Art. 31. 1. Służbę w Straży Granicznej może pełnić osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie, o nieposzlakowanej opinii, niekarana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, korzystająca w pełni z praw publicznych, posiadająca co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której jest gotowa się podporządkować, a także dająca rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.
2. Przyjęcie kandydata do służby w Straży Granicznej, zwanego dalej "kandydatem", następuje po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego mającego na celu ustalenie, czy kandydat spełnia warunki przyjęcia do służby w Straży Granicznej, oraz określenie jego predyspozycji do pełnienia tej służby. Postępowanie kwalifikacyjne składa się z następujących etapów:
1) złożenia podania o przyjęcie do służby, kwestionariusza osobowego kandydata do służby w Straży Granicznej, a także dokumentów stwierdzających wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu;
2) testu wiedzy;
3) testu sprawności fizycznej;
4) badania psychologicznego;
5) rozmowy kwalifikacyjnej;
6) ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Straży Granicznej;
7) badania psychofizjologicznego;
8) sprawdzenia w ewidencjach, rejestrach, kartotekach i dokumentach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej;
9) postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - w przypadku braku odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
3. Postępowanie kwalifikacyjne może być prowadzone wobec kandydatów, którzy ukończyli 18 lat, są uczniami ostatniej klasy szkoły, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. a, b i e ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737, 854 i 1562), i nie posiadają w dniu rozpoczęcia postępowania kwalifikacyjnego dokumentów stwierdzających wymagane wykształcenie lub spełnienie warunku, o którym mowa w art. 34 ust. 3.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, dokumenty stwierdzające wykształcenie lub spełnienie warunku, o którym mowa w art. 34 ust. 3, kandydat składa przed przyjęciem do służby.
5. Podczas przeprowadzania testu wiedzy, badania psychologicznego oraz badania psychofizjologicznego kandydatowi zakazuje się:
1) korzystania z pomocy innych osób;
2) posługiwania się urządzeniami służącymi do przekazu, odbioru lub zapisu informacji lub korzystania z niedopuszczonych do wykorzystania materiałów pomocniczych;
3) zakłócania ich przebiegu w sposób inny niż określony w pkt 1 i 2.
6. W przypadku złamania przez kandydata zakazów, o których mowa w ust. 5, kandydat otrzymuje negatywny wynik odpowiednio testu wiedzy, badania psychologicznego lub badania psychofizjologicznego.
7. Postępowanie kwalifikacyjne dotyczące kandydata ubiegającego się o przyjęcie na stanowisko służbowe, na którym są wymagane specjalistyczne kwalifikacje, wykształcenie, uprawnienia, doświadczenie zawodowe lub umiejętności pożądane ze względu na potrzeby kadrowe Straży Granicznej, składa się z następujących etapów:
1) złożenia podania o przyjęcie do służby, kwestionariusza osobowego kandydata do służby w Straży Granicznej, a także dokumentów stwierdzających wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu;
2) badania psychologicznego;
3) rozmowy kwalifikacyjnej;
4) ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Straży Granicznej;
5) badania psychofizjologicznego;
6) sprawdzenia w ewidencjach, rejestrach, kartotekach i dokumentach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej;
7) postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - w przypadku braku odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
8. W przypadku kandydata, o którym mowa w ust. 7, rozmowa kwalifikacyjna jest przeprowadzana z uwzględnieniem wymagań dotyczących pełnienia służby na stanowisku służbowym, na którym są wymagane specjalistyczne kwalifikacje, wykształcenie, uprawnienia, doświadczenie zawodowe lub umiejętności pożądane ze względu na potrzeby kadrowe Straży Granicznej.
9. Jeżeli kandydat posiada specjalistyczne kwalifikacje, wykształcenie, uprawnienia, doświadczenie zawodowe lub umiejętności pożądane ze względu na potrzeby kadrowe Straży Granicznej, uwzględnia się je w ocenie kandydata.
10. W przypadku kandydata, który przed upływem roku od dnia zwolnienia ze służby w Straży Granicznej złożył podanie o przyjęcie do służby, postępowanie kwalifikacyjne składa się z następujących etapów:
1) złożenia podania o przyjęcie do służby, kwestionariusza osobowego kandydata do służby w Straży Granicznej, a także dokumentów stwierdzających wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu;
2) rozmowy kwalifikacyjnej;
3) ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Straży Granicznej;
4) sprawdzenia w ewidencjach, rejestrach, kartotekach i dokumentach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej;
5) postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - w przypadku braku odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
11. W przypadku kandydata, który po upływie roku, lecz nie później niż po upływie 5 lat, od dnia zwolnienia ze służby w Straży Granicznej złożył podanie o przyjęcie do służby, postępowanie kwalifikacyjne składa się z następujących etapów:
1) złożenia podania o przyjęcie do służby, kwestionariusza osobowego kandydata do służby w Straży Granicznej, a także dokumentów stwierdzających wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu;
2) badania psychologicznego;
3) rozmowy kwalifikacyjnej;
4) ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Straży Granicznej;
5) badania psychofizjologicznego;
6) sprawdzenia w ewidencjach, rejestrach, kartotekach i dokumentach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej;
7) postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - w przypadku braku odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
12. W przypadku kandydata, który złożył podanie o przyjęcie do służby w Straży Granicznej przed upływem 3 lat od dnia ukończenia oddziału o profilu mundurowym, o którym mowa w art. 28aa ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, i uzyskał pozytywny wynik testu sprawności fizycznej, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, w ostatniej klasie szkoły, postępowanie kwalifikacyjne składa się z następujących etapów:
1) złożenia podania o przyjęcie do służby, kwestionariusza osobowego kandydata do służby w Straży Granicznej, a także dokumentów stwierdzających wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu;
2) badania psychologicznego;
3) rozmowy kwalifikacyjnej;
4) ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Straży Granicznej;
5) badania psychofizjologicznego;
6) sprawdzenia w ewidencjach, rejestrach, kartotekach i dokumentach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej;
7) postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - w przypadku braku odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
13. W przypadku, o którym mowa w ust. 12, test sprawności fizycznej przeprowadza zespół, w którego skład wchodzą funkcjonariusze lub pracownicy Straży Granicznej.
14. Kandydat, wobec którego rozpoczęto postępowanie kwalifikacyjne, o którym mowa w ust. 2, ale go nie zakończono, może przystąpić, po złożeniu podania o przyjęcie do służby, do postępowania kwalifikacyjnego, o którym mowa w ust. 7. Pozytywne wyniki poszczególnych etapów uzyskane w postępowaniu, o którym mowa w ust. 2, uznaje się w postępowaniu, o którym mowa w ust. 7.
15. Postępowanie kwalifikacyjne zarządza i prowadzi:
1) Komendant Główny Straży Granicznej - w stosunku do kandydatów, o których mowa w ust. 2, 7, 10 oraz 11, ubiegających się o przyjęcie do służby w Komendzie Głównej Straży Granicznej;
2) Rektor-Komendant WSSG - w stosunku do kandydatów, o których mowa w ust. 2, 7, 10 oraz 11, ubiegających się o przyjęcie do służby w WSSG;
3) Komendant BSWSG - w stosunku do kandydatów, o których mowa w ust. 2, 7, 10 oraz 11, ubiegających się o przyjęcie do służby w BSWSG;
4) komendant oddziału Straży Granicznej - w stosunku do kandydatów, o których mowa w ust. 2, 7, 10, 11 oraz 12, ubiegających się o przyjęcie do służby w podległym mu oddziale Straży Granicznej;
5) komendant ośrodka szkolenia Straży Granicznej - w stosunku do kandydatów, o których mowa w ust. 2, 7, 10 oraz 11, ubiegających się o przyjęcie do służby w podległym mu ośrodku szkolenia;
6) komendant ośrodka Straży Granicznej - w stosunku do kandydatów, o których mowa w ust. 2, 7, 10 oraz 11, ubiegających się o przyjęcie do służby w podległym mu ośrodku.
16. Zarządzenie przez Rektora-Komendanta WSSG, Komendanta BSWSG, komendanta oddziału Straży Granicznej, komendanta ośrodka szkolenia Straży Granicznej oraz komendanta ośrodka Straży Granicznej postępowania kwalifikacyjnego, o którym mowa w ust. 7, wymaga uzyskania zgody Komendanta Głównego Straży Granicznej. Zgody udziela się na wniosek zarządzającego.
17. Komendant Główny Straży Granicznej, Rektor-Komendant WSSG, Komendant BSWSG, komendant oddziału Straży Granicznej, komendant ośrodka szkolenia Straży Granicznej albo komendant ośrodka Straży Granicznej odmawiają objęcia kandydata postępowaniem kwalifikacyjnym albo odstępują od prowadzenia tego postępowania w przypadku:
1) niezłożenia kompletu dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, ust. 7 pkt 1, ust. 10 pkt 1, ust. 11 pkt 1 i ust. 12 pkt 1;
2) niespełnienia wymagań określonych w ust. 1;
3) uzyskania negatywnego wyniku co najmniej jednego z następujących etapów postępowania kwalifikacyjnego:
a) testu wiedzy,
b) testu sprawności fizycznej,
c) badania psychologicznego,
d) rozmowy kwalifikacyjnej,
e) ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Straży Granicznej,
f) badania psychofizjologicznego,
g) postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - o ile zostało przeprowadzone;
4) zatajenia lub podania nieprawdziwych danych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej;
5) niepoddania się przez kandydata przewidzianym w postępowaniu kwalifikacyjnym czynnościom lub etapom tego postępowania;
6) przystąpienia do ponownego postępowania kwalifikacyjnego mimo uzyskania przez niego w poprzednim postępowaniu kwalifikacyjnym negatywnego wyniku postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych, gdy z informacji posiadanych przez zarządzającego wynika, że nie uległy zmianie okoliczności stanowiące podstawę negatywnego wyniku tego etapu;
7) gdy nie znajduje to uzasadnienia w potrzebach kadrowych Straży Granicznej;
8) rezygnacji kandydata z ubiegania się o przyjęcie do służby w Straży Granicznej.
18. W przypadku odstąpienia od prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego z powodu uzyskania przez kandydata negatywnego wyniku testu wiedzy, testu sprawności fizycznej, badania psychologicznego, rozmowy kwalifikacyjnej, ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej, badania psychofizjologicznego, niespełnienia wymagań określonych w ust. 1, zatajenia lub podania nieprawdziwych danych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej albo postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych może on ponownie przystąpić do postępowania kwalifikacyjnego po upływie okresów wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie ust. 22, liczonych od dnia wystąpienia przyczyny odstąpienia od prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego.
19. Postępowanie kwalifikacyjne kończy się umieszczeniem kandydata na liście kandydatów i zatwierdzeniem listy przez zarządzającego postępowanie kwalifikacyjne, o którym mowa w ust. 15.
20. Kandydat, o którym mowa w ust. 10-12, który uzyskał pozytywny wynik etapów postępowania kwalifikacyjnego, ma pierwszeństwo w przyjęciu do służby w Straży Granicznej.
21. Informacje o wynikach postępowania kwalifikacyjnego nie stanowią informacji publicznej i nie podlegają udostępnieniu w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902).
22. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) zakres informacji o planowanym postępowaniu kwalifikacyjnym oraz sposób podawania ich do wiadomości, uwzględniając konieczność zapewnienia powszechnego dostępu do informacji o postępowaniu kwalifikacyjnym;
2) tryb i sposób przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego, uwzględniając czynności niezbędne do przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego i ustalenia w jego toku kwalifikacji i predyspozycji kandydata oraz jego przydatności do służby w Straży Granicznej;
3) zakres danych, w tym danych osobowych, zawartych w karcie kwalifikacyjnej, kwestionariuszu osobowym kandydata do służby w Straży Granicznej i karcie sprawności fizycznej kandydata do służby w Straży Granicznej oraz wzory tych dokumentów, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego toku postępowania kwalifikacyjnego;
4) zakres tematyczny i sposób przeprowadzania testu wiedzy oraz zakres i sposób przeprowadzania rozmowy kwalifikacyjnej i testu sprawności fizycznej, mając na uwadze konieczność spełnienia przez kandydata warunków przyjęcia do służby w Straży Granicznej oraz ustalenia w toku postępowania kwalifikacyjnego predyspozycji kandydata oraz jego przydatności do służby w Straży Granicznej;
5) zakres i sposób przeprowadzania badania psychologicznego oraz termin ważności tego badania, mając na uwadze konieczność spełnienia przez kandydata warunków przyjęcia do służby w Straży Granicznej;
6) sposób uznawania wyników uzyskanych przez kandydata w postępowaniu kwalifikacyjnym, o którym mowa w ust. 2, w przypadku przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego określonego w ust. 7, mając na uwadze predyspozycje kandydata i umiejętności przydatne do służby w Straży Granicznej;
7) tryb złożenia i zakres danych i informacji, w tym danych osobowych, jakie zawiera wniosek, o którym mowa w ust. 16, uwzględniając predyspozycje, kwalifikacje i uprawnienia kandydata oraz umiejętności przydatne do służby w Straży Granicznej;
8) sposób dokonywania oceny kandydatów, w tym sposób uwzględniania w ocenie preferencji z tytułu specjalistycznych kwalifikacji, wykształcenia, uprawnień, doświadczenia zawodowego lub umiejętności pożądanych ze względu na potrzeby kadrowe Straży Granicznej, mając na uwadze przejrzystość stosowanych kryteriów oceny oraz konieczność zapewnienia obiektywności wyboru kandydatów posiadających kwalifikacje i umiejętności przydatne do służby w Straży Granicznej;
9) sposób zakończenia postępowania kwalifikacyjnego, warunki umieszczenia kandydata na liście kandydatów do przyjęcia do służby oraz minimalny okres, po którym kandydat może ponownie przystąpić do postępowania kwalifikacyjnego lub poszczególnych jego etapów, mając na uwadze konieczność zapewnienia obiektywności wyboru kandydatów posiadających kwalifikacje i umiejętności przydatne do służby w Straży Granicznej;
10) sposób informowania o wyniku postępowania kwalifikacyjnego, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępu do tych wyników.