Dodatkowe opcje drukowania:
pokaż wersje przyszłe
 
Drukuj

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

www.przepisy.gofin.pl
wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.
www.gofin.pl    sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl

Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
 uwzględniający ww. zmiany
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
 
 
 
 
 
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2015 r. poz. 121
 sprostowanie błędu
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2016 r. poz. 963
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2019 r. poz. 300
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2020 r. poz. 266
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2021 r. poz. 423
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
 zmieniony przez
Wyświetl wersje poprzedzające
 Dz. U. z 2024 r. poz. 497
 zmieniony przez
Wyświetl wcześniejsze wersje
2024.09.21 - bieżąca
 zmieniony przez
Wyświetl późniejsze wersje
 zmieniony przez
 zmieniony przez

Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. Ubezpieczenia społeczne obejmują:

    1) ubezpieczenie emerytalne;

    2) ubezpieczenia rentowe;

    3) ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane dalej "ubezpieczeniem chorobowym";

    4) ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane dalej "ubezpieczeniem wypadkowym".

Art. 2. 1. Ustawa określa:

    1) zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym;

    2) zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstaw ich wymiaru;

    3) zasady, tryb i terminy:

      a) zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych,

      b) prowadzenia ewidencji ubezpieczonych i płatników składek,

      c) rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego,

      d) opłacania składek na ubezpieczenia społeczne;

    4) zasady prowadzenia kont ubezpieczonych oraz kont płatników składek;

    5) zasady działania Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej "FUS";

    6) organizację, zasady działania i finansowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej "Zakładem";

    7) zasady działania Funduszu Rezerwy Demograficznej, zwanego dalej "FRD", oraz zasady zarządzania tym funduszem;

    8) zasady kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych.

2. Rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych, warunki nabywania prawa do nich oraz zasady i tryb ich przyznawania określają odrębne przepisy.

3. Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo.

Istniejące wersje czasowe art. 2a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 2a. 1. Ustawa stoi na gruncie równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, stan cywilny oraz stan rodzinny.

2. Zasada równego traktowania dotyczy w szczególności:

    1) warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych;

    2) obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne;

    3) obliczania wysokości świadczeń;

    4) okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń.

3. Ubezpieczony, który uważa, że nie zastosowano wobec niego zasady równego traktowania, ma prawo dochodzić roszczeń z tytułu ubezpieczeń z  ubezpieczenia społecznego przed sądem. Przepis art. 83 stosuje się odpowiednio.

Istniejące wersje czasowe art. 3
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.05.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.02.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 3. 1. Zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych określone ustawą wykonują:

    1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych;

    2) otwarte fundusze emerytalne, określone w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, w zakresie gromadzenia i lokowania składki na ubezpieczenie emerytalne, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. a;

    3) (uchylony)

    4) płatnicy składek.

2. Za wykonywanie zadań związanych z ustalaniem prawa do świadczeń i ich wysokości oraz wypłatą świadczeń z ubezpieczenia chorobowego płatnicy składek mają prawo do wynagrodzenia. Wynagrodzenia płatników składek określa się jako procent kwoty tych świadczeń. Wysokość stopy procentowej oraz tryb rozliczenia tego wynagrodzenia określi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. Pozostałe zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych płatnicy składek są zobowiązani wykonywać nieodpłatnie.

3. Zakres zadań z ubezpieczeń społecznych wykonywanych przez otwarte fundusze emerytalne określają przepisy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Istniejące wersje czasowe art. 4
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.01.08
zmieniony przez
2009.02.01
zmieniony przez
2009.02.11
zmieniony przez
2009.07.14
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2010.01.01
zmieniony przez
2011.02.01
zmieniony przez
2011.09.01
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2013.01.01
zmieniony przez
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.02.01
zmieniony przez
2014.05.15
zmieniony przez
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2015.07.24
sprostowanie błędu
 
2016.01.02
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2016.11.19
zmieniony przez
2017.03.01
zmieniony przez
2017.06.13
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2017.10.01
zmieniony przez
2018.01.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2018.11.25
zmieniony przez
2019.01.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.01.01
zmieniony przez
2020.02.01
zmieniony przez
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2021.11.01
zmieniony przez
2022.04.23
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
2024.09.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

    1) ubezpieczeni - osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z  ubezpieczeń społecznych, o których mowa w art. 1;

    2) płatnik składek:

      a) pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład,

      b) jednostka wypłacająca świadczenia socjalne, zasiłki socjalne oraz wynagrodzenia przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie - w stosunku do osób pobierających świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu, osób pobierających zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia oraz osób pobierających wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie,

      c) podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - w stosunku do osób, które ją wykonują, na podstawie skierowania do pracy, lub podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłek wypłaca ten podmiot,

      d) ubezpieczony zobowiązany do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne,

      e) Kancelaria Sejmu w stosunku do posłów i posłów do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 lipca 2004 r. o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 187, poz. 1925, z 2006 r. nr 104, poz. 708 oraz z 2009 r. nr 111, poz. 918), oraz Kancelaria Senatu w stosunku do senatorów,

      f) duchowny niebędący członkiem zakonu albo przełożony domu zakonnego lub klasztoru w stosunku do członków swych zakonów lub, za zgodą Zakładu, inna zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna w stosunku do duchownych objętych tą zgodą,

      g) jednostka organizacyjna podległa Ministrowi Obrony Narodowej - w stosunku do żołnierzy niezawodowych pełniących czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką,

      h - j) (uchylone)

      k) ośrodek pomocy społecznej - w stosunku do osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,

      l) (uchylona)

      ł) powiatowy urząd pracy - w stosunku do osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych lub stypendium,

      ł1) centrum integracji społecznej - w stosunku do osób pobierających świadczenie integracyjne,

      ł2) powiatowy urząd pracy - w stosunku do osób pobierających stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych,

      m) Zakład - w stosunku do osób podlegających ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłki te wypłaca Zakład, oraz w stosunku do osób określonych w art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1,

      n) podmiot wypłacający stypendium sportowe - w stosunku do osób pobierających te stypendia,

      o) minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz dyrektor izby celnej - w stosunku do funkcjonariuszy celnych,

      p) Krajowa Szkoła Administracji Publicznej - w stosunku do słuchaczy pobierających stypendium,

      r) osoba prowadząca pozarolniczą działalność - w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności,

      s) wojewódzki urząd pracy - w stosunku do osób, których świadczenia pracownicze finansowane są ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeżeli świadczenia te wypłacane są przez ten urząd,

      t) jednostka obsługi ekonomiczno-administracyjnej utworzona przez jednostkę samorządu terytorialnego - jeżeli rozlicza i opłaca składki za ubezpieczonych wykonujących pracę w podlegających jej szkołach, przedszkolach i innych jednostkach organizacyjnych systemu oświaty,

      u) podmiot, w którym jest pełniona służba - w odniesieniu do żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy oddelegowanych do pełnienia w nim służby, jeżeli podmiot ten wypłaca im uposażenie,

      w) wójt, burmistrz lub prezydent miasta - w stosunku do osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, oraz zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,

      z) podmiot, który wypłaca świadczenie szkoleniowe po ustaniu zatrudnienia - w stosunku do osób, którym wypłaca to świadczenie,

      za) inne niż powiatowe urzędy pracy podmioty kierujące - w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego - którymi są:

        - jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, z wyjątkiem wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy,

        - Ochotnicze Hufce Pracy,

        - agencje zatrudnienia,

        - instytucje szkoleniowe,

        - instytucje dialogu społecznego,

        - instytucje partnerstwa lokalnego,

        - organizacje pozarządowe działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich i przeciwdziałania bezrobociu,

        - jednostki naukowe,

        - organizacje pracodawców,

        - związki zawodowe,

        - ośrodki doradztwa rolniczego,

        - ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego

      - korzystające z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1448 i 1856) albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1649),

      zb) podmiot, w którym działa rada nadzorcza - w stosunku do członków rad nadzorczych;

    3) składki - składki na ubezpieczenia społeczne osób wymienionych w pkt 1;

    4) zasiłki - zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego oraz ubezpieczenia wypadkowego;

    5) deklaracja rozliczeniowa - zestawienie informacji o należnych składkach na fundusze, na które składki pobiera Zakład, kwot rozliczanych w ciężar składek oraz kwot należnych do zapłaty;

    6) imienny raport miesięczny - informacje o osobie podlegającej ubezpieczeniom społecznym przedkładane Zakładowi przez płatnika składek za dany miesiąc kalendarzowy;

    7) konto ubezpieczonego - konto, na którym ewidencjonowane są składki oraz informacje dotyczące przebiegu ubezpieczeń społecznych danego ubezpieczonego;

    8) konto płatnika - konto, na którym ewidencjonowana jest kwota zobowiązań z tytułu składek oraz innych składek danego płatnika zbieranych przez Zakład, kwoty zapłaconych składek, stan rozliczeń oraz inne informacje dotyczące płatnika składek;

    9) przychód - przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania;

    10) przychód z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych - przychody z tytułu pracy w spółdzielni i z tytułu wytwarzania na jej rzecz produktów rolnych;

    11) otwarty fundusz emerytalny - fundusz wybrany przez ubezpieczonego spośród funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

    12) (uchylony)

    12a) okresowa emerytura kapitałowa - świadczenie pieniężne określone w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1097);

    12b) (uchylony)

    13) międzybankowy system elektroniczny - system ELIXIR w Krajowej Izbie Rozliczeniowej S.A.;

    14) (uchylony)

    15) numer NIP - numer identyfikacji podatkowej nadany zgodnie z przepisami o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników;

    16) rachunek bankowy - rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej przedsiębiorcy będącego jej członkiem;

    17) osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem - osobę fizyczną sprawującą osobistą opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Art. 5. 1. Ubezpieczenie społeczne rolników, jeżeli nie podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy, regulują odrębne przepisy.

2. Nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

Rozdział 2

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym

Istniejące wersje czasowe art. 6
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.07.14
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2010.01.01
zmieniony przez
2011.02.01
zmieniony przez
2011.10.01
zmieniony przez
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.05.15
zmieniony przez
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2015.10.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2016.11.19
zmieniony przez
2017.03.01
zmieniony przez
2017.09.01
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2017.10.01
zmieniony przez
2018.01.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.08.31
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.01.01
zmieniony przez
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.11.01
zmieniony przez
2022.04.23
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2022.06.04
zmieniony przez
2023.01.01
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:

    1) pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów;

    2) osobami wykonującymi pracę nakładczą;

    3) członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zwanymi dalej "członkami spółdzielni";

    4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4;

    5) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi;

    6) posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 lipca 2004 r. o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanymi dalej "posłami i senatorami";

    7) osobami pobierającymi stypendium sportowe, zwanymi dalej "stypendystami sportowymi";

    7a) pobierającymi stypendium słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej;

    8) osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;

    9) osobami pobierającymi zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy, zwanymi dalej "bezrobotnymi";

    9a) osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, zwanymi dalej "osobami pobierającymi stypendium";

    9b) osobami pobierającymi stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych;

    10) duchownymi;

    11) żołnierzami niezawodowymi pełniącymi czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką;

    12) osobami odbywającymi służbę zastępczą;

    13 - 18) (uchylone)

    18a) funkcjonariuszami Służby Celnej;

    18b) (uchylony)

    19) osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego;

    20) osobami pobierającymi świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osobami pobierającymi zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osobami pobierającymi wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy;

    21) osobami pobierającymi świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia;

    22) członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji.

2. Zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę, regulują przepisy o pomocy społecznej.

2a. Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości odpowiednio:

    1) świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługujących na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,

    2) zasiłku dla opiekuna przysługującego na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

- przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.).

2b. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu na podstawie ustawy lub na podstawie odrębnych przepisów lub jest ubezpieczona na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r. poz. 704, z późn. zm.).

2c. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta, jeżeli wypłaca osobie świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie informacji o przebiegu ubezpieczenia oraz za jaki okres za tę osobę powinien opłacać składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

2d. Sposób opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej, reguluje ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1457).

3 - 3a. (uchylone)

4. Osoby określone w ust. 1 pkt 4 nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

4a. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej w ustawie, o której mowa w ust. 2d.

5. (uchylony)

6. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 6a
2013.09.01
dodany przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.04.30
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6a. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:

    1) osobami, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy i zaprzestały jej prowadzenia albo zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.);

    2) osobami, które prowadziły inną niż określona w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6, przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej prowadzenia;

    3) zleceniobiorcami, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy i którzy zaprzestali jej wykonywania;

    4) osobami współpracującymi, o których mowa w art. 8 ust. 11, przez okres co najmniej 6 miesięcy z osobami, o których mowa w pkt 1-3, i które zaprzestały tej współpracy;

    5) osobami duchownymi, podlegającymi z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy.

2. Warunek prowadzenia pozarolniczej działalności, działalności zarobkowej i współpracy lub bycia osobą duchowną przez okres co najmniej 6 miesięcy uważa się za spełniony, jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1, podlegały z tych tytułów nieprzerwanie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i opłacały składki na te ubezpieczenia.

3. Prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tego tytułu albo ubezpieczeniami określonymi w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6b.

4. Prawo do finansowania składek z budżetu państwa, jeżeli jedno z rodziców przebywa na urlopie wychowawczym, a drugie jednocześnie spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje osobie przebywającej na urlopie wychowawczym.

5. Prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje przez okresy, o których mowa w art. 4 pkt 17, i może być wykorzystane w całości lub w nie więcej niż 4 częściach.

Istniejące wersje czasowe art. 6b
2013.09.01
dodany przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 6b. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami sprawującymi osobistą opiekę nad dzieckiem, a które nie spełniają warunków do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o których mowa w art. 6a.

2. Prawo do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym z tego tytułu albo ubezpieczeniami określonymi w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6a.

3. Prawo do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym przysługuje przez okresy, o których mowa w art. 4 pkt 17, i może być wykorzystane w całości lub w nie więcej niż 4 częściach.

Istniejące wersje czasowe art. 7
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.07.14
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 7. Prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje osobom, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo.

Istniejące wersje czasowe art. 8
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.03.01
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.03.01
zmieniony przez
2017.09.01
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.02.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.05.20
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.07.01
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.01.01
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 8. 1. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.

2. Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ust. 11 - dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.

2a. Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

3. Za osobę wykonującą pracę nakładczą uważa się osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę nakładczą.

4. Za członka spółdzielni uważa się członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną oraz spółdzielni kółek rolniczych, zajmujących się produkcją rolną, działających zgodnie z art. 138-178 oraz art. 180 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2013 r. poz. 1443), który wykonuje pracę na rzecz spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy lub wytwarza na jej rzecz produkty rolne w prowadzonym przez siebie gospodarstwie.

5. Na równi z członkiem spółdzielni, o którym mowa w ust. 4, traktuje się inne osoby, które wykonują pracę w spółdzielni lub w gospodarstwie rolnym spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy, niebędące jej członkami i wynagradzane według zasad obowiązujących członków spółdzielni, w tym kandydatów na członka spółdzielni.

6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

    1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;

    2) twórcę i artystę;

    3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

      a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

      b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

    4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;

    5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

7. Za twórcę, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, uważa się osobę, która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego.

8. Za artystę, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, uważa się osobę wykonującą zarobkowo działalność artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii, a także w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów i kaskaderów.

9. Uznanie działalności za twórczą lub artystyczną i ustalenie daty jej rozpoczęcia następuje w formie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, działającej przy ministrze właściwym do spraw kultury.

10. Minister właściwy do spraw kultury*) w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego powołuje, w drodze rozporządzenia, komisję, o której mowa w ust. 9, oraz szczegółowo określa jej zadania, a także skład i tryb działania.

    ___________________
    *) Obecnie: minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego na podstawie art. 5 pkt 9 i art. 14 ustawy z dnia 4.09.1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. nr 141, poz. 943, z późn. zm.).

11. Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

12. Za stypendystę sportowego uważa się osobę pobierającą stypendium sportowe, z wyjątkiem osób uczących się lub studiujących, jeśli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu.

13. Za osobę duchowną uważa się duchownego oraz członków zakonów męskich i żeńskich Kościoła Katolickiego, innych kościołów i związków wyznaniowych, z wyjątkiem alumnów seminariów duchownych, nowicjuszów, postulantów i juniorystów, którzy nie ukończyli 25. roku życia.

14. Na równi z zatrudnieniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej uważa się zatrudnienie obywateli polskich za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

15. Za osobę w stosunku służby uważa się żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy:

    1) Policji;

    2) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu;

    2a) Centralnego Biura Antykorupcyjnego;

    3) Straży Granicznej;

    4) Państwowej Straży Pożarnej;

    5) Służby Więziennej;

    6) Służby Celnej;

    6a) Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego;

    7) Biura Ochrony Rządu.

Istniejące wersje czasowe art. 9
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.03.01
zmieniony przez
2009.09.01
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.06.17
zmieniony przez
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
zmieniony przez
2016.01.02
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.01.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2019.01.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.11.01
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 9. 1. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.

1a. Ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a.

1b. Jeżeli ubezpieczeni, o których mowa w ust. 1a, spełniają jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z więcej niż jednego innego tytułu, stosuje się do nich odpowiednio ust. 2.

1c. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów.

1d. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 18a, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów.

2. Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4–6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

2a. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18a, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów, z zastrzeżeniem ust. 2c.

2b. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania pracy nakładczej podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18a, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów.

2c. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, lub z innych tytułów osiąga kwotę określoną w art. 18 ust. 4 pkt 5a.

3. Osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności.

4. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 18a i 22, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

4a. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2c i 4b.

4b. Osoby, o których mowa w ust. 4a, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieło, została zawarta z pracodawcą, z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy.

4c. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury.

5. Osoby, o których mowa w art. 6, niewymienione w ust. 4, 4a i 4c, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

6. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8, art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1, a także osoby przebywające na urlopach wychowawczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym albo odpowiednio ubezpieczeniu emerytalnemu, jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

6a. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9, 9a, 9b, 11 i 12, obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

6b. Pracownik, który łączy urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu na zasadach określonych w art. 1821e Kodeksu pracy, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z obu tytułów.

7. Duchowni spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podlegają ubezpieczeniom z tytułu tej działalności.

8. Osoby pozostające w stosunku służby, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 8 ust. 15 pkt 6, spełniające jednocześnie warunki do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, mogą być dobrowolnie objęte tymi ubezpieczeniami na swój wniosek.

9. Członkowie rad nadzorczych spełniający warunki do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlegają ubezpieczeniom również z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Istniejące wersje czasowe art. 10
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 10. Jeżeli okres dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przekracza 10 lat, nie obowiązuje gwarancja wypłaty minimalnego świadczenia, w wypadku gdy stan własnego konta ubezpieczonego nie będzie go zapewniał.

Istniejące wersje czasowe art. 11
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.04.30
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2021.11.01
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 11. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12.

2. Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10.

Istniejące wersje czasowe art. 12
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.07.14
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2010.01.01
zmieniony przez
2011.02.01
zmieniony przez
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 12. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

2. Nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu bezrobotni pobierający zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie integracyjne, posłowie do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 lipca 2004 r. o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej, oraz osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 11, 19-22, art. 6a i art. 7.

2a. (uchylony)

3. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 13
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2016.11.19
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.01.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.07.01
zmieniony przez
2021.09.18
zmieniony przez
2021.11.01
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.01.01
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 13. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach:

    1) pracownicy - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku;

    2) osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy;

    2a) (uchylony)

    3) członkowie spółdzielni - od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy na rzecz spółdzielni do dnia zakończenia jej wykonywania;

    4) osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;

    5) osoby współpracujące - od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej albo umowy zlecenia do dnia zakończenia tej współpracy;

    6) posłowie i senatorowie - od dnia nabycia prawa do uposażenia do dnia utraty tego prawa;

    7) stypendyści sportowi - od dnia spełnienia warunków, o których mowa w art. 8 ust. 12, do dnia zaprzestania spełniania tych warunków;

    8) osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia zakończenia wykonywania tej pracy;

    9) bezrobotni - od dnia nabycia prawa do zasiłku, świadczenia integracyjnego lub stypendium do dnia utraty prawa do nich;

    9a) osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9a - od dnia nabycia prawa do stypendium do dnia utraty prawa do niego;

    9b) osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9b - od dnia nabycia prawa do stypendium do dnia utraty prawa do niego;

    10) duchowni - od dnia przyjęcia do stanu duchownego do dnia wystąpienia z tego stanu, a w przypadku alumnów seminariów duchownych, nowicjuszów, postulantów i juniorystów - od dnia ukończenia 25 lat;

    11) żołnierze niezawodowi w służbie czynnej oraz osoby odbywające służbę zastępczą - od dnia powołania lub skierowania do tej służby do dnia zwolnienia z tej służby;

    12) osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 18a - od dnia nawiązania stosunku służby do dnia zwolnienia ze służby;

    13) osoby pozostające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego - od dnia spełnienia warunków, o których mowa w art. 9 ust. 6, do dnia zaprzestania spełniania tych warunków;

    13a) osoby, o których mowa w art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1 - od dnia określonego w oświadczeniu, o którym mowa w art. 36 ust. 15, jako dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym oświadczenie zostało złożone, do dnia wskazanego w oświadczeniu jako dzień zakończenia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

    14) osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 20 - od dnia nabycia prawa do świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego, wynagrodzenia przysługującego w okresie świadczenia górniczego lub w okresie stypendium na przekwalifikowanie do dnia utraty tego prawa;

    15) pobierający stypendium słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej - od dnia uzyskania statusu słuchacza do dnia utraty tego statusu;

    16) osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 21 - od dnia nabycia prawa do świadczenia szkoleniowego do dnia utraty tego prawa;

    17) członkowie rad nadzorczych – od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji.

Istniejące wersje czasowe art. 14
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.01
zmieniony przez
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.01.01
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 14. 1. Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a.

1a. Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4.

2. Ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, o których mowa w ust. 1, ustają:

    1) od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony;

    2) od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie, z zastrzeżeniem ust. 2a;

    3) od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje.

3. Za okres opłacania składek uważa się także okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

Rozdział 3

Zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne

Art. 15. 1. Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe wyrażone są w formie stopy procentowej, jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych.

2. Stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń.

Istniejące wersje czasowe art. 16
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.02.11
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2010.01.01
zmieniony przez
2011.10.01
zmieniony przez
2012.02.01
zmieniony przez
2013.01.01
zmieniony przez
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.05.15
zmieniony przez
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2016.11.19
zmieniony przez
2017.03.01
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.01.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.01.01
zmieniony przez
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.11.01
zmieniony przez
2022.01.01
zmieniony przez
2022.04.23
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
2024.11.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 16. 1. Składki na ubezpieczenia emerytalne:

    1) pracowników,

    2) osób wykonujących pracę nakładczą,

    3) członków spółdzielni,

    4) zleceniobiorców,

    5) posłów i senatorów,

    6) stypendystów sportowych,

    7) pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

    8) osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

    9) osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

    10) funkcjonariuszy Służby Celnej,

    11) osób odbywających służbę zastępczą,

    12) członków rad nadzorczych

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

1a. Składki na ubezpieczenia emerytalne osób pobierających świadczenie szkoleniowe po ustaniu zatrudnienia finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

1b. Składki na ubezpieczenia rentowe osób, o których mowa w ust. 1 i 1a, finansują z własnych środków, w wysokości 1,5% podstawy wymiaru ubezpieczeni i w wysokości 6,5% podstawy wymiaru płatnicy składek.

1c. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej w ustawie, o której mowa w art. 6 ust. 2d, obliczone od podstawy, którą stanowi kwota nie wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, finansuje budżet państwa za pośrednictwem Zakładu.

1d. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej w ustawie, o której mowa w art. 6 ust. 2d, obliczone od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad kwotą określoną w ust. 1c opłaca płatnik składek na zasadach określonych dla składek za zleceniobiorców.

2. Składki na ubezpieczenie chorobowe podlegających temu ubezpieczeniu osób, wymienionych w ust. 1 pkt 1-4, 8, 9 i 11, oraz w ust. 1c finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

3. Składki na ubezpieczenie wypadkowe osób wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 3-10, osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, bezrobotnych pobierających stypendium oraz osób pobierających stypendium finansują w całości, z własnych środków, płatnicy składek.

4. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe:

    1) osób prowadzących pozarolniczą działalność,

    2) osób, o których mowa w art. 7,

finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

5. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe żołnierzy niezawodowych pełniących czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.

5a. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe osób współpracujących finansuje w całości z własnych środków osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

6. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem finansują w całości ośrodki pomocy społecznej.

6a. (uchylony)

6b. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających:

    1) świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,

    2) zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

- finansuje w całości wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

7 - 7a. (uchylone)

8. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych, osób, o których mowa w art. 6a ust. 1, lub osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, oraz składki na ubezpieczenie emerytalne osób, o których mowa w art. 6b ust. 1, finansuje w całości budżet państwa za pośrednictwem Zakładu.

9. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bezrobotnych finansują w całości powiatowe urzędy pracy z Funduszu Pracy.

9a. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu i przygotowania zawodowego, kierowanych przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy, finansują w całości, z własnych środków, podmioty kierujące.

9b. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9b, finansują w całości powiatowe urzędy pracy z Funduszu Pracy.

10. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe osób, o  których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10 podlegających obowiązkowo tym ubezpieczeniom, finansują:

    1) duchowni - w wysokości 20% składki oraz Fundusz Kościelny - w wysokości 80% składki;

    2) Fundusz Kościelny - w wysokości 100% składki za członków zakonów kontemplacyjnych klauzurowych, misjonarzy w okresach pracy na terenach misyjnych.

10a. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe duchownych, o których mowa w art. 9 ust. 1a, finansuje Fundusz Kościelny, zgodnie z ust. 10 pkt 1, w części obliczonej od różnicy podstawy wymiaru składek określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5 i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy.

11. Składki na ubezpieczenia chorobowe, emerytalne i rentowe duchownych podlegających dobrowolnie tym ubezpieczeniom finansują w całości, z własnych środków, ubezpieczeni.

12. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 20, finansuje w całości budżet państwa.

13 - 14. (uchylone)

Istniejące wersje czasowe art. 17
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.10.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 17. 1. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

2. Płatnicy składek, o których mowa w ust. 1, obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu.

2a. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1c i 8:

    1) obliczają płatnicy składek;

    2) opłaca Zakład.

3. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe ubezpieczeni niewymienieni w ust. 1 sami obliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu.

Istniejące wersje czasowe art. 18
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2010.01.01
zmieniony przez
2011.10.01
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2013.01.01
zmieniony przez
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.05.15
zmieniony przez
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2016.11.19
zmieniony przez
2017.01.01
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.01.01
zmieniony przez
2018.04.30
zmieniony przez
2018.10.01
zmieniony przez
2019.01.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2021.11.01
zmieniony przez
2022.04.23
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 18. 1. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

1a. W przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.

2. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

3. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

4. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:

    1) posłów i senatorów - stanowi kwota uposażenia,

    2) stypendystów sportowych - stanowi kwota stypendium,

    2a) słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej - stanowi kwota stypendium,

    3) bezrobotnych - stanowi kwota zasiłku, świadczenia integracyjnego lub stypendium,

    4) osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 20 - stanowi kwota świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie świadczenia górniczego lub w okresie stypendium na przekwalifikowanie,

    5) żołnierzy niezawodowych pełniących czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką, stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem ust. 9 i 10, a w przypadku żołnierzy pełniących służbę w ramach Narodowych Sił Rezerwowych kwota uposażenia z tytułu tej służby,

    5a) duchownych - stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, zwana dalej "kwotą minimalnego wynagrodzenia", z zastrzeżeniem ust. 9 i 10,

    6) żołnierzy odbywających nadterminową służbę wojskową - stanowi kwota uposażenia,

    7) osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 21 - stanowi kwota świadczenia szkoleniowego,

    8) osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9a - stanowi kwota stypendium,

    9) osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9b - stanowi kwota stypendium,

    10) osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 22 - stanowi przychód

- łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

4a. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8, stanowi przysługujące im wynagrodzenie za pracę.

4b. Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio do ubezpieczonych wykonujących w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania pracę w ramach stosunku pracy.

4c. Podstawę wymiaru składek dla duchownych będących ubezpieczonymi, o których mowa w art. 9 ust. 1a, stanowi różnica pomiędzy kwotą minimalnego wynagrodzenia a kwotą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni lub służby.

4d. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 12, stanowi świadczenie pieniężne ustalone na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1027 i 1198).

5. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem stanowi kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie ustalona według odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem ust. 9.

5a. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych stanowi odpowiednio kwota świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego.

5b. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz osób, o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 1-4, stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy, z zastrzeżeniem ust. 14 i 15. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

5c. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących umowę uaktywniającą określoną w ustawie, o której mowa w art. 6 ust. 2d, ustala się na zasadach określonych dla zleceniobiorców.

5d. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 5, stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia.

5e. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów stanowi kwota zasiłku dla opiekuna.

6. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

7. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, oraz ubezpieczonych podlegających dobrowolnie tym ubezpieczeniom, o których mowa w art. 7, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 3, 9 i 10.

8. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

9. Za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu.

10. Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

11. Na wniosek ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10, podstawa wymiaru może być wyższa niż określona w ust. 4 pkt 5a i ust. 4c. Składkę od podstawy wymiaru w części przewyższającej kwotę minimalnego wynagrodzenia finansują duchowni, instytucje diecezjalne lub zakonne.

12. W podstawie wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe członków służby zagranicznej nie uwzględnia się dodatku zagranicznego i innych świadczeń przysługujących członkom służby zagranicznej wykonującym obowiązki służbowe w placówce zagranicznej.

13. (uchylony)

14. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

15. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 3, nie może być wyższa niż przeciętna miesięczna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek w okresie 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Art. 18a. 1. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

2. Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które:

    1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

    2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Istniejące wersje czasowe art. 18b
2013.09.01
dodany przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 18b. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne osób, o których mowa w art. 6b ust. 1, stanowi 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Istniejące wersje czasowe art. 19
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 19. 1. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 i 7, w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone - z zastrzeżeniem ust. 2 i 9.

2. Jeżeli brak jest podstaw, o których mowa w ust. 1, dla ustalenia przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej, wynagrodzenie to ustala się na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z trzeciego kwartału roku poprzedniego.

3. Do osiągnięcia kwoty, o której mowa w ust. 1, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oblicza się i przekazuje do Zakładu od podstawy wymiaru ustalonej zgodnie z art. 18. Od nadwyżki ponad kwotę, o której mowa w ust. 1, nie pobiera się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

4. (uchylony)

5. Płatnik składek jest zobowiązany zaprzestać obliczać i przekazywać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po przekroczeniu przez ubezpieczonego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 6.

6. Jeżeli do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek, ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić wszystkich płatników składek o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy wymiaru składek. Za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiada ubezpieczony.

6a. Do składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe opłaconych po przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek stosuje się art. 24 ust. 6a-8. Za datę stwierdzenia nienależnie opłaconych składek uważa się datę otrzymania przez Zakład imiennego raportu miesięcznego korygującego i deklaracji rozliczeniowej korygującej.

6b. Jeżeli w wyniku sprawdzenia wysokości rocznej podstawy wymiaru składek Zakład stwierdzi opłacenie składek od nadwyżki ponad kwotę określoną w ust. 1, informuje o tym niezwłocznie płatników składek i ubezpieczonego za pośrednictwem płatników składek.

7. Okres nieopłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, traktuje się jak okres ubezpieczenia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanych dalej "przepisami o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych".

8. Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio do osób, których podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w myśl art. 13 i art. 14 ust. 2 w danym roku kalendarzowym ustało po opłaceniu składek od rocznej podstawy wymiaru, o której mowa w ust. 1.

9. Przepisu ust. 8 nie stosuje się przy ustalaniu podlegania ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu.

10. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" do końca poprzedniego roku kalendarzowego, w drodze obwieszczenia, kwotę ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składki, o której mowa w ust. 1, oraz przyjętą do jej ustalenia kwotę prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Istniejące wersje czasowe art. 20
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 20. 1. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

2. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1.

3. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10.

4. Prezes Zakładu ogłasza kwotę 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie 7 dni kalendarzowych od dnia ogłoszenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w trybie określonym w art. 19 ust. 10, kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Art. 21. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1, oraz wyłączenia z podstawy wymiaru składek niektórych rodzajów przychodów.

Istniejące wersje czasowe art. 22
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.01.08
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.05.01
zmieniony przez
2012.02.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.02.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.02.01
zmieniony przez
2018.05.20
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2022.06.10
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
2024.09.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 22. 1. Stopy procentowe składek wynoszą:

    1) 19,52% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie emerytalne, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4;

    2) 8,00% podstawy wymiaru - na ubezpieczenia rentowe;

    3) 2,45% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie chorobowe;

    4) od 0,40% do 8,12% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie wypadkowe.

2. Zasady różnicowania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe określają przepisy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

3. W przypadku:

    1) odprowadzania składki do otwartego funduszu emerytalnego część składki na ubezpieczenie emerytalne wynosząca:

      a) 2,92% podstawy wymiaru składki jest odprowadzana przez Zakład do wybranego przez ubezpieczonego otwartego funduszu emerytalnego,

      b) 4,38% podstawy wymiaru składki jest ewidencjonowana przez Zakład na subkoncie, o którym mowa w art. 40a,

    2) nieodprowadzania lub zaprzestania odprowadzania składki do otwartego funduszu emerytalnego, o którym mowa w ust. 3d, część składki na ubezpieczenie emerytalne wynosząca 7,3% podstawy wymiaru składki jest ewidencjonowana przez Zakład na subkoncie, o którym mowa w art. 40a

- z uwzględnieniem art. 111.

3a. Zakład nie odprowadza do otwartego funduszu emerytalnego i nie ewidencjonuje na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, składek, o których mowa w ust. 3, w przypadku zawiadomienia przez właściwy organ emerytalny o ustaleniu prawa ubezpieczonego do emerytury obliczonej na podstawie art. 15 lub prawa do jej zwiększenia na podstawie art. 14:

    1) ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r. poz. 666, z późn. zm.) lub

    2) ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r. poz. 667, z późn. zm.).

3b. (uchylony)

3c. (uchylony)

3d. Zakład zaprzestaje odprowadzania do otwartego funduszu emerytalnego składek, o których mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a, od dnia następującego po dniu poinformowania przez Zakład otwartego funduszu emerytalnego o obowiązku przekazania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny FUS w związku z ukończeniem przez ubezpieczonego wieku niższego o 10 lat od wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

3e. Przepis ust. 3d stosuje się odpowiednio do części składki, o której mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a, należnej za okres do dnia, o którym mowa w ust. 3d, opłaconej lub zidentyfikowanej po tym dniu.

3f. Składkę, o której mowa w ust. 3e, ewidencjonuje się na subkoncie, o którym mowa w art. 40a.

3g. Zakład nie odprowadza do otwartego funduszu emerytalnego i nie ewidencjonuje na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, składek, o których mowa w ust. 3, osobom, którym ustalono prawo do emerytury albo emerytury częściowej, o której mowa w art. 26b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem ust. 3h.

3h. Zakład ewidencjonuje na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, składki osobom mającym ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej, do emerytury pomostowej albo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

4. Część składki na ubezpieczenie emerytalne w wysokości określonej w art. 112 ust. 2-4 jest odprowadzana przez Zakład do FRD.

Istniejące wersje czasowe art. 22a
2014.02.01
dodany przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2017.10.01
uchylony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 22a. 1. W przypadku złożenia przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku o przyznanie emerytury częściowej, o której mowa w art. 26b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po ustaleniu, że ubezpieczony spełnia warunki do przyznania tej emerytury, Zakład zawiadamia otwarty fundusz emerytalny o złożeniu wniosku i o obowiązku przekazania całości środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na fundusz emerytalny FUS.

2. Kwotę środków, o której mowa w ust. 1, oraz kwotę zewidencjonowaną na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, ewidencjonuje się na koncie ubezpieczonego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura częściowa.

3. Kwota środków, o której mowa w ust. 2, zwiększa kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne stanowiących podstawę obliczenia kwoty emerytury ustalanej zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po jej zewidencjonowaniu na koncie ubezpieczonego.

Istniejące wersje czasowe art. 23
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.05.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2015.12.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.06.13
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 23. 1. Od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.).

1a. Odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 6,60 zł.

2. Wyegzekwowane odsetki za zwłokę oraz opłata prolongacyjna od składek, o których mowa w art. 22 ust. 3, są, proporcjonalnie do wysokości składek, odprowadzane do otwartego funduszu emerytalnego oraz ewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40a.

3. (uchylony)

4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do składek opłacanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Istniejące wersje czasowe art. 24
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.02.20
zmieniony przez
2011.07.20
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2012.05.31
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.02.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.02.20
zmieniony przez
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2022.01.01
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 24. 1. (utracił moc)

1a. W razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości Zakład może wymierzyć płatnikowi składek dodatkową opłatę do wysokości 100% nieopłaconych składek. Od decyzji w sprawie wymierzenia dodatkowej opłaty przysługuje odwołanie do sądu według zasad określonych w art. 83.

1b. W stosunku do płatnika składek będącego osobą fizyczną, skazanego prawomocnym wyrokiem za nieopłacenie składek lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości, dodatkowej opłaty za ten sam czyn nie wymierza się.

1c. W razie wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie dotyczące nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości postępowania o wymierzenie dodatkowej opłaty płatnikowi składek będącemu osobą fizyczną za ten sam czyn nie wszczyna się, a wszczęte zawiesza się do dnia zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie.

1d. W razie prawomocnego skazania płatnika będącego osobą fizyczną za przestępstwo lub wykroczenie polegające na nieopłaceniu składek lub opłaceniu ich w zaniżonej wysokości:

    1) wszczęte postępowanie o wymierzenie dodatkowej opłaty za ten sam czyn umarza się z urzędu;

    2) decyzję o wymierzeniu dodatkowej opłaty za ten sam czyn uchyla się z urzędu, a pobraną opłatę zwraca się, niezwłocznie wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego od dnia pobrania dodatkowej opłaty.

2. Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata, zwane dalej "należnościami z tytułu składek", nieopłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.

3. (uchylony)

4. Należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

5. Nie ulegają przedawnieniu należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem, jednakże po upływie terminu przedawnienia należności te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia.

5a. Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy, o której mowa w art. 29 ust. 1a, do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty.

5b. Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

5c. Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu.

5d. Przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana.

5e. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 2 lata.

5f. W przypadku wydania przez Zakład decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.

6. Bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w ust. 4, ulega zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.

6a. Nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez Zakład z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku - na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik składek złoży wniosek o zwrot składek, z zastrzeżeniem ust. 6c, 8 i 8d.

6b. Zakład zawiadamia płatnika składek o kwocie nienależnie opłaconych składek, które zgodnie z ust. 6a mogą być zwrócone, chyba że nie przekraczają wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.

6c. Po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, płatnik składek może złożyć wniosek o ich zwrot.

6d. Nienależnie opłacone składki podlegają zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku, o którym mowa w ust. 6c.

6e. Jeżeli nienależnie opłacone składki nie zostaną zwrócone w terminie określonym w ust. 6d, podlegają oprocentowaniu w wysokości równej odsetkom za zwłokę pobieranym od zaległości podatkowych, od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 6c.

6f. W przypadku braku płatnika składek lub jego następcy prawnego Zakład zawiadamia ubezpieczonego o kwocie nienależnie opłaconych składek w części sfinansowanej przez ubezpieczonego i na jego wniosek zwraca nienależnie opłacone składki. Przepisy ust. 6c-6e stosuje się odpowiednio.

6g. Nienależnie opłacone składki ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia:

    1) otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b;

    2) opłacenia składek, w przypadku braku zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b.

6h. Bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w ust. 6g, ulega zawieszeniu:

    1) w przypadku wydania przez Zakład decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek - od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna;

    2) jeżeli wydanie decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd - do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż na okres 2 lat;

    3) od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy;

    4) w przypadku wydania przez Zakład decyzji stwierdzającej brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym lub obniżającej podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia - od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.

7. (utracił moc)

8. Nienależnie opłacona składka odprowadzona do otwartego funduszu emerytalnego podlega zwrotowi w wysokości nominalnej wartości składki.

8a. (uchylony)

8aa. Przepis ust. 8 stosuje się także do zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:

    1) składek;

    2) kwot środków przekazanych przez otwarty fundusz emerytalny, o których mowa w art. 40c ust. 2.

8b - 8c. (uchylone)

8d. W przypadku gdy w wyniku błędu instytucji obsługującej wpłaty składek nienależnie opłacone składki zostały sfinansowane ze środków tej instytucji, kwota nienależnie wpłacona jest zwracana tej instytucji.

8e. Jeżeli nominalna wartość składki, o której mowa w ust. 8, jest:

    1) wyższa od kwoty nienależnie otrzymanej składki, którą otwarty fundusz emerytalny jest zobowiązany zwrócić do Zakładu na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych - różnica jest finansowana z funduszu emerytalnego, wyodrębnionego w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

    2) niższa od kwoty nienależnie otrzymanej składki, którą otwarty fundusz emerytalny jest zobowiązany zwrócić do Zakładu na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych - różnica stanowi przychody funduszu emerytalnego, wyodrębnionego w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

9. Odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne oraz dodatkowa opłata finansowane są w całości z własnych środków przez płatnika składek.

Istniejące wersje czasowe art. 25
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
uchylony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 26
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.02.20
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 26. 1. Zakład ma prawo do występowania z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dłużnika zalegającego z opłatą należności z tytułu składek także wtedy, gdy dłużnikiem jest państwowa jednostka organizacyjna niebędąca jednostką budżetową.

2. Wystawione przez Zakład dokumenty stwierdzające istnienie należności z tytułu składek oraz jej wysokość są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego. Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie jest dokonywane przez złożenie tych dokumentów do zbioru dokumentów.

3. Dla zabezpieczenia należności z tytułu składek Zakładowi przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika, z uwzględnieniem ust. 3a i 3b. Podstawą ustanowienia hipoteki przymusowej jest doręczona decyzja o określeniu wysokości należności z tytułu składek, o odpowiedzialności osoby trzeciej lub o odpowiedzialności następcy prawnego.

3a. Przedmiotem hipoteki przymusowej może być:

    1) część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział dłużnika;

    2) nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej dłużnika i jego małżonka;

    3) nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej lub część ułamkowa nieruchomości stanowiąca udział wspólników spółki cywilnej - w przypadku gdy dłużnikiem jest spółka.

3b. Przedmiotem hipoteki przymusowej może być także:

    1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego lub udział w tym prawie;

    2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub udział w tym prawie;

    3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką;

    4) statek morski lub statek morski w budowie wpisane do rejestru okrętowego.

3c. Do hipoteki przymusowej określonej w ust. 3a i 3b stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.

4. Do hipoteki, o której mowa w ust. 3-3c, z uwzględnieniem ust. 5, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa, dotyczące hipoteki przymusowej.

5. Na żądanie Zakładu lub kierownika terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu będącego jednocześnie organem egzekucyjnym dłużnik obowiązany jest do wyjawienia nieruchomości oraz przysługujących mu praw majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej lub zastawu, jeżeli z dowodów zgromadzonych w postępowaniu wynika, że należności z tytułu składek mogą zostać nieopłacone.

5a. Wyjawienia, o którym mowa w ust. 5, dokonuje się w formie oświadczenia składanego pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Przed odebraniem oświadczenia Zakład lub kierownik terenowej jednostki organizacyjnej będącej jednocześnie organem egzekucyjnym jest obowiązany uprzedzić dłużnika o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

6. Żądanie wyjawienia, o którym mowa w ust. 5, stosuje się także do:

    1) małżonka, następców prawnych i osób trzecich odpowiadających za zadłużenie płatnika składek;

    2) osób, które pobrały nienależne świadczenia, płatników składek lub innych podmiotów zobowiązanych do zwrotu nienależnych świadczeń, o których mowa w art. 84, z wyjątkiem przypadku gdy nienależne świadczenia podlegają potrąceniu z bieżąco wypłacanych świadczeń.

7. Zaspokojenie z przedmiotu hipoteki przymusowej następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, chyba że z przedmiotu hipoteki jest prowadzona egzekucja przez sądowy organ egzekucyjny.

Istniejące wersje czasowe art. 27
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.07.01
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 27. 1. Należności z tytułu składek są zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na wszystkich będących własnością dłużnika oraz stanowiących współwłasność łączną dłużnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych.

2. Do zastawu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa, dotyczące zastawów skarbowych.

2a. Zastaw, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się do rejestru zastawów skarbowych prowadzonego na podstawie art. 43 ustawy - Ordynacja podatkowa.

3. Wypis z rejestru zastawów, o którym mowa w art. 46 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, wydawany jest na wniosek Zakładu nieodpłatnie.

Istniejące wersje czasowe art. 28
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 28. 1. Należności z tytułu składek mogą być umarzane w całości lub w części przez Zakład, z uwzględnieniem ust. 2-4.

2. Należności z tytułu składek mogą być umarzane tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności, z zastrzeżeniem ust. 3a.

3. Całkowita nieściągalność, o której mowa w ust. 2, zachodzi, gdy:

    1) dłużnik zmarł nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie;

    2) sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe z przyczyn, o których mowa w art. 13 i art. 361 pkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 233 i 978);

    3) nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności, małżonka, następców prawnych, możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;

    4) nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym;

    4a) wysokość nieopłaconej składki nie przekracza kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;

    4b) nie nastąpiło zaspokojenie należności w umorzonym postępowaniu upadłościowym;

    5) naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję;

    6) jest oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne.

3a. Należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia mogą być w uzasadnionych przypadkach umarzane pomimo braku ich całkowitej nieściągalności.

3b. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady umarzania, o którym mowa w ust. 3a, z uwzględnieniem przesłanek uzasadniających umorzenie, biorąc pod uwagę ważny interes osoby zobowiązanej do opłacenia należności z tytułu składek oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.

4. Umorzenie składek powoduje także umorzenie odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia i dodatkowej opłaty.

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, decyzję umarzającą należności z tytułu składek pozostawia się w aktach sprawy.

6. Przepisu ust. 3 pkt 4b nie stosuje się do składek w części finansowanej przez ubezpieczonego, chyba że jest on jednocześnie płatnikiem składek.

Istniejące wersje czasowe art. 29
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2015.12.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2022.12.16
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 29. 1. Ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie Zakład może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.

1a. Odroczenie terminu płatności należności z tytułu składek oraz rozłożenie należności na raty następuje w formie umowy.

2. Od składek, które rozłożono na raty, nie nalicza się odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie tych ulg.

3. Jeżeli dłużnik nie spłaci w terminie ustalonych przez Zakład rat, pozostała kwota staje się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi na zasadach określonych w ustawie - Ordynacja podatkowa.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, Zakład ustala opłatę prolongacyjną na zasadach i w wysokości przewidzianej w ustawie - Ordynacja podatkowa dla podatków stanowiących dochód budżetu państwa.

Istniejące wersje czasowe art. 30
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2015.12.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 30. Do składek finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek nie stosuje się art. 28.

Istniejące wersje czasowe art. 31
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.06.13
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.11.25
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.09.18
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.05.22
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 31. Do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: art. 12, art. 26, art. 29 § 1 i 2, art. 33, art. 33a, art. 33b, art. 38a, art. 51 § 1, art. 55, art. 59 § 1 pkt 1, 3, 4, 8 i 9, art. 60 § 1, art. 61 § 1, art. 62 § 1, 3 i 5, art. 62b § 1 pkt 2 i § 3, art. 72 § 1 pkt 1 i 4 i § 2, art. 73 § 1 pkt 1 i 5, art. 77b § 1 i 2, art. 91, art. 93, art. 93a-93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1, art. 98 § 1 i 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1 i 2, art. 107 § 1, 1a, § 2 pkt 2 i 4 i § 3, art. 108 § 1, 3 i 4, art. 109 § 1 w zakresie art. 29, art. 109 § 2 pkt 1, art. 110 § 1, § 2 pkt 2, § 3, art. 111 § 1-4 i § 5 pkt 1, art. 112 § 1-5, art. 112b, art. 112c, art. 113, art. 114, art. 115-117, art. 118 oraz art. 119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Istniejące wersje czasowe art. 32
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2010.01.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.01.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2019.12.22
zmieniony przez
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
2024.11.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 32. Do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Rozdział 4

Zgłoszenia do ubezpieczenia, prowadzenie kont i rejestrów oraz zasady rozliczania składek i zasiłków

Istniejące wersje czasowe art. 33
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.01.08
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2014.02.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.06.13
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.05.16
zmieniony przez
2021.10.05
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
2025.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 33. 1. Zakład prowadzi:

    1) konta ubezpieczonych, z których każde jest oznaczone numerem PESEL;

    2) konta płatników składek oznaczone numerem NIP, a w przypadku gdy płatnik składek nie posiada numeru NIP, do czasu jego uzyskania - numerem z krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON, a jeżeli nie posiada również tego numeru - numerem PESEL lub serią i numerem dowodu osobistego albo paszportu;

    3) Centralny Rejestr Ubezpieczonych;

    4) Centralny Rejestr Płatników Składek;

    5) Centralny Rejestr Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych;

    6) (uchylony)

    7) inne rejestry niezbędne do realizacji zadań określonych odrębnymi przepisami.

1a. (uchylony)

2. Jeżeli osoba ubezpieczona, o której mowa w ust. 1 pkt 1, nie posiada numeru PESEL, nie podała go lub podany numer budzi wątpliwości co do jego prawidłowości, konto ubezpieczonego oznacza się numerem NIP, a jeżeli nie posiada również tego numeru - serią i numerem dowodu osobistego albo paszportu.

3. (uchylony)

4. Zakład jest uprawniony do nieodpłatnego korzystania z:

    1) rejestru PESEL;

    2) danych zgromadzonych w Centralnym Rejestrze Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników na zasadach przewidzianych w przepisach o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników;

    3) danych zgromadzonych w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), prowadzonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

5. Szczegółowy zakres danych zawartych w rejestrach, o których mowa w ust. 1 pkt 3-7, określi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, uwzględniając w nich również dane dotyczące zawodu wykonywanego przez ubezpieczonych wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Istniejące wersje czasowe art. 34
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.01.01
zmieniony przez
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.06.13
zmieniony przez
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 34. 1. Zakład zapewnia rzetelność i kompletność informacji gromadzonych na kontach ubezpieczonych i na kontach płatników składek w  sposób uregulowany niniejszą ustawą.

2. Informacje zawarte na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek prowadzonych w formie elektronicznej, które przekazane zostały w  postaci dokumentu pisemnego albo elektronicznego, są środkiem dowodowym w  postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych.

3. Do informacji zawartych na kontach ubezpieczonych i kontach płatników składek oraz danych źródłowych będących podstawą zapisów na tych kontach stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych.

4. Wykorzystywanie danych osobowych i innych informacji zgromadzonych na kontach ubezpieczonych dopuszczalne jest jedynie w przypadkach określonych w ustawie.

5. Zakład oraz otwarty fundusz emerytalny są obowiązane do wzajemnego udostępniania danych osobowych osób zarejestrowanych w rejestrze, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 5.

6. Zakład, na wniosek płatnika składek, bada prawidłowość wykazanych przez tego płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 9 ust. 2c. Jeżeli w wyniku sprawdzenia wysokości miesięcznej podstawy wymiaru składek Zakład stwierdzi błędne wykazanie składek, informuje o tym niezwłocznie płatnika składek i ubezpieczonego za pośrednictwem płatnika składek. Jeżeli do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek, składka jest opłacana przez każdego płatnika, chyba że ubezpieczony przedłoży płatnikowi dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek.

Istniejące wersje czasowe art. 35
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.01.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 35. 1. We wszystkich dokumentach związanych z  ubezpieczeniami społecznymi, w tym z rozliczaniem i opłacaniem składek oraz przyznawaniem i wypłatą świadczeń określonych odrębnymi przepisami, należy podawać:

    1) w przypadku ubezpieczonych - numer PESEL, a w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, z zastrzeżeniem ust. 1a;

    2) w przypadku płatników składek - numery NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu.

1a. W imiennych raportach miesięcznych, o których mowa w art. 41, należy podać numer PESEL, a w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano tego numeru - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu.

2 - 3. (uchylone)

Istniejące wersje czasowe art. 36
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.02.01
zmieniony przez
2009.09.01
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2011.10.01
zmieniony przez
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.01
zmieniony przez
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.01.01
zmieniony przez
2019.01.01
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 300
2020.02.01
zmieniony przez
2020.02.19 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 266
2021.01.01
zmieniony przez
2021.03.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 423
2021.05.16
zmieniony przez
2022.05.13 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1009
2022.11.10
zmieniony przez
2023.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 1230
2024.01.01
zmieniony przez
2024.04.03 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 497
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 36. 1. Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

2. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1–4, 6–9b, 11, 12, 18a–22, ust. 2, 2a i 2d, duchownych będących członkami zakonów lub klasztorów oraz osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11, należy do płatnika składek.

2a. Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym jest obowiązana poinformować płatnika składek o ustaleniu prawa do emerytury lub renty albo o podleganiu ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż przebywanie na urlopie wychowawczym.

2b. Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1, i wyrejestrowanie z tych ubezpieczeń, w przypadku ustania warunków uzasadniających opłacanie składek, należy do Zakładu. Osoby te są obowiązane do przedłożenia Zakładowi:

    1) skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka;

    2) oświadczenia, o którym mowa w ust. 15;

    3) orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, w przypadku posiadania przez dziecko takiego orzeczenia.

3. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 10, z zastrzeżeniem ust. 2, należy do tych osób.

4. Zgłoszeń, o których mowa w ust. 2 i 3, dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia, z zastrzeżeniem ust. 4a, 5, 5a i 9a.

4a. Zgłoszeń, o których mowa w ust. 3, twórcy i artyści dokonują w ciągu 7 dni od dnia otrzymania decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców ustalającej datę rozpoczęcia wykonywania działalności twórczej lub artystycznej.

5. Osoby, które są obejmowane ubezpieczeniami społecznymi na zasadach dobrowolności, zgłaszają wniosek o objęcie ich ubezpieczeniem w terminie przez nie wybranym. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

5a. Pracownicy, o których mowa w art. 18 ust. 12, zgłaszani są do ubezpieczeń społecznych nie później niż w terminie rozliczania i opłacania składek za miesiąc, w którym powstał obowiązek ubezpieczeń społecznych.

6. (uchylony)

7. Prawdziwość danych zawartych w zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych osoba zgłaszana potwierdza własnoręcznym podpisem, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 19.

8. W przypadku przekazywania do Zakładu zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych w postaci dokumentu elektronicznego, zgłoszenie w postaci dokumentu pisemnego z własnoręcznym podpisem osoby zgłaszanej płatnik przechowuje przez okres 5 lat.

9. Zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 9a, albo w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2014 r. poz. 1114) z oprogramowania, o którym mowa w art. 47a ust. 1, albo w formie wydruku z tego oprogramowania dokonuje się w jednostce organizacyjnej Zakładu. Na podstawie pierwszego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zakładane jest konto, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1.

9a. Zgłoszenia do ubezpieczeń osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 19, dokonuje się poprzez wykazanie ubezpieczonego w imiennym raporcie miesięcznym.

10. Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zawiera w szczególności następujące dane dotyczące osoby zgłaszanej: dane, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, nazwisko, imię pierwsze i drugie, datę urodzenia, nazwisko rodowe, obywatelstwo i płeć, tytuł ubezpieczenia, stopień niepełnosprawności, posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty, adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu i adres zamieszkania.

11. Każda osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych, podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Zgłoszenie wyrejestrowania płatnik składek jest zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu, z zastrzeżeniem ust. 12 i 14. Przepisy ust. 2, 3 i 9 stosuje się odpowiednio.

12. W przypadku pracowników, o których mowa w ust. 5a, zgłoszenie wyrejestrowania płatnik składek jest zobowiązany złożyć w terminie 30 dni od dnia ustania stosunku pracy.

13. O wszelkich zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniach, o których mowa w ust. 10-12, płatnik składek zawiadamia Zakład w terminie 7 dni od zaistnienia zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład.

14. O zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 10, dotyczących tytułu ubezpieczenia oraz rodzajów ubezpieczeń i terminów ich powstania, płatnik składek zawiadamia Zakład poprzez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane.

15. Osoby, o których mowa w art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1, składają oświadczenie o zamiarze podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lub odpowiednio ubezpieczeniu emerytalnemu, które zawiera:

    1) imię i nazwisko osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem oraz jej numer PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu;

    2) miejsce zamieszkania;

    3) dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

    4) dzień zakończenia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

    5) imię i nazwisko dziecka oraz datę jego urodzenia;

    6) informację o ostatnim okresie ubezpieczenia;

    7) informację o korzystaniu lub niekorzystaniu przez drugiego rodzica z uprawnień określonych w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6a ust. 1 lub art. 6b ust. 1.

16. Osoba, o której mowa w art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1, jest obowiązana zawiadomić Zakład o wszelkich zmianach w stosunku do danych wskazanych w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 15, w terminie 7 dni od dnia zaistnienia tych zmian.

Istniejące wersje czasowe art. 36a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.03.07
zmieniony przez
2009.09.01
zmieniony przez
2009.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585
2013.09.01
zmieniony przez
2013.12.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 1442
2015.01.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 121
2016.07.01 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 963
2017.09.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
2018.04.30
zmieniony przez
2019.02.18 Tekst jednolity