Art. 26a. 1. W przypadku gdy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje działania polegające na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi.
2. Właściwym organem w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest:
1) w przypadku terenów zamkniętych oraz nieruchomości, którymi gmina włada jako władający powierzchnią ziemi - regionalny dyrektor ochrony środowiska;
2) w przypadku gdy obowiązek usunięcia odpadów powstał w związku z wydaniem decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzeniem nieważności, uchyleniem lub wygaśnięciem decyzji związanej z gospodarką odpadami - organ właściwy do wydania tej decyzji;
3) w pozostałych przypadkach - wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
3. W celu wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1, właściwy organ określa, w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi:
1) zakres i termin udostępnienia przez niego powierzchni ziemi, obiektów lub innych miejsc, w których znajdują się odpady;
2) zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie odpadów przez ten organ;
3) termin rozpoczęcia i zakończenia działań, o których mowa w pkt 2.
4. Decyzja, o której mowa w ust. 3, podlega natychmiastowemu wykonaniu. Przepisów art. 61 § 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325) nie stosuje się.
5. Decyzję, o której mowa w ust. 3, wydaje się po zasięgnięciu opinii w sprawie spełnienia przesłanek konieczności niezwłocznego usunięcia odpadów:
1) wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska;
2) odpowiednio organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej albo organu Wojskowej Inspekcji Sanitarnej stosownie do ich właściwości miejscowej w odniesieniu do:
a) oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi w związku z obecnością tych odpadów,
b) zanieczyszczenia w ujęciach wody przeznaczonej do spożycia w związku z obecnością tych odpadów;
3) regionalnego dyrektora ochrony środowiska, z wyjątkiem przypadku gdy decyzję wydaje ten organ;
4) komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.
6. Właściwy organ żąda od posiadacza odpadów odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami zwrotu poniesionych przez siebie kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Posiadacz odpadów jest obowiązany zwrócić te koszty w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.
7. Właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu całości lub części kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi, jeżeli:
1) wobec posiadacza odpadów nie można wszcząć postępowania egzekucyjnego lub egzekucja okazała się bezskuteczna;
2) koszt postępowania egzekucyjnego jest wyższy niż kwota możliwa do odzyskania.
8. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 6, w stosunku do posiadacza odpadów, który ustanowił zabezpieczenie roszczeń, o którym mowa w art. 48a ust. 1, właściwy organ wydaje decyzję o przeznaczeniu środków z tego zabezpieczenia na pokrycie kosztów, o których mowa w ust. 6, określając w decyzji wysokość tych kosztów. W przypadku gdy wysokość ustanowionego zabezpieczenia roszczeń jest niewystarczająca na pokrycie kosztów, o których mowa w ust. 6, właściwy organ w decyzji nakłada na posiadacza odpadów także obowiązek zwrotu różnicy między wysokością tych kosztów a wysokością tego zabezpieczenia, określając wysokość tej różnicy oraz sposób i termin jej uiszczenia.
9. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 6, w stosunku do posiadacza odpadów, który nie ustanowił zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w art. 48a ust. 1, właściwy organ, w drodze decyzji, nakłada na posiadacza odpadów obowiązek zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 6, oraz określa wysokość tych kosztów oraz sposób i termin ich uiszczenia.
10. Roszczenie o zwrot:
1) kosztów, o których mowa w ust. 6,
2) różnicy, o której mowa w ust. 8
- przedawnia się po upływie 10 lat od dnia, w którym decyzja, o której mowa odpowiednio w ust. 8 albo 9, stała się ostateczna.
11. Do należności z tytułu obowiązku zwrotu kosztów poniesionych przez właściwy organ, w ramach realizacji działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują właściwemu organowi.
12. Przepisów ust. 1-11 nie stosuje się, w przypadku gdy:
1) odpady są składowane:
a) na eksploatowanym lub zamkniętym składowisku odpadów,
b) w miejscu, w którym przed dniem 1 października 2001 r. były składowane odpady;
2) odpady są przemieszczane na podstawie przepisów o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów;
3) zastosowanie ma art. 16 pkt 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.