Ustawa z dnia 5.01.2011 r. o kierujących pojazdami1)
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem
Badanie lekarskie
Art. 75. 1. Badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zwanemu dalej "badaniem lekarskim", podlega, z zastrzeżeniem ust. 4:
1) osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnień do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub uprawnienia do kierowania tramwajem;
2) osoba przedłużająca ważność prawa jazdy określonej kategorii lub pozwolenia na kierowanie tramwajem;
3) osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego ze względu na stan zdrowia;
4) kierujący motorowerem, pojazdem silnikowym lub tramwajem, jeżeli kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
5) osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia;
6) osoba występująca o zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym lub przewożącym wartości pieniężne albo o przedłużenie ważności tego dokumentu;
7) kandydat do szkoły ponadpodstawowej lub uczeń szkoły ponadpodstawowej, prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym lub do uzyskania kwalifikacji do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy i umiejętności kierowania pojazdem silnikowym lub realizującej przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym w ramach dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe;
8) kandydat na kwalifikacyjny kurs zawodowy lub słuchacz kwalifikacyjnego kursu zawodowego, w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, dla której podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym lub do uzyskania kwalifikacji do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy i umiejętności kierowania pojazdem silnikowym.
2. Badanie lekarskie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się:
1) na wniosek osoby - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, 6 i 8;
2) na podstawie skierowania - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 7.
2a. Badanie lekarskie przeprowadzane dla kandydatów, uczniów i słuchaczy, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 8, wykonuje się w ramach realizacji zadania służby medycyny pracy, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 437), z tym, że badanie to przeprowadzają lekarze, o których mowa w art. 9 ust. 1 i 2 tej ustawy, posiadający dodatkowo uprawnienia do przeprowadzania badań lekarskich kandydatów na kierowców i kierowców określonych w odrębnych przepisach.
3. Wymóg, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, uznaje się za spełniony - w zakresie odpowiednich kategorii prawa jazdy - w przypadku osoby, która posiada ważne orzeczenie lekarskie, wydane na podstawie art. 34 ust. 1 lub art. 60 lub na podstawie art. 39j ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.
4. Osoba posiadająca pozwolenie na kierowanie tramwajem podlega okresowym badaniom lekarskim w terminach określonych w art. 34 ust. 5.
5. Badania osób, o których mowa w ust. 1 pkt 3-5, przeprowadza się w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy.
Art. 76. 1. Badanie lekarskie jest wykonywane w zakresie:
1) uprawnień prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E i T;
2) uprawnień prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E;
3) uprawnienia do kierowania tramwajem;
4) zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym lub przewożącym wartości pieniężne, określonym w prawie jazdy kategorii:
a) A1, A2 i A,
b) B1, B i B+E,
c) C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E.
2. Badanie lekarskie jest przeprowadzane na koszt osoby badanej, z wyjątkiem badań, o których mowa w art. 229 Kodeksu pracy, oraz badania lekarskiego przeprowadzanego dla kandydatów i uczniów, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7, oraz dla niepełnoletnich słuchaczy i kandydatów, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 8.
3. Badanie lekarskie osoby ubiegającej się o uzyskanie uprawnienia do kierowania odpowiednim pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz osoby ubiegającej się o wydanie zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej jest finansowane z części budżetu państwa, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.
4. Badanie lekarskie osoby ubiegającej się o wydanie zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym jednostki organizacyjnej służb podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych jest finansowane z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych.
5. Badanie lekarskie osoby ubiegającej się o wydanie zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym ochotniczej straży pożarnej jest finansowane z budżetu gminy.
Art. 77. 1. Lekarzem uprawnionym do przeprowadzania badań lekarskich, zwanym dalej "uprawnionym lekarzem", jest osoba łącznie spełniająca następujące wymagania:
1) posiadająca prawo wykonywania zawodu lekarza;
2) posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie lekarza;
3) posiadająca:
a) specjalizację w zakresie medycyny transportu lub medycyny pracy albo
b) inną specjalizację i dodatkowe szkolenie określone w przepisach wydanych na podstawie art. 81 ust. 1;
4) która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych lub przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów;
5) wpisana do ewidencji uprawnionych lekarzy.
2. Ewidencję uprawnionych lekarzy prowadzi marszałek województwa, który:
1) wpisuje do ewidencji, w drodze decyzji administracyjnej, za opłatą, osobę spełniającą warunki określone w ust. 1 pkt 1-4;
*)1a) przekazuje do centralnej ewidencji kierowców, w zakresie i na zasadach określonych w art. 100ac ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, i na bieżąco aktualizuje dane uprawnionego lekarza;
2) wydaje zaświadczenie o wpisie do ewidencji;
3) nadaje numer ewidencyjny uprawnionemu lekarzowi;
4) odmawia wpisu do ewidencji, w drodze decyzji administracyjnej, w przypadku gdy osoba:
a) nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4,
b) została skreślona z ewidencji w związku ze stwierdzeniem rażących nieprawidłowości w wykonywaniu lub dokumentowaniu badań lekarskich - w okresie, o którym mowa w art. 80 ust. 6.
________________
*) Dodany przez art. 4 pkt 24 lit. a ustawy z dnia 14.10.2021 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1997 oraz z 2022 r. poz. 1002); wejdzie w życie z dniem wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wprowadzanie, przekazywanie, gromadzenie i udostępnianie z centralnej ewidencji kierowców danych o lekarzach i psychologach oraz wydawanych przez nich orzeczeń lekarskich i psychologicznych. Minister właściwy do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej komunikat określający termin oraz zakres wdrożenia rozwiązań technicznych, o których mowa w zdaniu drugim.
**)2a. Ewidencja uprawnionych lekarzy jest prowadzona w systemie teleinformatycznym obsługującym centralną ewidencję kierowców.",
3. W ewidencji uprawnionych lekarzy umieszcza się następujące dane lekarza:
1) numer ewidencyjny;
2) imię i nazwisko;
2a) datę i miejsce urodzenia;
3) numer PESEL, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL - serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument;
4) adres zamieszkania;
5) numer prawa wykonywania zawodu;
6) adres jednostki organizacyjnej, w której przeprowadza badania;
7) o posiadaniu prawa do przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w przepisach Kodeksu pracy.
3a. Wpis lekarza w ewidencji uprawnionych lekarzy w zakresie, o którym mowa w ust. 3 pkt 7, następuje na podstawie potwierdzenia o posiadaniu prawa do przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w przepisach Kodeksu pracy, wydanego przez wojewódzki ośrodek medycyny pracy.
**)3b. Uprawniony lekarz ma obowiązek przekazania marszałkowi województwa informacji o zmianie danych, o których mowa w ust. 3 pkt 2-7, w terminie 14 dni od dnia ich zmiany.";
_______________________
**) Uwaga od redakcji: Na podstawie art. 22 pkt 3 ustawy z dnia 26.05.2023 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1123), art. 77 ust. 2a i 3b wchodzą w życie w dniu określonym w komunikacie, o którym mowa w art. 18 ww. ustawy.
4. Opłata, o której mowa w ust. 2 pkt 1, stanowi dochód samorządu województwa.
Art. 78. Osoba podlegająca badaniu lekarskiemu, a w przypadku niepełnoletniego kandydata, ucznia i słuchacza, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7 i 8 - rodzic w rozumieniu art. 4 pkt 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, jest obowiązana wypełnić oświadczenie, w formie ankiety, dotyczące stanu zdrowia, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 Kodeksu karnego. Ankietę składa się uprawnionemu lekarzowi.
Art. 79. 1. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz może skierować osobę badaną na konsultację do lekarza specjalisty lub psychologa albo zlecić przeprowadzenie pomocniczych badań diagnostycznych.
*)2. Uprawniony lekarz, po przeprowadzeniu badania lekarskiego, wydaje osobie badanej orzeczenie lekarskie i przekazuje do centralnej ewidencji kierowców, w zakresie i na zasadach określonych w art. 100ac ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, dane osoby, której wydał to orzeczenie.
________________
*) W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 25 ustawy z dnia 14.10.2021 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. poz. 1997 oraz z 2022 r. poz. 1002); wejdzie w życie z dniem wdrożenia rozwiązań
technicznych umożliwiających wprowadzanie, przekazywanie, gromadzenie i udostępnianie z centralnej ewidencji kierowców danych
o lekarzach i psychologach oraz wydawanych przez nich orzeczeń lekarskich i psychologicznych. Minister właściwy do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej komunikat określający termin oraz zakres wdrożenia rozwiązań technicznych, o których mowa w zdaniu drugim.
3. Orzeczenie lekarskie może zawierać wynikające ze stanu zdrowia ograniczenia w zakresie:
1) terminu ważności uprawnienia do kierowania pojazdami;
2) pojazdów, którymi może kierować osoba badana, ich wyposażenia, oznakowania lub przystosowania;
3) specjalnych wymagań wobec osoby kierującej pojazdem.
4. Osoba badana lub podmiot kierujący na badania, niezgadzający się z treścią orzeczenia lekarskiego, może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego w jednostce określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 81. Ponowne badanie lekarskie jest przeprowadzane na koszt osoby badanej, z wyjątkiem badań, o których mowa w art. 229 Kodeksu pracy, oraz badania lekarskiego przeprowadzanego dla kandydatów i uczniów, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7.
5. Jednostka, o której mowa w ust. 4, mająca przeprowadzać badania w trybie odwoławczym powinna być jednostką o wyższym poziomie referencyjnym w stosunku do jednostki, która przeprowadziła badanie pierwotne.
6. Wniosek o przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego składa się pisemnie, w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem lekarza, który je wydał.
7. Orzeczenie lekarskie wydane po przeprowadzeniu ponownego badania lekarskiego jest ostateczne.
8. W przypadku gdy w orzeczeniu lekarskim zostały stwierdzone przeciwwskazania zdrowotne do kierowania pojazdem albo wynikające ze stanu zdrowia ograniczenia, o których mowa w ust. 3, uprawniony lekarz przesyła jego kopię:
1) jednostce wykonującej ponowne badanie, jeżeli osoba złożyła wniosek o przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego;
2) staroście właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby badanej, po upływie 14 dni od dnia badania, jeżeli osoba badana lub podmiot kierujący na badania nie złożyła wniosku o przeprowadzenie ponownego badania albo orzeczenie lekarskie zostało wydane po przeprowadzeniu ponownego badania.
9. W przypadku, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, do kopii orzeczenia lekarskiego uprawniony lekarz załącza kopię dokumentacji związanej z przeprowadzonym badaniem.
10. W stosunku do osób, o których mowa w art. 10 ust. 3, w przypadku określonym w ust. 8 pkt 2, kopię orzeczenia lekarskiego uprawniony lekarz przesyła marszałkowi województwa mazowieckiego.
Art. 79a. Za badanie lekarskie przeprowadzone przez uprawnionego lekarza, o którym mowa w art. 79 ust. 1, oraz za przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego, o którym mowa w art. 79 ust. 4, pobiera się opłatę, której wysokość nie może przekroczyć 200 zł za każde z tych badań.
Art. 80. 1. Marszałek województwa sprawuje nadzór nad wykonywaniem badań lekarskich i wydawaniem orzeczeń lekarskich do kierowania pojazdem.
2. Marszałek województwa w ramach nadzoru:
1) prowadzi kontrolę:
a) wykonywania badań lekarskich,
b) dokumentacji prowadzonej w związku z tymi badaniami,
c) wydawanych orzeczeń;
2) skreśla uprawnionego lekarza z ewidencji uprawnionych lekarzy.
3. Kontrolę, o której mowa w ust. 2 pkt 1, przeprowadza upoważniony przez marszałka województwa uprawniony lekarz.
4. Marszałek województwa skreśla uprawnionego lekarza z ewidencji uprawnionych lekarzy, w przypadku:
1) śmierci lekarza;
2) gdy lekarz przestał spełniać co najmniej jedno z wymagań określonych w art. 77 ust. 1 pkt 1-4;
3) stwierdzenia rażących nieprawidłowości w wykonywaniu lub dokumentowaniu badań lekarskich.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 3, marszałek województwa wydaje decyzję administracyjną.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 4 pkt 3, ponowne nabycie uprawnień, o których mowa w art. 77, może nastąpić po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu z ewidencji uprawnionych lekarzy stała się ostateczna.
Art. 81. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania badania lekarskiego;
2) zakres:
a) badań lekarskich,
b) konsultacji u lekarzy specjalistów,
c) pomocniczych badań diagnostycznych;
3) jednostki uprawnione do przeprowadzania badań, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7 i 8 oraz w art. 79 ust. 4 i 5;
4) wzory stosowanych dokumentów oraz wzór pieczątki uprawnionego lekarza;
5) dodatkowe kwalifikacje, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 3 lit. b;
6) podmioty uprawnione do przeprowadzania szkoleń lekarzy w zakresie badań kierowców oraz ramowy program ich szkolenia;
7) wysokość opłaty:
a) (uchylona)
b) za wpis do ewidencji, o którym mowa w art. 77 ust. 2 pkt 1, przy czym nie może ona przekroczyć 50 zł.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się odpowiednio:
1) zróżnicowane wymagania zdrowotne, kryteria oceny stanu zdrowia osoby poddanej badaniu oraz przyczyny przeprowadzania badania lekarskiego;
2) przepisy Unii Europejskiej odnoszące się do badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2;
3) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego jednostek uprawnionych do przeprowadzania ponownego badania lekarskiego i podmiotów uprawnionych do przeprowadzania szkolenia lekarzy;
4) potrzebę ujednolicenia dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 4;
5) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu kwalifikacji uprawnionego lekarza i posiadania przez niego dodatkowej wiedzy.
6) (uchylony)