Metoda konsolidacji pełnej

§ 10. Jednostka dominująca obejmuje skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym dane jednostek zależnych metodą konsolidacji pełnej, o której mowa w art. 60 ustawy.

§ 11. 1. Przy stosowaniu metody konsolidacji pełnej sumuje się kwoty poszczególnych pozycji:

1) bilansów,

2) rachunków zysków i strat,

3) rachunków przepływów pieniężnych, w przypadku sporządzania tego rachunku w sposób określony w § 16 ust. 1 pkt 2,

4) zestawień zmian w kapitale własnym, w przypadku sporządzania tego zestawienia w sposób określony w § 17 pkt 2

- jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych, bez względu na udział jednostki dominującej we własności jednostek zależnych.

2. Jeżeli jednostka dominująca objęła kontrolą jednostkę zależną w ciągu roku obrotowego, to do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości wszystkie te, wykazane w rachunku zysków i strat tej jednostki, przychody i koszty, które powstały w okresie następującym od dnia objęcia tej jednostki kontrolą przez jednostkę dominującą do dnia bilansowego. Taka sama zasada dotyczy sporządzania skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych oraz zestawienia zmian w skonsolidowanym kapitale własnym.

3. Po dokonaniu sumowań, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się korekty i wyłączenia konsolidacyjne, o których mowa w art. 60 ustawy, stosując zasady określone w § 12-17.

§ 12. 1. Na dzień objęcia kontroli przez jednostkę dominującą nad jednostką zależną ustala się wartość godziwą aktywów netto jednostki zależnej, rozliczając tę wartość proporcjonalnie do udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą i inne jednostki grupy kapitałowej, objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, oraz udziałowców mniejszościowych.

2. Jeżeli skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym objętych jest kilka jednostek zależnych, to dotyczącą tych jednostek wartość firmy lub ujemną wartość firmy wykazuje się w skonsolidowanym bilansie bez dokonywania kompensat.

3. W skonsolidowanym rachunku zysków i strat odpisy wartości firmy lub ujemnej wartości firmy wykazuje się odpowiednio w pozycji "Odpis wartości firmy - jednostki zależne" lub "Odpis ujemnej wartości firmy - jednostki zależne", według zasad określonych w ustawie, począwszy od miesiąca, w którym objęto kontrolę nad jednostką zależną. Jeżeli składnik aktywów "wartość firmy" uległ trwałej utracie wartości, to dokonuje się odpisu tej wartości na skonsolidowany rachunek zysków i strat.

4. Jeżeli jednostka dominująca nabywa w jednostce zależnej dodatkowe udziały lub na skutek nabycia dodatkowych udziałów jednostka stowarzyszona lub współzależna staje się jednostką zależną, to na dzień nabycia ustala się wartość firmy lub ujemną wartość firmy poprzez porównanie ceny nabycia dodatkowych udziałów i odpowiadającej im wartości aktywów netto wyrażonych w wartości godziwej. Taki sposób postępowania stosuje się do każdej istotnej transakcji nabycia udziałów następującej w dłuższym odstępie czasu.

5. W dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego należy objaśnić sposób ustalenia wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.

§ 13. 1. Kapitałem podstawowym grupy kapitałowej, wykazywanym w skonsolidowanym kapitale własnym, jest kapitał podstawowy jednostki dominującej.

2. Kapitał podstawowy jednostek zależnych, w części odpowiadającej udziałowi jednostki dominującej w kapitale podstawowym tych jednostek, jest kompensowany z wartością nabycia udziałów ujętych w bilansie jednostki dominującej na dzień objęcia kontroli; pozostałą część kapitału podstawowego jednostek zależnych zalicza się do kapitałów mniejszości, o których mowa w ust. 4.

3. Do poszczególnych składników kapitału własnego jednostki dominującej, z wyjątkiem jej kapitału podstawowego, dodaje się część odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, odpowiadającą udziałowi jednostki dominującej we własności jednostek zależnych według stanu na dzień bilansowy. Do kapitału własnego grupy zalicza się tylko te części odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, które powstały od dnia objęcia nad nimi kontroli przez jednostkę dominującą. W szczególności dotyczy to zmiany wysokości kapitału własnego spowodowanej osiągniętymi przez jednostki zależne wynikami finansowymi, aktualizacją wyceny oraz różnicami kursowymi z przeliczenia.

4. Jeżeli udział w objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostce zależnej posiadają także inni udziałowcy niż jednostki grupy kapitałowej objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, to w odrębnych pozycjach, po uwzględnieniu udziału w wyniku finansowym udziałowców uprzywilejowanych, odpowiednio do udziału we własności jednostki zależnej, z uwzględnieniem zasady wyceny określonej § 12 ust. 1, wykazuje się:

1) w skonsolidowanym bilansie - kapitały mniejszości;

2) w skonsolidowanym rachunku zysków i strat - zyski (straty) mniejszości;

3) w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych sporządzonym metodą pośrednią - zyski (straty) mniejszości.

5. Udziały w jednostce dominującej, posiadane przez tę jednostkę oraz jej jednostki zależne objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się jako składnik skonsolidowanych kapitałów własnych w pozycji "Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)".

§ 14. 1. Przy dokonywaniu wyłączeń, o których mowa w art. 60 ustawy, z tytułu transakcji dokonywanych pomiędzy objętymi konsolidacją jednostkami grupy kapitałowej stosuje się następujące zasady:

1) środki pieniężne w drodze i dostawy w drodze, dotyczące jednostek grupy kapitałowej objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się jako otrzymane przez jednostki będące ich odbiorcą;

2) wzajemne należności i zobowiązania wymagające wyłączenia obejmują wszelkie uprzednio uzgodnione rozrachunki między jednostkami grupy kapitałowej, objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym - zarówno dotyczące dostaw i usług, jak i z innych tytułów, w tym także spowodowanych niewniesieniem wkładów, należnościami wekslowymi, zaliczkami i pożyczkami oraz rozrachunkami z tytułu przyznanych dywidend lub innych udziałów w zyskach;

3) przychody i koszty dotyczące operacji dokonanych między jednostkami grupy kapitałowej, objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym z zastosowaniem metody konsolidacji pełnej, wyłącza się, z zastrzeżeniem pkt 4, bez względu na to, czy zawarte są w nich zyski czy straty;

4) zawarte w skonsolidowanych aktywach zyski lub straty niezrealizowane przez grupę kapitałową, powstałe na skutek dokonania między jednostkami grupy kapitałowej, objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, sprzedaży składników majątkowych po innych cenach niż ich wartość księgowa netto, wykazana w księgach rachunkowych jednostki sprzedającej, wyłącza się ze skonsolidowanego bilansu, korygując odpowiednio dane rachunku zysków i strat jednostki sprzedającej; w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość zaliczana do inwestycji, środek trwały lub tytuł wartości niematerialnych i prawnych, w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dodatkowo koryguje się ich amortyzację w taki sposób, aby była ona obliczona bez uwzględnienia ustalonego na sprzedaży zysku lub straty; jeżeli przedmiotem wyłączenia jest strata, można ją uwzględnić jedynie wtedy, gdy wyłączenie nie spowoduje wykazania aktywów trwałych powyżej ich wartości godziwej, zaś aktywów obrotowych - powyżej ich wartości rynkowej;

5) w przypadku gdy jednostka dominująca w sprawozdaniu jednostkowym nie stosuje metody praw własności, dywidendy należne jednostce dominującej od jednostki zależnej:

a) za okres następujący od dnia objęcia kontroli - wyłącza się z jej przychodów finansowych, a włącza do kapitału własnego jednostki wypłacającej dywidendę; korekta kapitału własnego jednostki zależnej nie wpływa na obliczenie wysokości kapitału mniejszości,

b) za okres przed dniem objęcia kontroli - zmniejszają cenę nabycia udziałów i są uwzględniane przy obliczaniu wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.

2. Można zaniechać wyłączeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 4, jeżeli nie narusza to wymagań, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, a w szczególności gdy wzajemne transakcje między jednostkami grupy kapitałowej objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym nie są istotne, zaś sprzedaż następuje po cenach nabycia (kosztach wytworzenia) lub po cenach i na warunkach płatności nieodbiegających od ogólnie stosowanych przy tego rodzaju transakcjach.

§ 15. 1. Do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości:

1) poszczególne pozycje rachunku zysków i strat każdej jednostki zależnej za okres:

a) od początku roku obrotowego lub od dnia objęcia kontroli,

b) do końca roku obrotowego lub do dnia ustania kontroli

- jeżeli dzień objęcia kontroli lub dzień ustania kontroli nastąpiły w ciągu roku obrotowego;

2) zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części jednostki.

2. Zysk lub stratę na sprzedaży udziałów jednostki zależnej stanowi dla grupy kapitałowej różnica między przychodem ze zbycia udziałów tej jednostki a odpowiadającą im częścią aktywów netto jednostki zależnej ustaloną na dzień zbycia, skorygowaną o nieodpisaną część wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, dotyczącą zbytych udziałów.

3. Zysk lub stratę, o których mowa w ust. 2, ustala się również przy każdorazowej istotnej transakcji zbycia udziałów.

4. Jeżeli na skutek sprzedaży części udziałów jednostka przestaje być zależna lub stowarzyszona, stosuje się przepisy ust. 2.

5. Zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części udziałów jednostki zależnej wykazuje się w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w pozycji "Zysk (strata) na sprzedaży całości lub części udziałów jednostek podporządkowanych".

6. W "Dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego" podaje się:

1) wartość księgową netto aktywów każdej zbytej lub nabytej jednostki zależnej;

2) sposób rozliczeń pomiędzy jednostką zbywającą i nabywającą;

3) odrębnie wynik ze zbycia każdej jednostki zależnej.

§ 16. 1. Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych sporządza się:

1) na podstawie skonsolidowanego bilansu i skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz dodatkowych objaśnień i informacji lub

2) poprzez sumowanie odpowiednich pozycji rachunków przepływów pieniężnych jednostek objętych metodą konsolidacji pełnej oraz dokonanie korekt konsolidacyjnych tych sum; korekty te polegają na wyłączeniu wszelkich przepływów pieniężnych pomiędzy objętymi konsolidacją jednostką dominującą a jednostkami od niej zależnymi oraz między poszczególnymi jednostkami zależnymi, w szczególności z tytułu:

a) wypłaconych dywidend,

b) zapłaty za nabycie udziałów jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym,

c) przekazania lub spłaty pożyczek, w tym odsetek,

oraz w przypadku zastosowania metody pośredniej - dokonanie także wszelkich korekt konsolidacyjnych, które miały wpływ na ustalenie skonsolidowanego wyniku finansowego.

2. Przy sporządzaniu skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią różnice kursowe powstałe z przeliczenia zmian stanów poszczególnych pozycji bilansowych z dnia bilansowego, poprzedniego i bieżącego roku obrotowego, wykazuje się w pozycji "Inne korekty z działalności operacyjnej" skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych, a jeśli są istotne, to w odrębnej pozycji, oraz wykazuje się ich wpływ na pozycje całkowitej zmiany środków pieniężnych.

§ 17. Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym sporządza się:

1) na podstawie skonsolidowanego bilansu, zestawień zmian w kapitałach własnych oraz dodatkowych objaśnień i informacji lub

2) poprzez sumowanie odpowiednich pozycji zestawień zmian w kapitale własnym jednostek objętych metodą konsolidacji pełnej oraz dokonanie korekt konsolidacyjnych; korekty te dotyczą w szczególności:

a) wyłączenia kapitałów wniesionych i wypracowanych w spółkach zależnych do dnia objęcia w nich kontroli,

b) zbycia i nabycia udziałów przez jednostki objęte konsolidacją,

c) emisji udziałów i ich objęcia przez jednostki objęte konsolidacją,

d) umorzenia udziałów przez jednostki objęte konsolidacją, lub

3) poprzez zaliczenie do poszczególnych pozycji zestawienia zmian w kapitałach własnych jednostki dominującej należnej jej części kapitałów własnych i ich zmian w obejmowanych metodą konsolidacji pełnej jednostkach zależnych w okresie od dnia objęcia kontroli do dnia utraty kontroli.