Na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 8 lit. d ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 i 613) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa szczególne zasady rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, w tym:

1) zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym;

2) zasady wyceny aktywów i pasywów, w tym tworzenia odpisów aktualizujących. 

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;

2) ustawa o kasach - ustawę z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855, z późn. zm.);

3) kasa - spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, o której mowa w art. 2 ustawy o kasach;

4) działalność podstawowa kasy - działalność, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o kasach;

5) Kasa Krajowa - Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową, o której mowa w art. 41 ustawy o kasach;

6) udziały członkowskie - udziały w kasie, o których mowa w art. 13 ustawy o kasach;

7) udziały w Kasie Krajowej - udziały, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o kasach;

8) jednostki uczestnictwa - jednostki uczestnictwa funduszu rynku pieniężnego, o którym mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. nr 146, poz. 1546, z późn. zm.);

9) nadwyżka bilansowa - nadwyżkę, o której mowa w art. 75 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. nr 188, poz. 1848, z późn. zm.);

10) fundusz stabilizacyjny - fundusz, o którym mowa w art. 55 ustawy o kasach;

11) fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy - fundusz, o którym mowa w art. 25 ustawy o kasach;

12) rezerwa płynna - rezerwę, o której mowa w art. 38 ustawy o kasach;

13) odpisy aktualizujące - odpisy z tytułu utraty wartości aktywów finansowych, w tym odpisy aktualizujące, o których mowa w art. 35b ustawy;

14) konto pozabilansowe - urządzenie przewidziane w planie kont przeznaczone w szczególności do ewidencjonowania według wartości nominalnej udzielonych lub otrzymanych przez kasę zobowiązań warunkowych o charakterze finansowym lub gwarancyjnym, operacji walutowych w okresie pomiędzy zawarciem transakcji a jej rozliczeniem, a także do ewidencjonowania udzielonych lub otrzymanych zabezpieczeń kredytów lub pożyczek.

§ 3. Podstawą zapisów na kontach pozabilansowych są zobowiązania warunkowe o charakterze finansowym lub gwarancyjnym, w tym udzielone lub otrzymane, a także inne zobowiązania związane z udzielonymi i otrzymanymi zabezpieczeniami.

§ 4. Wyceny aktywów oraz pasywów dokonuje się na dzień bilansowy zgodnie z ustawą oraz w następujący sposób:

1) pożyczki i kredyty - wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności oraz z uwzględnieniem odpisów aktualizujących wartość, o których mowa w § 5;

2) udziały zaliczone do aktywów trwałych - wycenia się według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości lub według wartości godziwej;

3) dłużne papiery wartościowe - wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności oraz z uwzględnieniem odpisów aktualizujących lub według wartości godziwej;

4) jednostki uczestnictwa - wycenia się według wartości godziwej;

5) zobowiązania - wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty;

6) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne - wycenia się według wartości nominalnej.

§ 5. 1. W zasadach (polityce) rachunkowości kasy dotyczących zasad ostrożności powinny zostać uwzględnione w szczególności zasady dokonywania odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek (podstawa dokonywania odpisów) w wysokości:

1) co najmniej 35% podstawy dokonywania odpisów w przypadku, w którym ustalony przez kasę termin spłaty co najmniej jednej z rat pożyczki, kredytu lub odsetek został przekroczony o trzy miesiące i nie przekracza dwunastu miesięcy;

2) 100% podstawy dokonywania odpisów w przypadku, w którym ustalony przez kasę termin spłaty co najmniej jednej z rat pożyczki, kredytu lub odsetek został przekroczony o dwanaście miesięcy.

2. Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek, tworzy się, aktualizuje wartość oraz rozwiązuje najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca kończącego kwartał.

3. Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek, rozwiązuje się, z zastrzeżeniem ust. 4, po wygaśnięciu przyczyn ich utworzenia.

4. Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów zmniejsza się odpowiednio do:

1) zmniejszenia się podstawy dokonywania odpisów;

2) wzrostu wartości zabezpieczenia pomniejszającego podstawę dokonywania odpisów.

5. Należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek, umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość.

6. Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek, zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

7. Rozwiązane odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek, podlegają zaliczeniu do pozostałych przychodów operacyjnych.

§ 6. Podstawa dokonywania odpisów aktualizujących może być pomniejszona o zabezpieczenie w postaci:

1) gwarancji lub poręczenia Skarbu Państwa - w wysokości 100% kwoty objętej poręczeniem lub gwarancją;

2) blokady rachunku lokaty złożonej w kasie wraz z pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku lokaty - do wysokości 100% środków zablokowanych na rachunku;

3) gwarancji lub poręczenia banku mającego siedzibę w kraju będącym członkiem OECD, w przypadku gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw - do wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty objętej poręczeniem lub gwarancją;

4) gwarancji lub poręczenia jednostki samorządu terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, przy czym uwzględniana kwota zabezpieczenia powinna wynikać z uchwały właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego w sprawie ustalania maksymalnej wysokości pożyczek, gwarancji i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym - do wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty objętej poręczeniem lub gwarancją;

5) gwarancji lub poręczenia podmiotu, w tym również osoby fizycznej, o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, innego niż podmioty określone w pkt 1, 3 i 4 - do wysokości nieprzekraczającej 50% wartości zabezpieczonej kwoty, a jeżeli ten podmiot prowadzi księgi rachunkowe - również do wysokości 15% aktywów netto tego podmiotu, pomniejszonych o należne, lecz niewniesione wkłady na poczet kapitałów (funduszy) oraz o akcje własne według ich wartości godziwej; w przypadku podmiotu, który nie prowadzi ksiąg rachunkowych, przez dobrą sytuację ekonomiczno-finansową rozumie się posiadanie zdolności kredytowej w rozumieniu art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.);

6) zastawu rejestrowego na wierzytelności z rachunku lokaty złożonej w innej kasie lub w banku mającym siedzibę w kraju będącym członkiem OECD, w przypadku gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tej kasy lub tego banku nie budzi obaw - wraz z oświadczeniem o blokadzie lokaty oraz pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku lokaty, do wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty możliwej do uzyskania w przypadku konieczności zaspokojenia się z przedmiotu przewłaszczenia lub jego wartości bilansowej i do wysokości nieprzekraczającej 50% wartości pierwotnie zabezpieczonej kwoty;

7) przeniesienia na kasę przez dłużnika, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności lub ustanowienia zastawu rejestrowego na prawach z rzeczy ruchomej, na warunkach określonych przez strony w umowie, do wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty możliwej do uzyskania w przypadku konieczności zaspokojenia się z przedmiotu przewłaszczenia lub jego wartości bilansowej i do wysokości nieprzekraczającej 50% wartości pierwotnie zabezpieczonej kwoty;

8) przeniesienia na kasę przez dłużnika, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności lub ustanowienia zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych Skarbu Państwa lub Narodowego Banku Polskiego, lub papierów wartościowych emitowanych przez banki centralne lub rządy krajów będących członkami OECD - do wysokości nieprzekraczającej 50% według ich wartości bilansowej;

9) hipoteki ustanowionej, w związku z udzieleniem pożyczki lub kredytu mieszkaniowego, na:

a) nieruchomości,

b) użytkowaniu wieczystym wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,

c) spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu

- do wysokości nie wyższej niż wpis do hipoteki oraz nie wyższej niż 50% wartości ustalonej na podstawie wyceny rzeczoznawcy pomniejszonej o powstałe wcześniej obciążenia, jeżeli nie uwzględnia tego wycena rzeczoznawcy, w przypadku, w którym ustalony przez kasę termin spłaty co najmniej jednej z rat pożyczki lub kredytu lub odsetek nie przekracza pięciu lat;

10) przelewu wierzytelności z rachunku lokaty złożonej w banku lub w innej kasie wraz z oświadczeniem o blokadzie lokaty oraz pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku lokaty do wysokości nieprzekraczającej 75% środków na rachunku lokaty.

§ 7. 1. Zobowiązania pozabilansowe wyrażone w walutach obcych wykazuje się w walucie polskiej po przeliczeniu według kursu średniego ogłoszonego przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego na dzień bilansowy.

2. Jeżeli na aktywa finansowe wyrażone w walucie obcej dokonano odpisu aktualizującego, przeliczeniu podlega także odpis aktualizujący.

3. Różnice kursowe wynikające z przeliczenia sald aktywów i pasywów bilansowych w walutach obcych zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów operacji finansowych.

§ 8. 1. Przychodami z działalności kasy są w szczególności przychody z tytułu odsetek, przychody z tytułu prowizji i opłat, w tym opłat za przeprowadzanie na zlecenie członków kasy rozliczeń finansowych oraz prowizji z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

2. Kosztami działalności kasy są w szczególności koszty z tytułu odsetek od środków pieniężnych wniesionych przez członków kasy, koszty opłat, koszty prowizji, w tym z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz ubezpieczenia oszczędności.

3. Wynik z działalności operacyjnej stanowi różnicę pomiędzy przychodami z działalności kasy i pozostałymi przychodami operacyjnymi a kosztami działalności operacyjnej kasy i pozostałymi kosztami operacyjnymi.

4. Do przychodów z operacji finansowych zalicza się w szczególności przychody z lokat, udziałów, odsetki od operacji z innymi podmiotami oraz zyski ze zbycia inwestycji i aktualizacji wartości inwestycji.

5. Do kosztów operacji finansowych zalicza się w szczególności koszty odsetek i prowizji od pożyczek i kredytów oraz straty ze zbycia inwestycji i aktualizacji wartości inwestycji.

6. Wynik operacji finansowych stanowi różnicę pomiędzy przychodami z operacji finansowych a kosztami operacji finansowych.

7. Wynik operacji nadzwyczajnych stanowi różnicę pomiędzy zrealizowanymi zyskami nadzwyczajnymi a poniesionymi stratami nadzwyczajnymi.

§ 9. 1. Kasa sporządza sprawozdanie finansowe na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy.

2. Sprawozdanie finansowe kasy obejmuje:

1) bilans;

2) rachunek zysków i strat;

3) zestawienie zmian w funduszu własnym;

4) rachunek przepływów pieniężnych;

5) informację dodatkową obejmującą wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

3. Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności kasy, o którym mowa w art. 49 ustawy.

4. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym kasy określa załącznik do rozporządzenia.

§ 10. Przepisy § 6 pkt 5 i 9 mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2013 r.

§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.*⁾

_____________________
*⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 15.01.2013 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. poz. 99), które na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 19.04.2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 613) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 25.09.2013 r.