 8 miesięcy;

    58) od dnia 1 stycznia 1967 r. do dnia 31 marca 1967 r. wynosi co najmniej 64 lata i 9 miesięcy;

    59) od dnia 1 kwietnia 1967 r. do dnia 30 czerwca 1967 r. wynosi co najmniej 64 lata i 10 miesięcy;

    60) od dnia 1 lipca 1967 r. do dnia 30 września 1967 r. wynosi co najmniej 64 lata i 11 miesięcy;

    61) od dnia 1 października 1967 r. do dnia 31 grudnia 1967 r. wynosi co najmniej 65 lat;

    62) od dnia 1 stycznia 1968 r. do dnia 31 marca 1968 r. wynosi co najmniej 65 lat i 1 miesiąc;

    63) od dnia 1 kwietnia 1968 r. do dnia 30 czerwca 1968 r. wynosi co najmniej 65 lat i 2 miesiące;

    64) od dnia 1 lipca 1968 r. do dnia 30 września 1968 r. wynosi co najmniej 65 lat i 3 miesiące;

    65) od dnia 1 października 1968 r. do dnia 31 grudnia 1968 r. wynosi co najmniej 65 lat i 4 miesiące;

    66) od dnia 1 stycznia 1969 r. do dnia 31 marca 1969 r. wynosi co najmniej 65 lat i 5 miesięcy;

    67) od dnia 1 kwietnia 1969 r. do dnia 30 czerwca 1969 r. wynosi co najmniej 65 lat i 6 miesięcy;

    68) od dnia 1 lipca 1969 r. do dnia 30 września 1969 r. wynosi co najmniej 65 lat i 7 miesięcy;

    69) od dnia 1 października 1969 r. do dnia 31 grudnia 1969 r. wynosi co najmniej 65 lat i 8 miesięcy;

    70) od dnia 1 stycznia 1970 r. do dnia 31 marca 1970 r. wynosi co najmniej 65 lat i 9 miesięcy;

    71) od dnia 1 kwietnia 1970 r. do dnia 30 czerwca 1970 r. wynosi co najmniej 65 lat i 10 miesięcy;

    72) od dnia 1 lipca 1970 r. do dnia 30 września 1970 r. wynosi co najmniej 65 lat i 11 miesięcy;

    73) od dnia 1 października 1970 r. do dnia 31 grudnia 1970 r. wynosi co najmniej 66 lat;

    74) od dnia 1 stycznia 1971 r. do dnia 31 marca 1971 r. wynosi co najmniej 66 lat i 1 miesiąc;

    75) od dnia 1 kwietnia 1971 r. do dnia 30 czerwca 1971 r. wynosi co najmniej 66 lat i 2 miesiące;

    76) od dnia 1 lipca 1971 r. do dnia 30 września 1971 r. wynosi co najmniej 66 lat i 3 miesiące;

    77) od dnia 1 października 1971 r. do dnia 31 grudnia 1971 r. wynosi co najmniej 66 lat i 4 miesiące;

    78) od dnia 1 stycznia 1972 r. do dnia 31 marca 1972 r. wynosi co najmniej 66 lat i 5 miesięcy;

    79) od dnia 1 kwietnia 1972 r. do dnia 30 czerwca 1972 r. wynosi co najmniej 66 lat i 6 miesięcy;

    80) od dnia 1 lipca 1972 r. do dnia 30 września 1972 r. wynosi co najmniej 66 lat i 7 miesięcy;

    81) od dnia 1 października 1972 r. do dnia 31 grudnia 1972 r. wynosi co najmniej 66 lat i 8 miesięcy;

    82) od dnia 1 stycznia 1973 r. do dnia 31 marca 1973 r. wynosi co najmniej 66 lat i 9 miesięcy;

    83) od dnia 1 kwietnia 1973 r. do dnia 30 czerwca 1973 r. wynosi co najmniej 66 lat i 10 miesięcy;

    84) od dnia 1 lipca 1973 r. do dnia 30 września 1973 r. wynosi co najmniej 66 lat i 11 miesięcy;

    85) po dniu 30 września 1973 r. wynosi co najmniej 67 lat.

1b. Wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okresie:

    1) od dnia 1 stycznia 1949 r. do dnia 31 marca 1949 r. wynosi co najmniej 65 lat i 5 miesięcy;

    2) od dnia 1 kwietnia 1949 r. do dnia 30 czerwca 1949 r. wynosi co najmniej 65 lat i 6 miesięcy;

    3) od dnia 1 lipca 1949 r. do dnia 30 września 1949 r. wynosi co najmniej 65 lat i 7 miesięcy;

    4) od dnia 1 października 1949 r. do dnia 31 grudnia 1949 r. wynosi co najmniej 65 lat i 8 miesięcy;

    5) od dnia 1 stycznia 1950 r. do dnia 31 marca 1950 r. wynosi co najmniej 65 lat i 9 miesięcy;

    6) od dnia 1 kwietnia 1950 r. do dnia 30 czerwca 1950 r. wynosi co najmniej 65 lat i 10 miesięcy;

    7) od dnia 1 lipca 1950 r. do dnia 30 września 1950 r. wynosi co najmniej 65 lat i 11 miesięcy;

    8) od dnia 1 października 1950 r. do dnia 31 grudnia 1950 r. wynosi co najmniej 66 lat;

    9) od dnia 1 stycznia 1951 r. do dnia 31 marca 1951 r. wynosi co najmniej 66 lat i 1 miesiąc;

    10) od dnia 1 kwietnia 1951 r. do dnia 30 czerwca 1951 r. wynosi co najmniej 66 lat i 2 miesiące;

    11) od dnia 1 lipca 1951 r. do dnia 30 września 1951 r. wynosi co najmniej 66 lat i 3 miesiące;

    12) od dnia 1 października 1951 r. do dnia 31 grudnia 1951 r. wynosi co najmniej 66 lat i 4 miesiące;

    13) od dnia 1 stycznia 1952 r. do dnia 31 marca 1952 r. wynosi co najmniej 66 lat i 5 miesięcy;

    14) od dnia 1 kwietnia 1952 r. do dnia 30 czerwca 1952 r. wynosi co najmniej 66 lat i 6 miesięcy;

    15) od dnia 1 lipca 1952 r. do dnia 30 września 1952 r. wynosi co najmniej 66 lat i 7 miesięcy;

    16) od dnia 1 października 1952 r. do dnia 31 grudnia 1952 r. wynosi co najmniej 66 lat i 8 miesięcy;

    17) od dnia 1 stycznia 1953 r. do dnia 31 marca 1953 r. wynosi co najmniej 66 lat i 9 miesięcy;

    18) od dnia 1 kwietnia 1953 r. do dnia 30 czerwca 1953 r. wynosi co najmniej 66 lat i 10 miesięcy;

    19) od dnia 1 lipca 1953 r. do dnia 30 września 1953 r. wynosi co najmniej 66 lat i 11 miesięcy;

    20) po dniu 30 września 1953 r. wynosi co najmniej 67 lat.

2. Dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, z wyjątkiem ubezpieczonych mających prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 32, 33, 39, 40, 46, 50, 50a i 50e, 184 oraz w art. 88 ustawy, o której mowa w art. 150, zostaną ustanowione emerytury pomostowe.

2a. Ubezpieczonym spełniającym warunki określone w art. 50a lub 50e przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku i okresów pracy lub okresu pracy, określonych w tych przepisach.

3. Zasady, warunki i tryb ustanawiania emerytur, o których mowa w ust. 2, określi odrębna ustawa.

Art. 24a. 1. Emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

2. Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury, a w przypadku gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto jej wypłatę.

3. Emeryturę oblicza się zgodnie z art. 26, z uwzględnieniem ust. 4 i 5.

4. Na wniosek osoby, której emeryturę przyznano z urzędu w latach 2009-2013, emeryturę oblicza się ponownie zgodnie z art. 183.

5. Na wniosek osoby, która spełniła warunki do emerytury określone w art. 46 i 50, jednakże nie wystąpiła z wnioskiem o jej przyznanie, ponownie oblicza się wysokość emerytury zgodnie z art. 53 i 56.

6. Emerytura obliczona na zasadach określonych w ust. 2-5 nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy.

Istniejące wersje czasowe art. 25
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.09.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
2014.02.01
zmieniony przez
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2017.10.01
zmieniony przez
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
2024.09.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25. 1. Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

1a. Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, dla osoby, która miała ustalone prawo do emerytury częściowej na podstawie art. 26b, nie uwzględnia się kwot zwiększeń składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego określonego w art. 173-175, uzyskanych w wyniku waloryzacji kwartalnej, o której mowa w art. 25a, przeprowadzonej w celu obliczenia emerytury częściowej.

1b. Jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

1c. Przepis ust. 1b stosuje się również w przypadku, gdy ubezpieczony pobrał emeryturę górniczą, określoną w art. 34 lub w art. 48 i 49, w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2006 r.

2. Kwota, o której mowa w ust. 1, nie podlega dziedziczeniu.

3. Waloryzację składek przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000, z uwzględnieniem art. 25a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.

4. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji.

5. Waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji.

6. Wskaźnik waloryzacji składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego, z zastrzeżeniem ust. 9. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku.

7. Wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu.

8. Wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 7, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji i w roku poprzednim.

9. Wskaźnik waloryzacji składek za rok 2000 jest równy wskaźnikowi wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za 2000 r. w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1999 r.

10. Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu.

11. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 20. dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału, wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za poprzedni kwartał.

12. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji, wskaźnik waloryzacji składek za poprzedni rok i kwartał.

Istniejące wersje czasowe art. 25a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.09.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2021.09.18
zmieniony przez
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25a. 1. Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie.

2. W przypadku ustalania wysokości emerytury:

    1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

    2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

    3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

    4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

3. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych.

4. Waloryzacja kwartalna składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji określony w ust. 5. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.

5. Wskaźnik waloryzacji kwartalnej składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału, powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału.

6. Wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 5, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego, przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu.

7. Wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja, i w kwartale poprzednim.

8. Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu.

Istniejące wersje czasowe art. 25b
2014.02.01
dodany przez
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2017.10.01
zmieniony przez
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25b

Istniejące wersje czasowe art. 26
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.09.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
2015.05.01
zmieniony przez
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2017.10.01
zmieniony przez
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 26. 1. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

2. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

3. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

4. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

5. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Istniejące wersje czasowe art. 26a
2009.01.08
dodany przez
2009.09.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 26a. 1. Wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek.

2. Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje osobie mającej ustalone prawo do emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

3. Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, przyznaje się ubezpieczonemu, który legitymuje się okresami, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, krótszymi niż 25 lat.

4. Emeryturę, o której mowa w ust. 1, wypłaca się z Funduszu, z tym że koszty tej emerytury w części odpowiadającej zwiększeniu o część składkową w wysokości obliczonej zgodnie z ust. 1 podlegają refundacji z funduszu emerytalno-rentowego określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Istniejące wersje czasowe art. 26b
2013.01.01
dodany przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1440
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2017.10.01
uchylony przez
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 26b. 1. Ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a pkt 26-85 i ust. 1b pkt 2-20, przysługuje emerytura częściowa, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

    1) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn;

    2) osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.

2.  Wysokość emerytury częściowej wynosi 50% kwoty emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 i nie podlega podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury.

3. Przy ustalaniu prawa do emerytury częściowej nie stosuje się przepisów art. 103 ust. 1 i 2, art. 103a i 104.

4.  Po osiągnięciu przez osobę uprawnioną do emerytury częściowej wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1a pkt 26-85 i ust. 1b pkt 2-20, oraz po ustaniu stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem emerytura częściowa podlega - na wniosek ubezpieczonego - zamianie na emeryturę, o której mowa w art. 24.

Istniejące wersje czasowe art. 26c
2014.02.01
dodany przez
2015.06.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 748
2016.06.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 887
2017.07.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1383
2017.10.01
zmieniony przez
2018.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1270
2020.01.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 53
2021.02.15 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 291
2022.03.02 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 504
2023.06.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1251
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 26c

 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60