I. Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych
Grupa 1 zagrożenia
Czynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne.
Grupa 2 zagrożenia
Czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
Grupa 3 zagrożenia
Czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
Grupa 4 zagrożenia
Czynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
II. Wykaz szkodliwych czynników biologicznych
Wyjaśnienie oznaczeń dodatkowych stosowanych w wykazie:
A | - | możliwe efekty alergiczne | |
D | - | wykaz pracowników narażonych na działanie tego czynnika biologicznego ma być przechowywany przez okres dłuższy niż 10 lat po zakończeniu ostatniego zanotowanego przypadku narażenia | |
T | - | produkcja toksyn | |
V | - | dostępna skuteczna szczepionka | |
(a) | Kleszczowe zapalenie mózgu | ||
(b) | Wirus zapalenia wątroby typu D może spowodować chorobę u pracowników tylko w przypadku jednoczesnego lub wtórnego zakażenia spowodowanego wirusem zapalenia wątroby typu B. Szczepienie przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B zabezpieczy więc pracowników, którzy nie zostali zakażeni wirusem zapalenia wątroby typu B, przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu D (Delta). | ||
(c) | Tylko typy A i B. | ||
(d) | Zalecane przy pracy wymagającej bezpośredniego kontaktu z tymi czynnikami. | ||
(e) | Zidentyfikowano dwa wirusy: jeden typu buffalopox i drugi - odmiana wirusa Vaccinia. | ||
(f) | Odmiana wirusa ospy krowiej. | ||
(g) | Odmiana wirusa Vaccinia. | ||
(h) | Nie ma dowodów na występowanie u ludzi choroby wywołanej przez retrowirusy występujące u małp. Zapobiegawczo dla prac przy nich zalecany jest poziom hermetyczności 3. | ||
(i) | Nie ma dowodów na występowanie u ludzi infekcji wywoływanej przez czynniki powodujące inne gąbczaste encefalopatie przenośne (TSE). W tym przypadku stopień hermetyczności dla czynników sklasyfikowanych w grupie 3 (**) zagrożenia jest zalecany jako środek ostrożności w pracy laboratoryjnej, z wyjątkiem pracy laboratoryjnej związanej z rozpoznanym czynnikiem trzęsawki owiec, w przypadku której wystarczający jest poziom hermetyczności 2. |
Uwaga: W przypadku szkodliwych czynników biologicznych występujących na tej liście skrót "spp." odnosi się do innych gatunków znanych jako patogenne dla ludzi.
1 | 2 | 3 |
Acinetobacter calcoaceticus | ||
Actinobacillus actinomycetemcomitans | ||
Actinomadura madurae | ||
Actinomadura pelletieri | ||
Actinomyces gerencseriae | ||
Actinomyces israeli | ||
Actinomyces pyogenes | ||
Actinomyces spp. | ||
Aeromonas hydrophila | ||
Alcaligenes faecalis | ||
Arcanobacterium haemolyticum (Corynebacterium haenolyticum) | ||
Arthrobacter globiformis | ||
Bacillus subtilis | ||
Bacillus thuringiensis | ||
Bacteroides fragilis | ||
Bartonella bacillifonnis | ||
Bartonella quintana (Rochalimaea quintana) | ||
Bartonella (Rochalinea) spp. | ||
Bordetella bronchiseptica | ||
Bordetella parapertussis | ||
Bordetella pertussis | ||
Borrelia burgdorferi | ||
Borrelia duttonii | ||
Borrelia recurrentis | ||
Borrelia spp. | ||
Brevibacterium linens | ||
Campylobacter fetus | ||
Campylobacter jejuni | ||
Campylobacter spp. | ||
Cardiobacterium hominis | ||
Chlamydia pneumoniae | ||
Chlamydia trachomatis | ||
Chlamydia psittaci | ||
Clostridium botulinum | ||
Clostridium perfringens | ||
Clostridium tetani | ||
Clostridium spp. | ||
Corynebacterium diphtheriae | ||
Corynebacterium minutissimum | ||
Corynebacterium pseudotuberculosis | ||
Corynebacterium spp. | ||
Cytophaga allerginae | ||
Edwardsiella tarda | ||
Ehrlichia sennetsu (Rickettsia sennetsu) | ||
Ehrlichia spp. | ||
Eikenella corrodens | ||
Enterobacter aerogenes/cloacae | ||
Enterobacter spp. | ||
Enterococcus spp. | ||
Erysipelothrix rhusiopathiae | ||
Escherichia coli (z wyjątkiem szczepów niepatogennych) | ||
Flavobacterium meningosepticum | ||
Fluoribacter bozemanae (Legionella) | ||
Francisella tularensis (Typ B) | ||
Fusobacterium necrophorum | ||
Gardnerella vaginalis | ||
Haemophilus ducreyi | ||
Haemophilus influenzae | ||
Haemophilus spp. | ||
Helicobacter pylori | ||
Klebsiella oxytoca | ||
Klebsiella pneumoniae | ||
Klebsiella rhinoscleromatis | ||
Klebsiella spp. | ||
Legionella pneumophila | ||
Legionella spp. | ||
Leptospira interrogans (wszystkie typy serologiczne) | ||
Listeria monocytogenes | ||
Listeria ivanovii | ||
Morganella morganii | ||
Mycobacterium avium/intracellulare | ||
Mycobacterium chelonae | ||
Mycobacterium fortuitum | ||
Mycobacterium kansasii | ||
Mycobacterium malmoense | ||
Mycobacterium marinum | ||
Mycobacterium paratuberculosis | ||
Mycobacterium scrofulaceum | ||
Mycobacterium simiae | ||
Mycobacterium szulgai | ||
Mycobacterium xenopi | ||
Mycoplasma caviae | ||
Mycoplasma hominis | ||
Mycoplasma pneumoniae | ||
Neisseria flavescens | ||
Neisseria gonorrhoeae | ||
Neisseria meningitidis | ||
Nocardia asteroides | ||
Nocardia brasiliensis | ||
Nocardia farcinica | ||
Nocardia nova | ||
Nocardia otitidiscaviarum | ||
Pantoea agglomerans | ||
Pasteurella multocida | ||
Pasteurella spp. | ||
Peptostreptococcus anaerobius | ||
Plesiomonas shigelloides | ||
Porphyromonas spp. | ||
Prevotella spp. | ||
Proteus mirabilis | ||
Proteus penneri | ||
Proteus vulgaris | ||
Providencia alcalifaciens | ||
Providencia rettgeri | ||
Providencia spp. | ||
Pseudomonas aeruginosa | ||
Rhodococcus equi | ||
Rickettsia spp. | ||
Saccharomonospora viridis | ||
Saccharopolyspora rectivirgula | ||
Salmonella arizonae | ||
Salmonella enteritidis | ||
Salmonella typhimurium | ||
Salmonella paratyphi A, B, C | ||
Salmonella (inne typy serologiczne, z wyłączeniem S.Typhi) | ||
Serpulina spp. | ||
Shigella boydii | ||
Shigella dysenteriae, inne niż Typ 1 | ||
Shigella flexneri | ||
Shigella sonnei | ||
Staphylococcus aureus | ||
Streptobacillus moniliformis | ||
Streptococcus pneumoniae | ||
Streptococcus pyogenes | ||
Streptococcus suis | ||
Streptococcus spp. | ||
Streptomyces albus | ||
Streptomyces spp. | ||
Thermoactinomyces thalpophilus | ||
Thermoactinomyces vulgaris | ||
Treponema carateum | ||
Treponema pallidum | ||
Treponema pertenue | ||
Treponema spp. | ||
Vibrio cholerae (włącznie z El Tor) | ||
Vibrio parahaemolyticus | ||
Vibrio spp. | ||
Yersinia enterocolitica | ||
Yersinia pseudotuberculosis | ||
Yersinia spp. |
1 | 2 | 3 |
Adenoviridae | ||
Astroviridae | ||
Bunyaviridae | ||
Bunyavirus: | ||
Wirus Buynamwera | ||
Wirus Bhanja | ||
Wirus Germiston | ||
Wirus kalifornijskiego zapalenia mózgu | ||
Hantavirus: | ||
Wirus Prospect Hill | ||
Nairovirus: | ||
Wirus Hazara | ||
Phlebovirus: | ||
Wirus sandfly fever | ||
Wirus Toscana | ||
Caliciviridae | ||
Norovirus | ||
Inne wirusy z Caliciviridae | ||
Coronaviridae | ||
Coronavirus (z wyjątkiem wirusa SARS) | ||
Herpesviridae | ||
Wirus opryszczki pospolitej typu 1 i 2 (HSV-1 i 2) | ||
Wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV) | ||
Wirus cytomegalii (CMV) | ||
Ludzki herpes wirus typu 6 (HHV 6) | ||
Ludzki herpes wirus typu 7 (HIV-7) | ||
Wirus Epsteina-Barr (EBV) | ||
Ludzki herpes wirus typu 8 (HIV-8) | ||
Orthomyxoviridae | ||
Wirusy grypy typu A, B i C | ||
Wirusy Dhori I Thogoto (arbowirusy) | ||
Papovaviridae | ||
Wirusy BK i JC | ||
Papillomaviridae | ||
Ludzkie wirusy papilloma | ||
Paramyxoviridae | ||
Wirus odry | ||
Wirus świnki (nagminnego zapalenia przyusznic) | ||
Wirus rzekomego pomoru drobiu (choroba Newcastle) | ||
Wirusy Parainfluency typu 1-4 | ||
Wirus RS (Respiratory syncytial virus) | ||
Parvoviridae | ||
Ludzki parwowirus (B 19) | ||
Picornaviridae | ||
Enterovirus: | ||
Wirus ostrego krwotocznego zapalenia spojówek AHC (ludzki enterowirus typu 70) | ||
Wirusy Coxsackie | ||
Wirusy Echo | ||
Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu 72) | ||
Wirusy polio szczepy atenuowane | ||
Rhinovirus | ||
Poxviridae | ||
Orthopoxvirus: | ||
Wirus ospy bawołów (e) | ||
Wirus ospy krów | ||
Wirus ospy wielbłądów | ||
Wirus krowianki (wirus vaccinia) | ||
Wirus ospy słoni (f) | ||
Wirus ospy królików (g) | ||
Parapoxvirus: | ||
Wirus Orf | ||
Wirus guzków dojarek | ||
Molluscipoxvirus: | ||
Wirus mięczaka zakaźnego | ||
Yatapoxvirus: | ||
Wirus yaba | ||
Wirus tanapox | ||
Reoviridae | ||
Coltivirus | ||
Rotavirus | ||
Orbivirus | ||
Reovirus | ||
Rhabdoviridae | ||
Wirus pęcherzykowatego zapalenia jamy ustnej (VSV), szczepy laboratoryjne | ||
Togaviridae | ||
Alfavirus | ||
Wirus bebaru | ||
Wirus o'nyong-nyong | ||
Wirus Ross River | ||
Wirus Sindbis | ||
Rubivirus | ||
Wirus różyczki | ||
Toroviridae |
1 | 2 | 3 |
Acanthamoeba castellani | ||
Ancylostoma duodenale | ||
Angiostrongylus cantonensis | ||
Angiostrongylus costaricensis | ||
Ascaris lumbricoides | ||
Ascaris suum | ||
Babesia divergens | ||
Babesia microti | ||
Balantidiwn coli | ||
Brugia malayi | ||
Brugia pahangi | ||
Brugia timori | ||
Capillaria philippinensis | ||
Capillaria spp. | ||
Clonorchis sinensis | ||
Clonorchis viverrini | ||
Cryptosporidium parvum | ||
Cryptosporidium spp. | ||
Cyclospora cayetanensis | ||
Dipetalonema streptocerca | ||
Diphyllobothrium latum | ||
Dracunculus medinensis | ||
Entamoeba histolytica | ||
Fasciola gigantica | ||
Fasciola hepatica | ||
Fasciolopsis buski | ||
Giardia lamblia (Giardia intestinalis) | ||
Hymenolepis diminuta | ||
Hymenolepis nana | ||
Leishmania ethiopica | ||
Leishmania mexicana | ||
Leishmania peruviana | ||
Leishmania tropica | ||
Leishmania major | ||
Leishmania spp. | ||
Loa loa | ||
Mansonella ozzardi | ||
Mansonella perstans | ||
Necator americanus | ||
Onchocerca volvulus | ||
Opisthorchis felineus | ||
Opisthorchis spp. | ||
Paragonimus westermani | ||
Plasmodium spp. (ludzki i małpi) | ||
Sarcocystis suihominis | ||
Schistosoma haematobium | ||
Schistosoma intercalatum | ||
Schistosoma japonicum | ||
Schistosoma mansoni | ||
Schistosoma mekongi | ||
Strongyloides stercoralis | ||
Strongyloides spp. | ||
Taenia saginata | ||
Toxocara canis | ||
Toxoplasma gondii | ||
Trichinella spiralis | ||
Trichuris trichiura | ||
Trypanosoma brucei brucei | ||
Trypanosoma brucei gambiense | ||
Wuchereria bancrofti |
1 | 2 | 3 |
Aspergillus fumigatus | ||
Candida albicans | ||
Candida tropicalis | ||
Cryptococcus neoformans var. neofonnans (Filobasidiella neofonnans var. neofonnans) | ||
Cryptococcus neoformans var. gattii (Filobasidiella bacillispora) | ||
Emmonsia parva var. parva | ||
Emmonsia parva var. crescens | ||
Epidermophyton floccosum | ||
Fonsecaea compacta | ||
Fonsecaea pedrosoi | ||
Madurella grisea | ||
Madurella mycetomatis | ||
Microsporum spp. | ||
Neotestudina rosatii | ||
Penicillium marneffei | ||
Scedosporium apiospermum (Pseudallescheria boydii) | ||
Scedosporium prolificans (inflatum) | ||
Sporothrix schenckii | ||
Trichophyton rubrum | ||
Trichophyton spp. |
Szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia
1 | 2 | 3 |
Bacillus anthracis | ||
Brucella abortus | ||
Brucella canis | ||
Brucella melitensis | ||
Brucella suis | ||
Burkholderia mallei (Pseudomonas mallei) | ||
Burkholderia pseudomallei (Pseudomonas pseudomallei) | ||
Chlamydia psittaci (szczep avian) | ||
Coxiella burnetii | ||
Escherichia coli, szczepy verocytotoksyczne lub enterotoksyczne (np.: 0157: H7, 0124 lub 0123) | ||
Francisella tularensis (Typ A) | ||
Mycobacterium africanum | ||
Mycobacterium bovis (z wyjątkiem szczepu BCG) | ||
Mycobacterium leprae | ||
Mycobacterium microti | ||
Mycobacterium tuberculosis | ||
Mycobacterium ulcerans | ||
Rickettsia akari | ||
Rickettsia canada | ||
Rickettsia conorii | ||
Rickettsia montana | ||
Rickettsia typhi (Rickettsia mooseri) | ||
Rickettsia prowazekii | ||
Rickettsia rickettsii | ||
Rickettsia tsutsugamushi | ||
Salmonella Typhi | ||
Shigella dysenteriae (Typ 1) | ||
Yersinia pestis | ||
** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną |
1 | 2 | 3 |
Arenaviridae | ||
Arenavirus | ||
1. Zespół wirusów LCMV-LASV (arenawirusy starego świata): | ||
Wirus limfocytowego zapalenia opon mózgowych (LCM) | ||
Wirus Mopeia | ||
2. Zespół wirusów Tacaribe (arenawirusy nowego świata): | ||
Wirus Flexal | ||
Bunyaviridae | ||
Bunyavirus | ||
Wirus Oropouche | ||
Hantavirus: | ||
Wirus Hantaan (koreańska gorączka krwotoczna) | ||
Wirus Dobrava-Belgrad | ||
Wirus Sin Nombre (poprzednio Muerto Canyon) | ||
Wirus Puumala | ||
Wirus Seoul | ||
Phlebovirus | ||
Gorączka doliny Rift | ||
Caliciviridae | ||
Wirus zapalenia wątroby typu E | ||
Coronaviridae | ||
Wirus SARS | ||
Flaviviridae | ||
Wirus australijskiego zapalenia mózgu (wirus zapalenia mózgu doliny Murray) | ||
Wirus kleszczowego zapalenia mózgu wariant środkowoeuropejski | ||
Wirus Absettarov | ||
Wirus Hanzalova | ||
Wirus Hypr | ||
Wirus Kumlinge | ||
Wirus Dengue typu 1-4 | ||
Wirus zapalenia wątroby typu C | ||
Wirus zapalenia wątroby typu G | ||
Wirus japońskiego zapalenia mózgu typu B | ||
Wirus lasu Kyasanur | ||
Wirus louping ill (choroby skokowej owiec) | ||
Wirus Powassan | ||
Wirus Rocio | ||
Wirus zapalenia mózgu St. Louis | ||
Wirus Wesselsbron | ||
Wirus zapalenia mózgu zachodniego Nilu | ||
Wirus żółtej gorączki | ||
Hepaadenaviridae | ||
Wirus zapalenia wątroby typu B | ||
Wirus zapalenia wątroby typu D (Delta) | ||
Herpesviridae | ||
Małpi herpes wirus B (wirus B simiae) | ||
Picornaviridae | ||
Wirus polio, dzikie szczepy | ||
Poxviridae | ||
Wirus ospy małp | ||
Retroviridae | ||
Ludzkie wirusy nabytego niedoboru odporności | ||
Ludzki wirus limfotropowy komórek T (HTLV) typu 1 i 2 | ||
SIV(h) | ||
Rhabdoviridae | ||
Wirus wścieklizny | ||
Wirus pęcherzykowatego zapalenia jamy ustnej, szczepy dzikie (VSV) | ||
Togaviridae | ||
Alfavirus | ||
Wirus wschodniego zapalenia mózgu i rdzenia koni | ||
Wirus chikungunya | ||
Wirus Everglades | ||
Wirus Mayaro | ||
Wirus Mucambo | ||
Wirus Ndumu | ||
Wirus Semliki Forest | ||
Wirus Tonate | ||
Wirus wenezuelskiego zapalenia mózgu i rdzenia koni | ||
Wirus zachodniego zapalenia mózgu i rdzenia koni | ||
Wirus ptasiej grypy (HPAI) | ||
Wirusy niesklasyfikowane: | ||
Jeszcze niezidentyfikowane wirusy zapalenia wątroby | ||
Czynniki niekonwencjonalne kojarzone z gąbczastymi encefalopatiami przenośnymi (TSE): | ||
Choroba Creutzfelda-Jakoba | ||
Odmiana choroby Creutzfelda-Jakoba | ||
Gąbczasta encefalopatia bydła (BSE) oraz inne zwierzęce gąbczaste | ||
encefalopatie przenośne TSE | ||
Choroba Gerstmana-Straussler-Scheinker (GSS) | ||
Kuru | ||
** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną |
1 | 2 | 3 |
Echinococcus granulosus | ||
Echinococcus multilocularis | ||
Echinococcus vogeli | ||
Leishmania brasiliensis | ||
Leishmania donovani | ||
Naegleria fowleri | ||
Plasmodium falciparum | ||
Taenia solium | ||
Trypanosoma brucei rhodesiense | ||
Trypanosoma cruzi | ||
** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną |
1 | 2 | 3 |
Blastomyces dermatitidis (Ajellomyces dermatitidis) | ||
Cladophialophora bantiana (uprzednio: Xylohypha bantiana, Cladosporium bantianum lub trichoides) | ||
Coccidioides immitis | ||
Histoplasma capsulatum var. capsulatum (Ajellomyces capsulatus) | ||
Histoplasma capsulatum duboisii | ||
Paracoccidioides brasiliensis |
Szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 4 zagrożenia
1 | 2 | 3 |
Arenaviridae | ||
1. Zespół wirusów LCM-LASV (arenawirusy starego świata): | ||
Wirus gorączki Lassa | ||
2. Zespół wirusów Tacaribe (arenawirusy nowego świata): | ||
Wirus Guanarito | ||
Wirus Juni | ||
Wirus Sabia | ||
Wirus Machupo | ||
Bunyaviridae | ||
Nairovirus: | ||
Wirus krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej (CCHF) | ||
Filoviridae | ||
Wirus Ebola | ||
Wirus Marburg | ||
Flaviviridae | ||
Wirus omskiej gorączki krwotocznej | ||
Wirus rosyjskiego wiosenno-letniego zapalenia mózgu (TBE) | ||
Paramyxoviridae | ||
Hendravirus | ||
Koński morbilliwirus (wirus Hendra) | ||
Poxviridae | ||
Wirus ospy (variola major i minor) |