Służba zastępcza

Przepisy ogólne

Art. 559. 1. Służba zastępcza polega na:

1) wykonywaniu prac na rzecz ochrony środowiska, ochrony przeciwpożarowej, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, opieki nad osobami z niepełnosprawnościami albo bezdomnymi oraz na rzecz administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości przez podlegających obowiązkowi służby wojskowej, którym przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na pełnienie tej służby;

2) pełnieniu służby w formacjach uzbrojonych niewchodzących w skład Sił Zbrojnych, zwanych dalej "formacjami uzbrojonymi".

2. Pełnienie służby zastępczej jest równoznaczne ze spełnianiem obowiązku zasadniczej służby wojskowej przez osoby podlegające jej odbyciu.

3. Służbę zastępczą można pełnić wyłącznie w okresie trwania obowiązku pełnienia zasadniczej służby wojskowej.

Art. 560. 1. Służbę zastępczą, o której mowa w art. 559 ust. 1 pkt 1, odbywa się w państwowych i samorządowych jednostkach organizacyjnych, podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, o których mowa w przepisach o działalności leczniczej, oraz w organizacjach pożytku publicznego, zwanych dalej "podmiotami".

2. Skierowanie do odbycia służby zastępczej w organizacji pożytku publicznego, którą jest jednostka organizacyjna kościoła lub związku wyznaniowego mająca osobowość prawną, następuje wyłącznie za zgodą osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej.

3. Służbę zastępczą, o której mowa w art. 559 ust. 1 pkt 2, odbywa się formacjach uzbrojonych niewchodzących w skład Sił Zbrojnych.

4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, formacje uzbrojone niewchodzące w skład Sił Zbrojnych, w których pełniona jest służba zastępcza, uwzględniając zakresu zadań poszczególnych formacji uzbrojonych oraz potrzeby obronności państwa.

Art. 561. Służba zastępcza trwa:

1) w podmiotach:

a) 9 miesięcy w przypadku absolwentów szkół wyższych,

b) 18 miesięcy w przypadku pozostałych osób;

2) w formacjach uzbrojonych - 12 miesięcy.

Art. 562. 1. Do osób odbywających służbę zastępczą, które w dniu rozpoczęcia odbycia tej służby pozostają w stosunku pracy, stosuje się odpowiednio przepisy art. 303 i art. 313 ust. 1.

2. Do postępowania w sprawach określonych w niniejszym dziale stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

Służba zastępcza w podmiocie

Art. 563. 1. Zadania określone w niniejszym dziale są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej. Zadania wykonuje marszałek województwa.

2. Marszałkowie województw kontrolują podmioty w zakresie przebiegu służby zastępczej odbywanej przez osoby podlegające kwalifikacji wojskowej.

3. Marszałkowie województw informują ministra właściwego do spraw pracy o realizacji w podmiotach zadań związanych ze służbą zastępczą, określonych w ustawie.

Art. 565. Czynności przewidziane w ustawie dla szefa wojskowego centrum rekrutacji wykonuje szef wojskowego centrum rekrutacji właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego albo pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej przeznaczonej do odbycia służby zastępczej.

Art. 566. 1. Podmiot składa do ministra właściwego do spraw pracy udokumentowany wniosek o wyrażenie zgody na odbywanie u niego służby zastępczej.

2. Minister właściwy do spraw pracy, w drodze decyzji administracyjnej, rozstrzyga o sposobie załatwienia wniosku, o którym mowa w ust. 1.

3. Minister właściwy do spraw pracy zawiadamia właściwego marszałka województwa o wydanej decyzji.

4. Podmiot jest obowiązany informować ministra właściwego do spraw pracy o każdej zmianie stanu faktycznego lub prawnego, mającej wpływ na odbywanie u niego służby zastępczej.

5. Minister właściwy do spraw pracy prowadzi wykaz podmiotów, które uzyskały zgodę na odbywanie u nich służby zastępczej przez osoby podlegające kwalifikacji wojskowej.

6. Minister właściwy do spraw pracy, w drodze decyzji administracyjnej, cofa zgodę udzieloną podmiotowi na odbywanie u niego służby zastępczej, jeżeli podmiot:

1) zaprzestał wykonywania prac na rzecz ochrony środowiska, ochrony przeciwpożarowej, administracji publicznej, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, wymiaru sprawiedliwości, opieki nad osobami z niepełnosprawnościami albo bezdomnymi;

2) zmienił formę organizacyjną na inną niż określona w art. 560 ust. 1.

7. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o wyrażenie zgody na odbywanie u niego służby zastępczej oraz dokumenty, jakie mają być dołączone do tego wniosku, uwzględniając konieczność uzyskania niezbędnych informacji o statusie prawnym podmiotu, dotychczasowej działalności prowadzonej przez podmiot oraz dokonanie oceny, czy prowadzona przez podmiot działalność pozwala na skierowanie do niego osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej celem odbycia służby zastępczej, oraz konieczność zapewnienia sprawności postępowania w tych sprawach.

Art. 567. 1. Podmiot ujęty w wykazie, o którym mowa w art. 566 ust. 5, może wystąpić do marszałka województwa z ofertą przyjęcia konkretnej liczby osób podlegających kwalifikacji wojskowej na określone stanowiska pracy.

2. Marszałek województwa zawiera z podmiotem umowę o wykonywanie pracy przez osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej.

3. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wzór umowy o wykonywanie pracy przez osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej, która powinna w szczególności wskazywać miejsce i stanowisko pracy osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej oraz przyczyny rozwiązania umowy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego wykonywania pracy.

Art. 568. Podmiot jest obowiązany zapewnić osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej:

1) odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, dostarczane na zasadach określonych przepisami działu dziesiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;

2) możliwość korzystania z urządzeń socjalnych, na zasadach określonych dla pracowników zatrudnionych przez ten podmiot;

3) posiłki i napoje, przyznawane na zasadach określonych przepisami wydanymi na podstawie art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, oraz inne posiłki, jeżeli osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej odbywa służbę na stanowisku pracy, na którym pracownikom danego podmiotu przysługują takie posiłki.

Art. 569. 1. Orzeczenie o przeznaczeniu do służby zastępczej w podmiocie wydaje komisja wojewódzka do spraw służby zastępczej, zwana dalej "komisją wojewódzką".

2. Komisję wojewódzką powołuje i odwołuje marszałek województwa. W skład komisji wojewódzkiej wchodzi przewodniczący komisji wojewódzkiej oraz członkowie komisji wojewódzkiej, w liczbie 5 osób.

3. Orzeczenia komisji wojewódzkiej zapadają w obecności co najmniej 3 osób z jej składu.

1) posiadające wykształcenie wyższe;

2) niekarane sądownie;

3) przeciwko którym nie jest prowadzone postępowanie karne.

2. Co najmniej 2 osoby ze składu komisji wojewódzkiej muszą wykazać się dokumentami potwierdzającymi posiadanie wiedzy w zakresie religioznawstwa lub etyki.

3. Przewodniczącym komisji wojewódzkiej może zostać osoba spełniająca warunki określone w ust. 1 i mogąca się wykazać co najmniej roczną praktyką w kierowaniu zespołami ludzkimi.

Art. 571. 1. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej, która została przeznaczona do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej, może złożyć wniosek o przeznaczenie jej do służby zastępczej w podmiocie.

2. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie zawiera:

1) imię i nazwisko osoby;

2) numer PESEL osoby;

3) oświadczenie o wyznawanych przekonaniach religijnych;

4) wskazanie w wyznawanej doktrynie religijnej podstawy wyłączającej możliwość odbywania służby wojskowej oraz wykazanie rzeczywistych związków z wyznawaną doktryną religijną lub wskazanie wyznawanych zasad moralnych, które pozostają w sprzeczności z obowiązkami żołnierza odbywającego służbę wojskową.

3. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej, która złożyła wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie, do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia tego wniosku nie może być powołana do służby wojskowej.

4. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej, której wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie został rozstrzygnięty negatywnie ostatecznym orzeczeniem, może wystąpić z kolejnym wnioskiem w tej sprawie nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia, chyba że upłynął już termin określony w karcie powołania do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. Wniosek skierowany do komisji wojewódzkiej przed upływem tego terminu nie podlega rozpoznaniu.

5. W przypadku gdy wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie został rozstrzygnięty negatywnie ostatecznym orzeczeniem, a termin określony w karcie powołania już upłynął, osoba, której sprawa dotyczy, ma obowiązek stawienia się w miejscu określonym w karcie powołania w czasie 24 godzin od momentu otrzymania ostatecznego orzeczenia.

Art. 572. 1. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej składa na piśmie do właściwej komisji wojewódzkiej, za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji, najpóźniej w dniu doręczenia jej karty powołania do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.

2. Szef wojskowego centrum rekrutacji przesyła wniosek, o którym mowa w ust. 1, komisji wojewódzkiej w terminie 3 dni od dnia jego złożenia przez osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej.

3. Komisja wojewódzka wydaje orzeczenie w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 575 ust. 2.

Art. 573. 1. Osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej i szefowi wojskowego centrum rekrutacji w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia komisji wojewódzkiej przysługuje odwołanie do komisji do spraw służby zastępczej, zwanej dalej "komisją".

2. Komisję powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw pracy. W skład komisji wchodzi przewodniczący komisji oraz członkowie komisji, w liczbie 5 osób.

3. Orzeczenia komisji zapadają w obecności co najmniej 3 osób z jej składu.

4. Do osób wchodzących w skład komisji stosuje się art. 570.

Art. 574. 1. Za udział w pracach komisji wojewódzkiej i komisji przysługuje wynagrodzenie.

2. Wynagrodzenie nie przysługuje pracownikom wojewódzkich urzędów pracy, którzy wykonują czynności w komisji wojewódzkiej w ramach swoich obowiązków wynikających ze stosunku pracy.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania wynagrodzenia osób wchodzących w skład komisji wojewódzkiej i komisji, a także sposób ustalania wysokości i warunków wypłaty diet i innych należności, jeżeli osoby te zamieszkują poza miejscowościami, w których działają te komisje, uwzględniając rzeczywisty wkład pracy i czas pracy tych osób.

Art. 575. 1. Wniosek osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie rozpatruje komisja wojewódzka w obecności osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej, w terminie i w miejscu określonych przez przewodniczącego komisji wojewódzkiej.

2. Jeżeli osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej nie stawi się bez usprawiedliwionej przyczyny na posiedzenie komisji wojewódzkiej oraz nie zawiadomi jej w terminie 7 dni od dnia, w którym miał być rozpatrzony wniosek, o przyczynie nieobecności, rozpoznanie wniosku osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie następuje na kolejnym posiedzeniu komisji wojewódzkiej zwołanym nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym był wyznaczony pierwszy termin rozpatrzenia tego wniosku. Komisja wojewódzka rozpoznaje wniosek osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej również przy braku jej obecności.

3. Orzeczenie komisji wojewódzkiej wraz z uzasadnieniem doręcza się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej i szefowi wojskowego centrum rekrutacji.

Art. 576. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb działania komisji wojewódzkiej i komisji, sposób dokumentowania działalności komisji wojewódzkiej i komisji, a także wzory orzeczeń w sprawach przeznaczenia do służby zastępczej w podmiocie, uwzględniając konieczność zapewnienia szybkiego i sprawnego postępowania w sprawie, konieczność wykorzystania istniejących struktur etatowych wojewódzkich urzędów pracy oraz takiego utrwalania czynności dokonywanych przez komisję wojewódzką i komisję, które umożliwi wykorzystanie dokumentacji w postępowaniu odwoławczym.

Art. 577. 1. Pracodawca osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej jest obowiązany, na czas stawienia się przed komisją wojewódzką oraz komisją, udzielić tej osobie zwolnienia od świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku wezwania osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej przez marszałka województwa w sprawach związanych ze służbą zastępczą w podmiocie.

Art. 578. 1. Marszałek województwa:

1) wydaje osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej kartę skierowania do odbycia służby zastępczej w podmiocie, zwaną dalej "kartą skierowania";

2) kieruje osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej do odbycia służby zastępczej w miarę możliwości do podmiotu mającego siedzibę w pobliżu jej miejsca pobytu stałego albo pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące.

2. Marszałek województwa o skierowaniu osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do podmiotu zawiadamia na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej szefa wojskowego centrum rekrutacji i podmiot.

3. Karta skierowania zawiera określenie terminu i miejsca stawienia się osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbycia służby zastępczej w podmiocie, a także pouczenie o skutkach uchylania się od obowiązku odbycia tej służby, o postępowaniu w przypadku utraty karty skierowania oraz o postępowaniu w przypadku niemożności stawienia się osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do służby z przyczyn zdrowotnych.

4. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wzór karty skierowania, uwzględniając konieczność ujednolicenia sposobu kierowania tych osób do odbycia służby zastępczej w podmiocie.

Art. 579. 1. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej jest obowiązana stawić się do odbycia służby zastępczej w podmiocie w terminie i w miejscu określonych w karcie skierowania.

2. Podmiot, do którego została skierowana osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej w celu odbycia służby zastępczej, jest obowiązany przyjąć ją i zapewnić jej warunki wykonywania pracy określonej w umowie.

3. Niestawienie się osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbycia służby zastępczej w podmiocie jest usprawiedliwione w przypadku choroby stwierdzonej zaświadczeniem lekarskim.

4. O niemożności stawienia się do odbycia służby zastępczej osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej zawiadamia podmiot niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia określonego w karcie skierowania.

5. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej po ustaniu przyczyny, o której mowa w ust. 3, jest obowiązana niezwłocznie zgłosić się do podmiotu i przedstawić zaświadczenie lekarskie usprawiedliwiające przyczynę niestawienia się do odbycia służby zastępczej.

6. W przypadku niestawienia się osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbycia służby zastępczej i niezawiadomienia o przyczynie tego niestawienia się podmiot zawiadamia niezwłocznie marszałka województwa, prokuratora rejonowego i szefa wojskowego centrum rekrutacji.

Art. 580. 1. Marszałek województwa, w drodze decyzji administracyjnej, może odroczyć osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej, na jej wniosek, odbycie służby zastępczej w podmiocie.

2. Przepisy art. 158, art. 159 i art. 164 stosuje się odpowiednio.

3. Obowiązek odbycia służby zastępczej może być odroczony również z powodu zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności albo kary aresztu, wykonania kary ograniczenia wolności albo tymczasowego aresztowania osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej.

4. Odwołanie od decyzji, o której mowa w ust. 1, wnosi się do samorządowego kolegium odwoławczego. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje powołania do służby zastępczej w podmiocie osoby podlegającej obowiązkowi odbycia tej służby.

Art. 581. 1. Minister właściwy do spraw pracy może zawrzeć porozumienie z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w sprawie szkolenia osób podlegających kwalifikacji wojskowej przeznaczonych do odbycia służby zastępczej w podmiocie w zakresie zwalczania klęsk żywiołowych.

2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, odbywa się w ośrodkach szkoleniowych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych przez okres 6 tygodni przed dniem skierowania osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej do odbycia służby zastępczej w podmiocie.

3. Okres szkolenia, o którym mowa w ust. 2, zalicza się do czasu trwania służby zastępczej w podmiocie.

Art. 582. 1. Osoba odbywająca służbę zastępczą nie pozostaje w stosunku pracy z podmiotem, do którego została skierowana w celu odbycia tej służby.

2. Dniem rozpoczęcia odbywania służby zastępczej w podmiocie jest dzień stawienia się do odbycia tej służby.

3. Podmiot, do którego stawiła się osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej w celu odbycia służby zastępczej:

1) zawiadamia o tym fakcie marszałka województwa oraz szefa wojskowego centrum rekrutacji w terminie 3 dni od dnia stawienia się osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej;

2) zaznajamia osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej z obowiązującym regulaminem pracy i z przepisami dotyczącymi odbywania służby zastępczej w podmiocie;

3) powierza osobie podlegającej kwalifikacji wojskowej wykonywanie pracy po uprzednim przeszkoleniu jej w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych, a także po uzyskaniu pozytywnych wyników wstępnych badań lekarskich.

Art. 583. 1. Do osób odbywających służbę zastępczą w podmiocie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy o: obowiązkach pracodawcy, obowiązkach pracownika, nagrodach i wyróżnieniach, odpowiedzialności porządkowej, ochronie wynagrodzenia za pracę, odpowiedzialności materialnej pracownika, świadczeniach przysługujących w okresie czasowej niezdolności do pracy, a także czasie pracy oraz bezpieczeństwie i higienie pracy.

2. W przypadku śmierci osoby odbywającej służbę zastępczą w podmiocie członkom jej rodziny przysługuje odprawa pośmiertna na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, wypłacana przez podmiot.

Art. 584. 1. Osoba odbywająca służbę zastępczą w podmiocie nie może pełnić funkcji kierowniczej.

2. Na czas odbywania służby zastępczej w podmiocie ulega zawieszeniu członkostwo osoby podlegającej kwalifikacji wojskowej w związku zawodowym, którego jest członkiem w dniu powołania do tej służby.

3. Osoba odbywająca służbę zastępczą w podmiocie może brać udział w strajku, wyłącznie w przypadku gdy uczestniczą w nim wszyscy pracownicy zatrudnieni przez podmiot.

Art. 585. 1. Osobie odbywającej służbę zastępczą w podmiocie przysługuje z tytułu pełnienia tej służby świadczenie pieniężne w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w okresie pełnienia służby zastępczej w podmiocie.

2. Świadczenie pieniężne, o którym mowa w ust. 1, podmiot wypłaca co miesiąc.

3. Marszałek województwa dokonuje zwrotu wypłaconego przez podmiot świadczenia pieniężnego.

Art. 586. Osobie odbywającej służbę zastępczą w podmiocie przysługuje zwolnienie od pracy:

1) w celu wykonania okresowych badań lekarskich i szczepień ochronnych - na czas tych badań i szczepień;

2) w celu osobistego stawienia się na wezwanie przed organem administracji publicznej, organem wymiaru sprawiedliwości albo organem ścigania - na czas stawiennictwa;

3) w przypadku ślubu tej osoby lub urodzenia się jej dziecka albo śmierci i pogrzebu małżonka tej osoby lub jej dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy - w wymiarze 2 dni;

4) w przypadku śmierci i pogrzebu jej siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej we wspólnym pożyciu albo na utrzymaniu tej osoby lub pod jej bezpośrednią opieką - w wymiarze 1 dnia;

5) w celu załatwienia ważnych spraw rodzinnych - w wymiarze do 2 dni.

Art. 587. 1. Podmiot zawiadamia w terminie 14 dni marszałka województwa o każdej nieobecności w pracy osoby odbywającej służbę zastępczą.

2. Jeżeli osoba odbywająca służbę zastępczą w podmiocie jest niezdolna do odbywania tej z powodu choroby, marszałek województwa może wystąpić do szefa wojskowego centrum rekrutacji o skierowanie tej osoby do wojskowej komisji lekarskiej w celu ustalenia zdolności do służby wojskowej.

3. Okresu nieusprawiedliwionej nieobecności w podmiocie nie zalicza się do czasu odbywania służby zastępczej w podmiocie i czas jej odbywania przedłuża się o liczbę dni tej nieobecności.

Art. 588. 1. Dniem zwolnienia z odbywania służby zastępczej w podmiocie jest dzień, w którym upływa okres, o którym mowa w art. 561 pkt 1, liczony od dnia, w którym osoba odbywająca służbę zastępczą w podmiocie stawiła się do odbycia tej służby, z zastrzeżeniem art. 587 ust. 3.

2. Osobę odbywającą służbę zastępczą w podmiocie, która w ostatnim dniu odbywania tej służby przebywała ze względu na stan zdrowia w podmiocie leczniczym, zwalnia się ze służby w ostatnim dniu ustalonego czasu jej odbywania. Podmiot powiadamia o tym fakcie kierownika podmiotu leczniczego oraz osobę odbywającą służbę zastępczą w podmiocie.

Art. 589. Osoby, które odbyły służbę zastępczą w podmiocie, są przenoszone do pasywnej rezerwy.

Służba w formacjach uzbrojonych

Art. 590. 1. Osoba przeznaczona do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej może złożyć wniosek o przeznaczenie jej do służby zastępczej w formacji uzbrojonej.

2. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w formacji uzbrojonej osoba przeznaczona do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej składa na piśmie do kierującego formacją uzbrojoną, za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji, najpóźniej w dniu doręczenia jej karty powołania do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.

3. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w formacji uzbrojonej zawiera:

1) imię i nazwisko osoby;

2) numer PESEL osoby;

3) nazwę i adres jednostki organizacyjnej formacji uzbrojonej, w której ta osoba ma pełnić służbę.

4. Szef wojskowego centrum rekrutacji przesyła wniosek, o którym mowa w ust. 1, do kierującego formacją uzbrojoną w terminie 3 dni od dnia jego złożenia.

5. Kierujący formacją uzbrojoną w terminie 60 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do jego rozpatrzenia i poinformowania składającego wniosek oraz szefa wojskowego centrum rekrutacji o sposobie jego rozpatrzenia.

6. Osoba, której wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w formacji uzbrojonej został rozstrzygnięty negatywnie, może wystąpić z kolejnym wnioskiem w tej sprawie wyłącznie do innej formacji uzbrojonej, chyba że upłynął już termin określony w karcie powołania do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.

7. W przypadku gdy wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w formacji uzbrojonej został rozstrzygnięty negatywnie ostatecznym orzeczeniem, a termin określony w karcie powołania już upłynął, osoba, której sprawa dotyczy, ma obowiązek stawienia się w miejscu określonym w karcie powołania w czasie 24 godzin od momentu otrzymania ostatecznego orzeczenia.

Art. 591. Dniem rozpoczęcia odbywania służby zastępczej w formacji uzbrojonej jest dzień stawienia się do odbycia tej służby.

Art. 592. Osobom pełniącym służbę zastępczą w formacjach uzbrojonych i członkom ich rodzin, niezależnie od uprawnień określonych dla tych osób w przepisach z tytułu tej służby, przysługują uprawnienia przewidziane dla żołnierzy obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej i ich rodzin.

Art. 593. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i innymi ministrami, którym są podporządkowane formacje uzbrojone, określi, w drodze rozporządzenia, terminy kierowania osób podlegających obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej do służby w formacjach uzbrojonych, uwzględniając potrzeby uzupełnieniowe tych formacji oraz okresy szkolenia w tych formacjach. Rozporządzenie wydaje się corocznie w okresie trwania obowiązku odbywania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i innymi ministrami, którym są podporządkowane formacje uzbrojone, może, w drodze rozporządzenia, ograniczać czas trwania służby osób, o których mowa w ust. 1, w formacjach uzbrojonych, stosownie do potrzeb tych formacji, jeżeli nie zagraża to bezpieczeństwu państwa.

3. Jeżeli wymaga tego konieczność zapewnienia bezpieczeństwa państwa, Rada Ministrów może przedłużyć, w drodze rozporządzenia, czas trwania służby osób, o których mowa w ust. 1, w formacjach uzbrojonych o okres nieprzekraczający łącznie 6 miesięcy.

4. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrami, którym są podporządkowane formacje uzbrojone, określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawie przeznaczania i kierowania osób podlegających obowiązkowi odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej do służby w formacjach uzbrojonych, zapewniając współdziałanie w tych sprawach szefa wojskowego centrum rekrutacji i komendanta jednostki organizacyjnej formacji uzbrojonej lub innego właściwego w tych sprawach organu, a w zakresie przeznaczania i kierowania do tej służby, uwzględniając także konieczność uzupełniania Sił Zbrojnych w pierwszej kolejności.

Art. 594. Przepisy art. 158 i art. 159 stosuje się odpowiednio.

Art. 595. Osoby podlegające obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej pełniące służbę w formacjach uzbrojonych są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Art. 596. W zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do stosunku służbowego osób pełniących służbę zastępczą w formacjach uzbrojonych stosuje się odpowiednio przepisy regulujące daną służbę.

Art. 597. 1. Dniem zwolnienia z odbywania służby zastępczej w formacji uzbrojonej jest dzień, w którym upływa okres, o którym mowa w art. 561 pkt 2, liczony od dnia, w którym osoba odbywająca służbę zastępczą w formacji uzbrojonej stawiła się do odbycia tej służby.

2. Osobę odbywającą służbę zastępczą w formacji uzbrojonej, która w ostatnim dniu odbywania tej służby przebywała ze względu na stan zdrowia w podmiocie leczniczym, zwalnia się ze służby w ostatnim dniu ustalonego czasu jej odbywania. Kierujący formacją uzbrojoną powiadamia o tym fakcie kierownika podmiotu leczniczego oraz osobę odbywającą służbę zastępczą w formacji uzbrojonej.

Art. 598. Osoby, które odbyły służbę zastępczą w formacji uzbrojonej, są przenoszone do pasywnej rezerwy.

Art. 599. 1. Osoby pełniące służbę w formacjach uzbrojonych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych mają prawo wyboru:

1) lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej lub położnej podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej,

2) świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych,

3) lekarza dentysty,

4) szpitala

- najbliższych miejscu pełnienia służby, spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, będących jednostkami budżetowymi tworzonymi i nadzorowanymi przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, posiadających w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej, albo będących podmiotami leczniczymi utworzonymi przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

2. Jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1, nie mogą uzyskać świadczenia opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy określonego w ust. 1, mają prawo wyboru innego świadczeniodawcy spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

3. Koszty częściowej lub całkowitej odpłatności za leki wydawane osobom, o których mowa w ust. 1, na zasadach i w zakresie określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, są finansowane z budżetu państwa, z części pozostającej w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb finansowania kosztów leków, o których mowa w ust. 3, uwzględniając konieczność racjonalnego wydatkowania środków publicznych.