Art. 13. 1. Prawo do okresowej emerytury kapitałowej ustala się z urzędu, jeżeli prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustala się na podstawie art. 24a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Wszczęcie postępowania z urzędu na podstawie art. 24a ustawy, o której mowa w ust. 1, przed osiągnięciem wieku 65 lat, oznacza równocześnie wszczęcie postępowania o okresową emeryturę kapitałową.

Art. 14. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia otwarty fundusz emerytalny o złożeniu przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku o ustalenie prawa do okresowej emerytury kapitałowej lub o miesiącu, od którego zostanie przyznana okresowa emerytura kapitałowa.

2. Otwarty fundusz emerytalny informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych o kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, lub na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura.

3. Jeżeli wniosek o okresową emeryturę kapitałową złożony został przed osiągnięciem wieku emerytalnego otwarty fundusz emerytalny informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych o kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura.

4. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie informacji, o której mowa w ust. 2, oraz informacji o kwocie środków zewidencjonowanych na subkoncie ustala prawo do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokość, jeżeli został spełniony warunek, o którym mowa w art. 8 pkt 2.

5. W przypadku ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokości Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje otwarty fundusz emerytalny o ustalonej wysokości okresowej emerytury kapitałowej w części obliczonej ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym.

6. Otwarty fundusz emerytalny co miesiąc przekazuje na wskazany odrębny rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środki na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej, o których mowa w ust. 5.

7. W przypadku gdy otwarty fundusz emerytalny nie przekaże do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środków na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej albo przekaże je w niepełnej wysokości, Zakład Ubezpieczeń Społecznych obciąża z tytułu tej wierzytelności rachunek bankowy otwartego funduszu emerytalnego.

8. Na rachunku bankowym, o którym mowa w ust. 7, otwarty fundusz emerytalny obowiązany jest utrzymywać środki pieniężne co najmniej w wysokości stanowiącej równowartość jednomiesięcznej kwoty wypłat okresowych emerytur kapitałowych.

9. Otwarty fundusz emerytalny jest obowiązany udzielić Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym, o którym mowa w ust. 7.

10. W przypadku, gdy otwarty fundusz emerytalny nie przekaże do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środków na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej albo przekaże je w niepełnej wysokości, od kwoty nieprzekazanych środków naliczane są odsetki w wysokości i na zasadach określonych w przepisach prawa cywilnego, za okres od dnia, w którym środki te powinny wpłynąć na odrębny rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do dnia uznania tego rachunku kwotą nieprzekazanych środków pobranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w drodze obciążenia rachunku bankowego otwartego funduszu emerytalnego. Odsetki obciążają aktywa powszechnego towarzystwa emerytalnego.

11. Powszechne towarzystwo emerytalne nalicza odsetki, o których mowa w ust. 10, i przekazuje je na rachunek Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w ciągu 14 dni od dnia uznania odrębnego rachunku bankowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwotą nieprzekazanych środków pobranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w drodze obciążenia rachunku bankowego otwartego funduszu emerytalnego.

12. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwraca kwotę nienależnie pobranych środków wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 10, naliczonymi za okres od dnia obciążenia rachunku bankowego otwartego funduszu emerytalnego tą kwotą do dnia jej zwrotu.

Art. 15. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustala prawa do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokości, jeżeli nie został spełniony warunek, o którym mowa w art. 8 pkt 2.

2. W przypadku nieustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokości Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia otwarty fundusz emerytalny o obowiązku przekazania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny.

Art. 16. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, termin i sposób:

1) zawiadamiania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych otwartego funduszu emerytalnego o:

a) złożeniu wniosku o ustalenie prawa do okresowej emerytury kapitałowej lub o miesiącu, od którego zostanie przyznana okresowa emerytura kapitałowa,

b) złożeniu wniosku o ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej,

c) wysokości okresowej emerytury kapitałowej w części obliczonej ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym,

2) zawiadamiania przez otwarty fundusz emerytalny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:

a) kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego,

b) wyczerpaniu się środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego,

c) kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego niższej od wysokości okresowej emerytury kapitałowej wypłacanej w części obliczonej ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym,

3) przekazywania przez otwarte fundusze emerytalne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środków na wypłatę okresowych emerytur kapitałowych na odrębny rachunek bankowy,

4) przekazywania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na rachunek funduszu emerytalnego,

5) dokonywania rozliczeń między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a otwartym funduszem emerytalnym w przypadku nieprzekazania przez otwarty fundusz emerytalny środków na wypłatę okresowych emerytur kapitałowych albo przekazania ich w niepełnej wysokości, w tym wzór pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym otwartego funduszu emerytalnego, a także w razie nienależnie pobranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych środków z otwartego funduszu emerytalnego

- uwzględniając konieczność sprawnego i terminowego ustalania prawa, wysokości oraz dokonywania wypłaty okresowych emerytur kapitałowych.

Art. 17. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia otwarty fundusz emerytalny o złożeniu przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku o ustalenie prawa do dożywotniej emerytury kapitałowej.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, jest składany wraz z oświadczeniem o wyborze oferty dożywotniej emerytury kapitałowej z udostępnianego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zestawienia ofert dożywotnich emerytur kapitałowych.

3. Wybór oferty dożywotniej emerytury kapitałowej jest nieodwołalnym oświadczeniem woli.

4. W przypadku osób, którym przyznano emeryturę z urzędu lub które pobierały okresową emeryturę kapitałową, nie jest wymagane złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 1.

5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzywa członka otwartego funduszu emerytalnego w terminie 3 miesięcy przed ukończeniem 65. roku życia do złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2.

6. Niezłożenie oświadczenia, o którym mowa w ust. 5, powoduje wstrzymanie wypłaty emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od miesiąca następującego po miesiącu, w którym członek otwartego funduszu emerytalnego ukończył 65. rok życia.

7. Złożenie oświadczenia, o którym mowa w ust. 5, po ukończeniu 65. roku życia powoduje wznowienie wypłaty emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od miesiąca złożenia oświadczenia.

8. W szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wyrazić zgodę na przywrócenie terminu na złożenie oświadczenia, o którym mowa w ust. 5.

9. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje informację o dokonanym przez członka otwartego funduszu emerytalnego wyborze oferty dożywotniej emerytury kapitałowej otwartemu funduszowi emerytalnemu, w którym członek otwartego funduszu emerytalnego posiada rachunek, i zakładowi emerytalnemu, którego ofertę dożywotniej emerytury kapitałowej wybrał członek otwartego funduszu emerytalnego.

10. Otwarty fundusz emerytalny po otrzymaniu informacji, o której mowa w ust. 9, przekazuje składkę na wskazany odrębny rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i zamyka rachunek członka otwartego funduszu emerytalnego.

11. Otwarty fundusz emerytalny informuje członka otwartego funduszu emerytalnego o kwocie składki przekazanej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

12. Po otrzymaniu składki Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala wysokość hipotetycznej emerytury kapitałowej, o której mowa w art. 10 ust. 2.

13. Po otrzymaniu składki, jeżeli został spełniony warunek, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala prawo i wysokość dożywotniej emerytury kapitałowej na podstawie oferty dożywotniej emerytury kapitałowej, o której mowa w ust. 2.

14. W przypadku ustalenia prawa do dożywotniej emerytury kapitałowej i jej wysokości Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje składkę do wybranego funduszu dożywotnich emerytur kapitałowych oraz informuje ten fundusz o ustalonej wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej w części obliczonej ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym.

15. Fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych co miesiąc przekazuje na wskazany odrębny rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środki na wypłatę dożywotniej emerytury kapitałowej w części obliczonej ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym.

Art. 17a

Art. 18. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustala prawa i wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej, jeżeli nie został spełniony warunek, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.

2. W przypadku nieustalenia prawa i wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje byłego członka otwartego funduszu emerytalnego o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na fundusz emerytalny.

Art. 19. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, termin i sposób:

1) przekazywania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do otwartego funduszu emerytalnego informacji o złożeniu przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku o dożywotnią emeryturę kapitałową lub oświadczenia o wyborze oferty dożywotniej emerytury kapitałowej,

2) przekazywania składek przez otwarte fundusze emerytalne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

3) dokonywania rozliczeń między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a otwartym funduszem emerytalnym w przypadku nieprzekazania przez otwarty fundusz emerytalny składek albo przekazania ich w niepełnej wysokości,

4) przekazywania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do funduszu dożywotnich emerytur kapitałowych informacji o dokonanym przez byłego członka otwartego funduszu emerytalnego wyborze oferty dożywotniej emerytury kapitałowej i o ustalonej wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej oraz składki,

5) przekazywania przez fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych środków na wypłatę dożywotnich emerytur kapitałowych,

6) dokonywania rozliczeń między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a funduszem dożywotnich emerytur kapitałowych w przypadku nieprzekazania przez ten fundusz środków na wypłatę dożywotnich emerytur kapitałowych albo przekazania ich w niepełnej wysokości

- uwzględniając konieczność zapewnienia sprawnego i terminowego ustalania prawa, wysokości oraz dokonywania wypłaty dożywotnich emerytur kapitałowych.

Art. 20. 1. Po otrzymaniu przez fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych składki fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych informuje emeryta o możliwości wskazania imiennie jednej lub kilku osób fizycznych jako osób uposażonych, na rzecz których ma nastąpić po śmierci emeryta wypłata jednorazowego świadczenia pieniężnego, zwanego dalej "wypłatą gwarantowaną".

2. Osoba uposażona, zgodnie z dyspozycją emeryta, nabywa prawo do całości albo części wypłaty gwarantowanej, jeżeli śmierć emeryta nastąpiła w ciągu trzech lat od dnia przekazania składki do funduszu dożywotnich emerytur kapitałowych.

3. Brak wskazania osoby uposażonej oznacza wskazanie jako osoby uposażonej małżonka, o ile w chwili śmierci emeryta pozostawał z nim we wspólności ustawowej, a w przypadku gdy nie posiada małżonka, z którym pozostawał we wspólności ustawowej, wypłata gwarantowana wchodzi w skład spadku.

4. Jeżeli emeryt wskazał kilka osób uposażonych, a nie oznaczył ich udziału w wypłacie gwarantowanej, uważa się, że udziały tych osób są równe.

5. Emeryt może w każdym czasie zmienić poprzednią dyspozycję, wskazując inne osoby uposażone zamiast lub oprócz osób, o których mowa w ust. 1, jak również oznaczając w inny sposób udział wskazanych osób w wypłacie gwarantowanej, albo odwołać poprzednią dyspozycję, nie wskazując żadnych innych osób.

6. Wskazanie osoby uposażonej staje się bezskuteczne, jeżeli osoba ta zmarła przed śmiercią emeryta. W takim przypadku udział, który był przeznaczony dla zmarłej osoby uposażonej, przypada w równych częściach pozostałym osobom uposażonym, chyba że emeryt zadysponuje tym udziałem w inny sposób.

7. Fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych jest obowiązany poinformować emeryta o skutkach niezłożenia dyspozycji, o której mowa w ust. 1.

8. W sprawach o roszczenia ze stosunków prawnych między osobami uposażonymi a funduszami dożywotnich emerytur kapitałowych lub zakładami emerytalnymi orzekają sądy ubezpieczeń społecznych właściwe dla miejsca zamieszkania odpowiednio osoby uposażonej, a w przypadku gdy osoba uposażona ma miejsce zamieszkania za granicą - orzeka sąd właściwy dla siedziby funduszu dożywotnich emerytur kapitałowych lub zakładu emerytalnego.

Art. 21. 1. Zakład emerytalny przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środki na pokrycie opłaty z tytułu kosztów obsługi dożywotniej emerytury kapitałowej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dotyczącej w szczególności:

1) postępowań w sprawach o ustalenie prawa i wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej, o ponowne ustalenie prawa i wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej, doręczania dożywotniej emerytury kapitałowej;

2) egzekucji nienależnie pobranej dożywotniej emerytury kapitałowej;

3) egzekucji i potrąceń z dożywotniej emerytury kapitałowej;

4) czynności dokonywanych dla celów podatkowych.

2. Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, nie może być wyższa niż 0,5% kwoty najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty, o której mowa w ust. 2, uwzględniając rzeczywiste koszty związane z obsługą dożywotnich emerytur kapitałowych ponoszone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy czym koszty te nie mogą być uzależnione od wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej.

Art. 22. 1. Przekazane przez otwarty fundusz emerytalny albo fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych, na wskazany odrębny rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, środki na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej albo dożywotniej emerytury kapitałowej, do czasu ich wypłaty emerytowi lub zwrotu do funduszu, gromadzone są na rachunku Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i pozostają w dyspozycji tego Funduszu.

2. W przypadku śmierci emeryta, która nastąpiła:

1) po przekazaniu środków, o których mowa w art. 14 ust. 6 albo art. 17 ust. 15, ale przed terminem wypłaty okresowej emerytury kapitałowej albo dożywotniej emerytury kapitałowej, środki te pozostają w dyspozycji Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

2) przed przekazaniem środków, o których mowa w art. 14 ust. 6 albo art. 17 ust. 15, środki te pozostają w dyspozycji Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

3. Z rachunku, o którym mowa w ust. 1, finansowane są wypłaty związane z okresową emeryturą kapitałową albo dożywotnią emeryturą kapitałową albo świadczenia należne do dnia śmierci emeryta.

Art. 23. Obsługę bankową Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie odrębnych rachunków bankowych, o których mowa w art. 14 ust. 6 i art. 17 ust. 15, może prowadzić Narodowy Bank Polski lub inny bank.