Facebook

Kliknij ten link, aby przejść do panelu logowania.
Teraz do wszystkich płatnych Serwisów internetowych
Wydawnictwa Podatkowego GOFIN loguj się w jednym
miejscu.


Po zalogowaniu znajdziesz menu z linkiem do swojego
konta abonenta i dodatkowych opcji.

Jak szukać?»

Ujednolicone przepisy prawne - www.przepisy.gofin.pl
Aktualnie jesteś: Ujednolicone przepisy prawne (strona główna) » Kodeksy »  Ustawa z dnia 6.06.1997 r. Kodeks karny

Ustawa z dnia 6.06.1997 r. Kodeks karny

Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
 uwzględniający ww. zmiany
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl wersje poprzedzające
 Dz. U. z 2024 r. poz. 17
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl wcześniejsze wersje
2024.07.01 - bieżąca
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl późniejsze wersje
 zmieniony przez
zmiany w:

Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem

Część ogólna
Rozdział I

Zasady odpowiedzialności karnej

Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

§ 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.

§ 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

Art. 2. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.

Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.

Istniejące wersje czasowe art. 4
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 4. § 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

§ 2. Jeżeli według nowej ustawy za czyn objęty wyrokiem nie można orzec kary w wysokości kary orzeczonej, wymierzoną karę obniża się do wysokości najsurowszej kary możliwej do orzeczenia na podstawie nowej ustawy.

§ 3. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom ograniczenia wolności.

§ 4. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa.

Art. 5. Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej.

Art. 6. § 1. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

§ 2. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić.

Istniejące wersje czasowe art. 7
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.

§ 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.

§ 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych albo powyżej 5.000 złotych, karą ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

Art. 8. Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi.

Art. 9. § 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

§ 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

§ 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć.

Istniejące wersje czasowe art. 10
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2011.03.22
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
2025.02.13
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 10. § 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat.

§ 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3 lub 4, art. 223 § 2, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.

§ 3. W wypadku określonym w § 2 orzeczona kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo; sąd może zastosować także nadzwyczajne złagodzenie kary.

§ 4. W stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.

Art. 11. § 1. Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo.

§ 2. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

§ 3. W wypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

Istniejące wersje czasowe art. 12
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2018.11.15
zmieniony przez
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 12. Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

Rozdział II

Formy popełnienia przestępstwa

Art. 13. § 1. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.

§ 2. Usiłowanie zachodzi także wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub ze względu na użycie środka nie nadającego się do popełnienia czynu zabronionego.

Art. 14. § 1. Sąd wymierza karę za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa.

§ 2. W wypadku określonym w art. 13 § 2 sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Art. 15. § 1. Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

§ 2. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do sprawcy, który dobrowolnie starał się zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

Art. 16. § 1. Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania.

§ 2. Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi.

Art. 17. § 1. Nie podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie od niego odstąpił, w szczególności zniszczył przygotowane środki lub zapobiegł skorzystaniu z nich w przyszłości; w razie wejścia w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia czynu zabronionego, nie podlega karze ten, kto nadto podjął istotne starania zmierzające do zapobieżenia dokonaniu.

§ 2. Nie podlega karze za przygotowanie osoba, do której stosuje się art. 15 § 1.

Art. 18. § 1. Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.

§ 2. Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.

§ 3. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.

Art. 19. § 1. Sąd wymierza karę za podżeganie lub pomocnictwo w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo.

§ 2. Wymierzając karę za pomocnictwo sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 20. Każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających.

Art. 21. § 1. Okoliczności osobiste, wyłączające lub łagodzące albo zaostrzające odpowiedzialność karną, uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

§ 2. Jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby go nie dotyczyła.

§ 3. Wobec współdziałającego, którego nie dotyczy okoliczność określona w § 2, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 22. § 1. Jeżeli czynu zabronionego tylko usiłowano dokonać, podmiot określony w art. 18 § 2 i 3 odpowiada jak za usiłowanie.

§ 2. Jeżeli czynu zabronionego nie usiłowano dokonać, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Art. 23. § 1. Nie podlega karze współdziałający, który dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.

§ 2. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do współdziałającego, który dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego.

Art. 24. Odpowiada jak za podżeganie, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie postępowania karnego nakłania ją do popełnienia czynu zabronionego; w tym wypadku nie stosuje się art. 22 i 23.

Rozdział III

Wyłączenie odpowiedzialności karnej

Istniejące wersje czasowe art. 25
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2011.03.22
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.01.19
zmieniony przez
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

§ 2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§ 3. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.

§ 4. (uchylony)

§ 5. (uchylony)

Art. 26. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa także ten, kto, ratując dobro chronione prawem w warunkach określonych w § 1, poświęca dobro, które nie przedstawia wartości oczywiście wyższej od dobra ratowanego.

§ 3. W razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§ 4. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli sprawca poświęca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

§ 5. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z ciążących na sprawcy obowiązków tylko jeden może być spełniony.

Art. 27. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego, jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.

§ 2. Eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na którym jest przeprowadzany, należycie poinformowanego o spodziewanych korzyściach i grożących mu ujemnych skutkach oraz prawdopodobieństwie ich powstania, jak również o możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie na każdym jego etapie.

§ 3. Zasady i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa ustawa.

Istniejące wersje czasowe art. 28
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 28. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto pozostaje w usprawiedliwionym błędzie co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego.

§ 2. Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność sprawca, który dopuszcza się czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego, od której taka łagodniejsza odpowiedzialność zależy.

Art. 29. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność albo winę; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 30. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 31. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.

§ 2. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Rozdział IV

Kary

Istniejące wersje czasowe art. 32
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 32. Karami są:

    1) grzywna;

    2) ograniczenie wolności;

    3) pozbawienie wolności;

    4) 25 lat pozbawienia wolności;

    5) dożywotnie pozbawienie wolności.

Istniejące wersje czasowe art. 33
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 33. § 1. Grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki; jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa 540.

§ 2. Sąd może wymierzyć grzywnę także obok kary pozbawienia wolności wymienionej w art. 32 pkt 3, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął.

§ 3. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2.000 złotych.

Istniejące wersje czasowe art. 34
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.04.15
zmieniony przez
 
 
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 34. § 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata; wymierza się ją w miesiącach i latach.

§ 1a. Kara ograniczenia wolności polega na:

    1) obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne;

    2) (uchylony)

    3) (uchylony)

    4) potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.

§ 1b. Obowiązki i potrącenie, o których mowa w § 1a, orzeka się łącznie lub osobno.

§ 2. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany:

    1) nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu;

    2) (uchylony)

    3) ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary.

§ 3. Wymierzając karę ograniczenia wolności, sąd może orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub obowiązki, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 2-7a.

Istniejące wersje czasowe art. 35
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.04.15
zmieniony przez
 
 
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 35. § 1. Nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczne jest wykonywana w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym.

§ 2. Potrącenie wynagrodzenia za pracę może być orzeczone wobec osoby zatrudnionej; w okresie, na jaki zostało orzeczone potrącenie, skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy.

§ 3. (uchylony)

§ 4. Do orzekania świadczenia pieniężnego wymienionego w art. 39 pkt 7 oraz obowiązków, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 2-7a, przepis art. 74 stosuje się odpowiednio.

Istniejące wersje czasowe art. 36
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 36. § 1. (uchylony)

§ 2. (uchylony)

§ 3. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 37
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 37. Kara pozbawienia wolności wymieniona w art. 32 pkt 3 trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 15 lat; wymierza się ją w miesiącach i latach.

Istniejące wersje czasowe art. 37a
2015.07.01
dodany przez
2016.04.15
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.06.24
zmieniony przez
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 37a. Jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4.

Istniejące wersje czasowe art. 37b
2015.07.01
dodany przez
2016.04.15
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 37b. W sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia wolności, niezależnie od dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w ustawie za dany czyn, sąd może orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna granica ustawowego zagrożenia wynosi przynajmniej 10 lat - 6 miesięcy, oraz karę ograniczenia wolności do lat 2. Przepisów art. 69-75 nie stosuje się. W pierwszej kolejności wykonuje się wówczas karę pozbawienia wolności, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Istniejące wersje czasowe art. 38
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 38. § 1. Jeżeli ustawa przewiduje obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy ustawowego zagrożenia, a ustawowe zagrożenie obejmuje więcej niż jedną z kar wymienionych w art. 32 pkt 1-3, obniżenie albo obostrzenie odnosi się do każdej z tych kar.

§ 2. Kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności lub 20 lat pozbawienia wolności; karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach.

§ 3. Jeżeli ustawa przewiduje obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia, kara wymierzona za przestępstwo zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności nie może przekroczyć 25 lat pozbawienia wolności, a za przestępstwo zagrożone karą 25 lat pozbawienia wolności nie może przekroczyć 20 lat pozbawienia wolności.

Rozdział V

Środki karne

Istniejące wersje czasowe art. 39
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2009.08.01
zmieniony przez
2010.01.01
zmieniony przez
2010.06.08
zmieniony przez
2010.08.01
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.01.01
zmieniony przez
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 39. Środkami karnymi są:

    1) pozbawienie praw publicznych;

    2) zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej;

    2a) zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi;

    2b) zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu;

    2c) zakaz wstępu na imprezę masową;

    2d) zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych;

    2e) nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym;

    3) zakaz prowadzenia pojazdów;

    4) (uchylony)

    5) (uchylony)

    6) (uchylony)

    7) świadczenie pieniężne;

    8) podanie wyroku do publicznej wiadomości.

Istniejące wersje czasowe art. 40
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.01.01
zmieniony przez
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
 
 
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 40. § 1. Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego i biernego prawa wyborczego do organu władzy publicznej, organu samorządu zawodowego lub gospodarczego, utratę prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych i samorządu terytorialnego lub zawodowego, jak również utratę posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego; pozbawienie praw publicznych obejmuje ponadto utratę orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz utratę zdolności do ich uzyskania w okresie trwania pozbawienia praw.

§ 2. Sąd może orzec pozbawienie praw publicznych w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 za przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.

Istniejące wersje czasowe art. 41
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.04.15
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.10.01
zmieniony przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.01.01
zmieniony przez
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 41. § 1. Sąd może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.

§ 1a. Sąd może orzec zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio w razie skazania na karę pozbawienia wolności za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego oraz w razie skazania na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu na szkodę małoletniego.

§ 1b. Sąd orzeka dożywotnio zakaz, o którym mowa w § 1a, w razie ponownego skazania sprawcy w warunkach określonych w tym przepisie.

§ 2. Sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.

Istniejące wersje czasowe art. 41a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.08.01
zmieniony przez
2011.06.06
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 41a. § 1. Sąd może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym zwłaszcza przemocy wobec osoby najbliższej. Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do określonych osób - również kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego.

§ 2. Sąd orzeka zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, w razie skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego. Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do określonych osób - również kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego.

§ 3. Sąd może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu dożywotnio w razie ponownego skazania sprawcy w warunkach określonych w § 2.

§ 3a. W razie orzeczenia nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym za przestępstwa określone w rozdziałach XXV i XXVI sąd orzeka na ten sam okres zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego.

§ 4. Orzekając zakaz zbliżania się do określonych osób, sąd wskazuje odległość od osób chronionych, którą skazany obowiązany jest zachować.

§ 5. Orzekając nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, sąd określa termin jego wykonania.

Istniejące wersje czasowe art. 41b
2009.08.01
dodany przez
2010.09.04
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2015.11.26
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 41b. § 1. Sąd może orzec zakaz wstępu na imprezę masową, jeżeli przestępstwo zostało popełnione w związku z taką imprezą lub w razie skazania za występek o charakterze chuligańskim, a udział sprawcy w imprezach masowych zagraża dobrom chronionym prawem. Sąd orzeka zakaz wstępu na imprezę masową w wypadkach wskazanych w ustawie.

§ 2. Zakaz wstępu na imprezę masową obejmuje wszelkie imprezy masowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz mecze piłki nożnej rozgrywane przez polską kadrę narodową lub polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 3. Orzekając zakaz wstępu na imprezę masową za czyn popełniony w związku z masową imprezą sportową, sąd może orzec obowiązek przebywania skazanego w czasie trwania niektórych imprez masowych objętych zakazem w miejscu stałego pobytu lub w innym wyznaczonym miejscu, z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego.

§ 4. Sąd orzeka zakaz wstępu na imprezę masową i obowiązek określony w § 3, w razie ponownego skazania sprawcy za przestępstwo popełnione w związku z imprezą masową.

§ 5. W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może orzec, że po upływie okresu, na który orzeczono obowiązek określony w § 3, skazany będzie obowiązany do stawiennictwa w czasie trwania niektórych imprez masowych objętych zakazem w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu określonym przez właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania skazanego, komendanta powiatowego, rejonowego lub miejskiego Policji.

§ 6. Łączny czas stosowania wobec skazanego obowiązków, określonych w § 3 i 5, nie może przekroczyć okresu orzeczonego wobec skazanego zakazu wstępu na imprezę masową.

§ 7. Jeżeli z okoliczności wynika, że wykonanie obowiązku określonego w § 3 jest niemożliwe lub jego orzeczenie jest oczywiście niecelowe, w miejsce tego obowiązku orzeka się obowiązek stawiennictwa skazanego w czasie trwania niektórych imprez masowych objętych zakazem w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu określonym przez właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania skazanego, komendanta powiatowego, rejonowego lub miejskiego Policji.

§ 8. Nakładając obowiązek, o którym mowa w § 3, 5 lub 7, sąd określa imprezy masowe, w czasie trwania których obowiązek ten ma być wykonywany, wskazując w szczególności nazwy dyscyplin sportowych, nazwy klubów sportowych oraz zakres terytorialny imprez, których obowiązek dotyczy.

§ 9. Obowiązki orzekane na podstawie § 3, 5 i 7 orzeka się w miesiącach i latach. Obowiązek, o którym mowa w § 3, orzeka się na okres nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż 12 miesięcy, zaś obowiązek, o którym mowa w § 7, orzeka się na okres od 6 miesięcy do lat 6, nieprzekraczający okresu, na jaki orzeczono zakaz wstępu na imprezę masową.

Istniejące wersje czasowe art. 41c
2010.01.01
dodany przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 41c. § 1. Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych nie obejmuje uczestnictwa w loteriach promocyjnych.

§ 2. Sąd może orzec zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z urządzaniem gier hazardowych lub udziałem w nich.

Istniejące wersje czasowe art. 42
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.07.01
zmieniony przez
2011.02.25
zmieniony przez
2015.05.18
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.06.01
zmieniony przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 42. § 1. Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

§ 2. Sąd orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. 177.

§ 3. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

§ 4. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie ponownego skazania osoby prowadzącej pojazd mechaniczny w warunkach określonych w § 3.

Istniejące wersje czasowe art. 43
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2009.08.01
zmieniony przez
2010.01.01
zmieniony przez
2010.06.08
zmieniony przez
2010.08.01
zmieniony przez
2015.05.18
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2020.12.05
zmieniony przez
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 43. § 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pozbawienie praw publicznych oraz zakaz i nakaz wymienione w art. 39 pkt 2d i 2e orzeka się w latach, od roku do lat 10, zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-2b i 3 orzeka się w latach, od roku do lat 15, a zakaz wymieniony w art. 39 pkt 2c orzeka się w latach, od lat 2 do 6.

§ 1a. Obowiązek, o którym mowa w art. 41a § 1 zdanie drugie i § 2 zdanie drugie, orzeka się w miesiącach, najkrócej na 3 miesiące, najdłużej na 12 miesięcy.

§ 2. Pozbawienie praw publicznych, zakazy i nakaz obowiązują od uprawomocnienia się orzeczenia.

§ 2a. Okres, na który orzeczono zakazy, nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo.

§ 2b. Okres, na który orzeczono pozbawienie praw publicznych za dane przestępstwo, nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności za to przestępstwo.

§ 3. Orzekając zakaz określony w art. 42, sąd nakłada obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu; do chwili wykonania obowiązku okres, na który orzeczono zakaz, nie biegnie.

Istniejące wersje czasowe art. 43a
2015.07.01
dodany przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.01.01
zmieniony przez
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 43a. § 1. Odstępując od wymierzenia kary, a także w wypadkach wskazanych w ustawie, sąd może orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej; wysokość tego świadczenia nie może przekroczyć 60.000 złotych.

§ 2. W razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 1, art. 179 lub art. 180 sąd orzeka świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5.000 złotych, a w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 4 co najmniej 10.000 złotych, do wysokości określonej w § 1.

Istniejące wersje czasowe art. 43b
2015.07.01
dodany przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 43b. Sąd może orzec podanie wyroku do publicznej wiadomości w określony sposób, jeżeli uzna to za celowe, w szczególności ze względu na społeczne oddziaływanie skazania, o ile nie narusza to interesu pokrzywdzonego.

Istniejące wersje czasowe art. 43ba
2023.10.01
dodany przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 43ba

Istniejące wersje czasowe art. 43bb
2023.10.01
dodany przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 43bb

Istniejące wersje czasowe art. 43c
2015.07.01
dodany przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 43c. Sąd, uznając za celowe orzeczenie pozbawienia lub ograniczenia praw rodzicielskich lub opiekuńczych w razie popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim, zawiadamia o tym właściwy sąd rodzinny.

Istniejące wersje czasowe rozdziału Va
2015.07.01
dodany przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Rozdział Va

 
Przepadek i środki kompensacyjne

Istniejące wersje czasowe art. 44
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 44. § 1. Sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa.

§ 2. Sąd może orzec, a w wypadkach wskazanych w ustawie orzeka, przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.

§ 3. Jeżeli orzeczenie przepadku określonego w § 2 byłoby niewspółmierne do wagi popełnionego czynu, sąd zamiast przepadku może orzec nawiązkę na rzecz Skarbu Państwa.

§ 4. Jeżeli orzeczenie przepadku określonego w § 1 lub 2 nie jest możliwe, sąd może orzec przepadek równowartości przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa lub przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.

§ 5. Przepadku przedmiotów określonych w § 1 lub 2 nie orzeka się, jeżeli podlegają one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi.

§ 6. W razie skazania za przestępstwo polegające na naruszeniu zakazu wytwarzania, posiadania, obrotu, przesyłania, przenoszenia lub przewozu określonych przedmiotów, sąd może orzec, a w wypadkach przewidzianych w ustawie orzeka, ich przepadek.

§ 7. Jeżeli przedmioty wymienione w § 2 lub 6 nie stanowią własności sprawcy, ich przepadek można orzec tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie; w razie współwłasności orzeka się przepadek udziału należącego do sprawcy lub przepadek równowartości tego udziału.

§ 8. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 45
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.04.27
zmieniony przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 45. § 1. Jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa, chociażby pośrednio, korzyść majątkową nie podlegającą przepadkowi przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 lub 6, sąd orzeka przepadek takiej korzyści albo jej równowartości. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

§ 2. W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, uważa się, że mienie, które sprawca objął we władanie lub do którego uzyskał jakikolwiek tytuł w czasie popełnienia przestępstwa lub po jego popełnieniu, do chwili wydania chociażby nieprawomocnego wyroku, stanowi korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa, chyba że sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowód przeciwny.

§ 3. Jeżeli mienie stanowiące korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa, o którym mowa w § 2, zostało przeniesione na osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, faktycznie lub pod jakimkolwiek tytułem prawnym, uważa się, że rzeczy będące w samoistnym posiadaniu tej osoby lub jednostki oraz przysługujące jej prawa majątkowe należą do sprawcy, chyba że na podstawie okoliczności towarzyszących ich nabyciu nie można było przypuszczać, że mienie to, chociażby pośrednio, pochodziło z czynu zabronionego.

§ 4. (uchylony)

§ 5. W razie współwłasności orzeka się przepadek udziału należącego do sprawcy lub przepadek równowartości tego udziału.

§ 6. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 44a
2017.04.27
dodany przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 44a

Istniejące wersje czasowe art. 44b
2024.03.14
dodany przez

Art. 44b

Istniejące wersje czasowe art. 45a
2015.07.01
dodany przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.04.27
zmieniony przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 45a. Sąd może orzec przepadek, jeżeli społeczna szkodliwość czynu jest znikoma, a także w razie warunkowego umorzenia postępowania lub stwierdzenia, że sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności, o której mowa w art. 31 § 1, albo jeżeli zachodzi okoliczność wyłączająca ukaranie sprawcy czynu zabronionego.

Istniejące wersje czasowe art. 46
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 46. § 1. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

§ 2. Jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich.

§ 3. Orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego.

Istniejące wersje czasowe art. 47
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2012.01.01
zmieniony przez
2015.05.18
przenosi się stary
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.04.27
zmieniony przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2022.09.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 47. § 1. W razie skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu albo za inne przestępstwo umyślne, którego skutkiem jest śmierć człowieka, ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, sąd może orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

§ 2. W razie skazania sprawcy za przestępstwo przeciwko środowisku sąd może orzec nawiązkę na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, o którym mowa w art. 400 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672, 831 i 903).

§ 3. W razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 173, art. 174, art. 177 lub w art. 355, jeżeli sprawca był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich. Jeśli ustalenie takiej osoby nie jest możliwe, sąd orzeka nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 10.000 złotych.

§ 4. W szczególnie uzasadnionych okolicznościach, gdy wymierzona nawiązka powodowałaby dla sprawcy uszczerbek dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny lub gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sąd może ją wymierzyć w wysokości niższej niż wskazana w § 3.

§ 5. Przepisu § 3 nie stosuje się, jeżeli sąd orzekł obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości wyższej niż 10.000 złotych.

Art. 47a. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 48
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 48. Nawiązkę orzeka się w wysokości do 100.000 złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Istniejące wersje czasowe art. 49
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2012.01.01
zmieniony przez
2015.05.18
przenosi się stary
2015.07.01
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 49. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 49a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2012.01.01
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 49a. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 50
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2015.07.01
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 50. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 51
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2015.07.01
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 51. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 52
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień: 2008.12.18
2015.07.01
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 52. (uchylony)

Rozdział VI

Zasady wymiaru kary i środków karnych

Istniejące wersje czasowe art. 53
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.07.13
zmieniony przez
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 53. § 1. Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

§ 2. Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

§ 3. Wymierzając karę sąd bierze także pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem.

Art. 54. § 1. Wymierzając karę nieletniemu albo młodocianemu, sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować.

§ 2. Wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, nie orzeka się kary dożywotniego pozbawienia wolności.

Art. 55. Okoliczności wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

Istniejące wersje czasowe art. 56
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 56. Przepisy art. 53, art. 54 § 1 oraz art. 55 stosuje się odpowiednio do orzekania innych środków przewidzianych w tym kodeksie, z wyjątkiem obowiązku naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Istniejące wersje czasowe art. 57
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 57. § 1. Jeżeli zachodzi kilka niezależnych od siebie podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia albo obostrzenia kary, sąd może tylko jeden raz karę nadzwyczajnie złagodzić albo obostrzyć, biorąc pod uwagę łącznie zbiegające się podstawy łagodzenia albo obostrzenia.

§ 2. Jeżeli zbiegają się podstawy nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie albo obostrzenie kary.

Istniejące wersje czasowe art. 57a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 57a. § 1. Skazując za występek o charakterze chuligańskim, sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

§ 2. W wypadku określonym w § 1 sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, chyba że orzeka obowiązek naprawienia szkody, obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązkę na podstawie art. 46. Jeżeli pokrzywdzony nie został ustalony, sąd może orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Istniejące wersje czasowe art. 57b
2020.06.24
dodany przez
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 57b

Istniejące wersje czasowe art. 58
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2010.07.01
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 58. § 1. Jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, a przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, sąd orzeka karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary.

§ 2. (uchylony)

§ 2a. Kary ograniczenia wolności w postaci obowiązku, o którym mowa w art. 34 § 1a pkt 1, nie orzeka się, jeżeli stan zdrowia oskarżonego lub jego właściwości i warunki osobiste uzasadniają przekonanie, że oskarżony nie wykona tego obowiązku.

§ 3. (uchylony)

§ 4. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 59
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 59. Jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego rodzaju i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli orzeka jednocześnie środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, a cele kary zostaną w ten sposób spełnione.

Istniejące wersje czasowe art. 59a
2015.07.01
dodany przez
2016.04.15
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 59a. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 60
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.06.08
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 60. § 1. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w stosunku do młodocianego, jeżeli przemawiają za tym względy określone w art. 54 § 1.

§ 2. Sąd może również zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w szczególnie uzasadnionych wypadkach, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, w szczególności:

    1) jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, szkoda została naprawiona albo pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody,

    2) ze względu na postawę sprawcy, zwłaszcza gdy czynił starania o naprawienie szkody lub o jej zapobieżenie,

    3) jeżeli sprawca przestępstwa nieumyślnego lub jego najbliższy poniósł poważny uszczerbek w związku z popełnionym przestępstwem.

§ 3. Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia.

§ 4. Na wniosek prokuratora sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności, nieznane dotychczas temu organowi, przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.

§ 5. W wypadkach określonych w § 3 i 4 sąd, wymierzając karę pozbawienia wolności do lat 5, może warunkowo zawiesić jej wykonanie na okres próby wynoszący do 10 lat, jeżeli uzna, że pomimo niewykonania kary sprawca nie popełni ponownie przestępstwa; przepisu art. 69 § 1 nie stosuje się, a przepisy art. 71-76 stosuje się odpowiednio.

§ 6. Nadzwyczajne złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia albo kary łagodniejszego rodzaju według następujących zasad:

    1) jeżeli czyn stanowi zbrodnię zagrożoną co najmniej karą 25 lat pozbawienia wolności, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od 8 lat,

    2) jeżeli czyn stanowi inną zbrodnię, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od jednej trzeciej dolnej granicy ustawowego zagrożenia,

    3) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności nie niższa od roku, sąd wymierza grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności,

    4) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności niższa od roku, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia wolności.

§ 7. Jeżeli czyn zagrożony jest więcej niż jedną z kar wymienionych w art. 32 pkt 1-3, nadzwyczajne złagodzenie kary polega na odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środka karnego wymienionego w art. 39 pkt 2-3, 7 i 8, środka kompensacyjnego lub przepadku; przepisu art. 61 § 2 nie stosuje się.

§ 8. Nadzwyczajnego złagodzenia kary nie stosuje się do czynów zagrożonych karą pozbawienia wolności powyżej 5 lat, do których ma zastosowanie art. 37a.

Istniejące wersje czasowe art. 60a
2015.07.01
dodany przez
2016.04.15
uchylony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 60a. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 61
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 61. § 1. Sąd może odstąpić od wymierzenia kary w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w wypadku określonym w art. 60 § 3, zwłaszcza gdy rola sprawcy w popełnieniu przestępstwa była podrzędna, a przekazane informacje przyczyniły się do zapobieżenia popełnieniu innego przestępstwa.

§ 2. Odstępując od wymierzenia kary, sąd może również odstąpić od wymierzenia środka karnego, nawiązki na rzecz Skarbu Państwa oraz przepadku, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe.

Art. 62. Orzekając karę pozbawienia wolności, sąd może określić rodzaj i typ zakładu karnego, w którym skazany ma odbywać karę, a także orzec system terapeutyczny jej wykonania.

Istniejące wersje czasowe art. 63
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 63. § 1. Na poczet orzeczonej kary zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając w górę do pełnego dnia, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności, dwóm dniom kary ograniczenia wolności lub dwóm dziennym stawkom grzywny.

§ 2. Zaliczając okres rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet orzeczonej grzywny określonej kwotowo, przyjmuje się, że jeden dzień pozbawienia wolności odpowiada kwocie równej dwukrotności stawki dziennej ustalonej zgodnie z art. 33 § 3.

§ 3. Na poczet orzeczonych środków karnych, o których mowa w art. 39 pkt 2-3, zalicza się okres rzeczywistego stosowania odpowiadających im rodzajowo środków zapobiegawczych.

§ 4. Na poczet orzeczonego środka karnego, o którym mowa w art. 39 pkt 3, zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy lub innego odpowiedniego dokumentu.

§ 5. Za dzień w rozumieniu § 1 i 2 przyjmuje się okres 24 godzin liczony od chwili rzeczywistego pozbawienia wolności.

Rozdział VII

Powrót do przestępstwa

Istniejące wersje czasowe art. 64
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2023.10.01
zmieniony przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 64. § 1. Jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

§ 2. Jeżeli sprawca uprzednio skazany w warunkach określonych w § 1, który odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia, sąd wymierza karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a może ją wymierzyć do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

§ 3. Przewidziane w § 1 lub 2 podwyższenie górnego ustawowego zagrożenia nie dotyczy zbrodni.

Istniejące wersje czasowe art. 64a
2023.10.01
dodany przez
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 64a

Art. 65. § 1. Przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2, stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.

§ 2. Do sprawcy przestępstwa z art. 258 mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące sprawcy określonego w art. 64 § 2, z wyjątkiem przewidzianego w tym przepisie zaostrzenia kary.

Rozdział VIII

Środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Istniejące wersje czasowe art. 66
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2015.07.01
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 66. § 1. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

§ 2. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Istniejące wersje czasowe art. 67
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2008.12.18
2010.08.01
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2012.01.02
zmieniony przez
2015.07.01
zmieniony przez
2016.04.15
zmieniony przez
2016.07.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 1137
2017.11.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 2204
2018.08.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1600
2019.10.14 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1950
2020.08.25 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1444
2021.12.17 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2345
2022.05.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2022 r. poz. 1138
2024.01.04 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2024 r. poz. 17
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 67. § 1. Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

§ 2. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

§ 3. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b, a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2. Przepisy art. 72 § 1a i 1b stosuje się odpowiednio.

§ 4. Przepis art. 74 stosuje się odpowiednio.

Istniejące wersje czasowe art. 68