Ustawa z dnia 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem
Przepisy ogólne
Art. 69. 1. Prowadzenie działalności maklerskiej wymaga zezwolenia Komisji wydanego na wniosek, o którym mowa w art. 82, złożony przez zainteresowany podmiot.
2. Działalność maklerska, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 3 i 5 oraz art. 70, obejmuje wykonywanie czynności polegających na:
- 1) przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych;
2) wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt 1, na rachunek dającego zlecenie;
3) nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych;
4) zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych;
5) doradztwie inwestycyjnym;
6) oferowaniu instrumentów finansowych;
7) świadczeniu usług w wykonaniu zawartych umów o subemisje inwestycyjne i usługowe lub zawieraniu i wykonywaniu innych umów o podobnym charakterze, jeżeli ich przedmiotem są instrumenty finansowe;
8) prowadzeniu ASO;
9) prowadzeniu OTF.
3. (uchylony)
4. Działalnością maklerską jest również wykonywanie przez firmę inwestycyjną czynności polegających na:
1) przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych, oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych;
2) udzielaniu pożyczek pieniężnych w celu dokonania transakcji, której przedmiotem jest jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, jeżeli transakcja ma być dokonana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej udzielającej pożyczki;
3) doradztwie dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii przedsiębiorstwa lub innych zagadnień związanych z taką strukturą lub strategią;
4) doradztwie i innych usługach w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw;
5) wymianie walutowej, w przypadku gdy jest to związane z działalnością maklerską w zakresie wskazanym w ust. 2;
6) sporządzaniu analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych;
7) świadczeniu usług dodatkowych związanych z subemisją usługową lub inwestycyjną;
8) wykonywaniu czynności określonych w pkt 1-7 oraz w ust. 2, których przedmiotem są instrumenty bazowe instrumentów pochodnych, wskazanych w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. d-f oraz i, jeżeli czynności te pozostają w związku z działalnością maklerską.
Art. 69a. (uchylony)
Art. 69b. (uchylony)
Art. 69c. (uchylony)
Art. 69d. (uchylony)
Art. 69e. (uchylony)
Art. 69f. 1. Dom maklerski może prowadzić działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie udostępniania informacji o transakcjach po uzyskaniu zezwolenia, o którym mowa w art. 131c.
2. Zezwolenie, o którym mowa w art. 131c, może być udzielone równocześnie z udzieleniem zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej.
3. W przypadku odmowy udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej Komisja może udzielić zezwolenia, o którym mowa w art. 131c.
Art. 69g. Komisja, wydając zezwolenie na prowadzenie ASO, może na wniosek firmy inwestycyjnej wpisać firmę do rejestru, o którym mowa w art. 78g ust. 1, jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 78g ust. 2 pkt 2-4.
Art. 69h. 1. Dom maklerski może świadczyć usługi pośrednictwa w zawieraniu umowy lokaty strukturyzowanej lub wykonywać czynności odpowiadające działalności, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, w odniesieniu do lokat strukturyzowanych.
2. W przypadku gdy dom maklerski wykonuje czynności, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 3a, art. 13b, art. 73 ust. 6a, art. 76, art. 82a ust. 1 i 3, art. 83a ust. 3a-3f i ust. 4-4d, art. 83b ust. 1-3 i 7-17 oraz art. 83c-83j stosuje się odpowiednio, z tym że do lokat strukturyzowanych, których konstrukcja nie utrudnia klientowi lub potencjalnemu klientowi zrozumienia ryzyka związanego ze stopą zwrotu lub zrozumienia kosztów likwidacji lokaty przed terminem, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 83h ust. 5 pkt 2-4, przepisów art. 83h ust. 1-4 nie stosuje się.
Art. 69i. W przypadku świadczenia przez firmę inwestycyjną usług w zakresie produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. e, przepisy art. 73 ust. 4-5e i 5g-6a, art. 73a ust. 5, art. 83a ust. 3a-3c, art. 83b ust. 7 oraz art. 83c ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 70. 1. Przepisów niniejszego działu nie stosuje się do:
1) zakładów ubezpieczeń;
2) podmiotów wykonujących czynności określone w art. 69 ust. 2 wyłącznie na rzecz podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, do której należy podmiot wykonujący te czynności, z zastrzeżeniem pkt 9;
3) podmiotów prowadzących działalność gospodarczą inną niż działalność maklerska, wykonujących czynności określone w art. 69 ust. 2 w sposób incydentalny w związku z prowadzoną działalnością, o ile działalność ta jest regulowana przepisami lub podlega zasadom etyki zawodowej i o ile przepisy te nie wyłączają możliwości wykonywania tych czynności;
4) podmiotów, które spośród czynności wymienionych w art. 69 ust. 2 wykonują wyłącznie czynności określone w art. 69 ust. 2 pkt 3, których przedmiotem są instrumenty finansowe inne niż towarowe instrumenty pochodne, uprawnienia do emisji lub instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji, chyba że czynności te są wykonywane w ramach:
a) funkcji animatora rynku lub
b) członkostwa lub uczestnictwa w rynku regulowanym lub ASO, lub w ramach bezpośredniego dostępu elektronicznego, z wyjątkiem podmiotów niefinansowych, o których mowa w art. 2 pkt 1 rozporządzenia 2017/591, zawierających wskutek tych czynności transakcje, co do których, zgodnie z art. 8 rozporządzenia 2017/591, uznano, że zmniejszają ryzyko bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami tych podmiotów lub grupy, do której należą te podmioty, lub
c) stosowania techniki handlu algorytmicznego o wysokiej częstotliwości, lub
d) wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych na rachunek dającego zlecenie, w tym przez zestawianie zleceń;
5) członków Europejskiego Systemu Banków Centralnych i innych krajowych podmiotów wykonujących podobne funkcje;
5a) organów publicznych powołanych do zarządzania długiem publicznym lub uczestniczących w zarządzaniu tym długiem, w tym lokujących środki pieniężne pochodzące z tego długu, banku państwowego w zakresie, w jakim działa na zlecenie tych organów, oraz podmiotów, którym zgodnie z art. 13d zlecono organizację rynku obrotu skarbowymi papierami wartościowymi lub instrumentami finansowymi, których instrumentem bazowym jest skarbowy papier wartościowy, jako rynku poza systemem obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem innych niż bank państwowy podmiotów z udziałem państwa, których przedmiot działalności obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej lub jest związany z nabywaniem pakietu udziałów w innych podmiotach;
5b) Europejskiego Mechanizmu Stabilności lub innych międzynarodowych instytucji finansowych utworzonych przez co najmniej dwa państwa członkowskie, których celem jest uruchamianie wsparcia finansowego lub świadczenia pomocy finansowej na rzecz swoich członków znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej lub w stosunku do których istnieje zagrożenie wystąpienia takiej sytuacji;
6) funduszy inwestycyjnych, alternatywnych spółek inwestycyjnych, towarzystw funduszy inwestycyjnych oraz zarządzających ASI w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych;
7) funduszy emerytalnych w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
8) przechowywania aktywów funduszy oraz spółek, o których mowa w pkt 6 lub 7, i zarządzania tymi funduszami i spółkami;
9) podmiotów, które prowadzą wyłącznie działalność, określoną w art. 69 ust. 2, polegającą na zarządzaniu funduszem emerytalnym, wykonując czynności określone w art. 69 ust. 2 na rzecz podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, do której należy podmiot wykonujący te czynności;
10) podmiotów:
a) które spośród czynności wymienionych w art. 69 ust. 2 wykonują wyłącznie czynności określone w art. 69 ust. 2 pkt 3, których przedmiotem są towarowe instrumenty pochodne, uprawnienia do emisji lub instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji, w tym animatorów rynku na tych instrumentach, z wyłączeniem podmiotów, które wykonują transakcje na własny rachunek, wykonując zlecenia klientów, lub
b) wykonujących czynności określone w art. 69 ust. 2 pkt 1, 2 i 4-9, których przedmiotem są towarowe instrumenty pochodne, uprawnienia do emisji lub instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji, na rzecz klientów i dostawców usług związanych z głównym przedmiotem działalności podmiotów wykonujących te czynności
- jeżeli czynności te mają charakter dodatkowy w stosunku do głównego przedmiotu ich działalności, a główny przedmiot ich działalności nie obejmuje działalności maklerskiej, wykonywania czynności, o których mowa w ust. 2, lub wykonywania działalności animatora rynku, z tym że charakter przedmiotu działalności tych podmiotów jest ustalany na podstawie przedmiotu działalności grupy kapitałowej, do której te podmioty należą, oraz czynności te nie są wykonywane w ramach wykorzystania techniki handlu algorytmicznego o wysokiej częstotliwości, z zastrzeżeniem ust. 1f;
11) podmiotów świadczących usługę doradztwa inwestycyjnego w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej niebędącej działalnością maklerską, o ile działalność ta jest regulowana przepisami i świadczenie tej usługi nie jest odpłatne;
12) (uchylony)
13) (uchylony)
14) podmiotów, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych;
15) operatorów statków powietrznych, o których mowa w art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, lub podmiotów prowadzących instalację, o których mowa w art. 3 pkt 16 tej ustawy, wykonujących spośród czynności wymienionych w art. 69 ust. 2 wyłącznie czynności określone w art. 69 ust. 2 pkt 3, których przedmiotem są uprawnienia do emisji, chyba że czynności te są wykonywane w ramach:
a) wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych na rachunek dającego zlecenie lub
b) wykorzystania techniki handlu algorytmicznego o wysokiej częstotliwości;
16) operatorów systemu przesyłowego, o których mowa w art. 3 pkt 24 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, wykonujących w celu wykonywania zadań operatora czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2, mające za przedmiot towarowe instrumenty pochodne, oraz podmiotów, które w tym zakresie wykonują czynności w celu realizacji powierzonej przez operatorów całości lub części takich zadań, chyba że czynności te są wykonywane w ramach operacji na rynku wtórnym, w tym na platformie obrotu finansowymi prawami przesyłowymi;
17) centralnych depozytów papierów wartościowych w związku z wykonywaniem zadań w zakresie, w jakim jest to przewidziane w przepisach rozporządzenia 909/2014, z uwzględnieniem art. 73 tego rozporządzenia.
1a. Przez wykonywanie czynności w sposób incydentalny, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, rozumie się spełnianie warunków przewidzianych w art. 4 rozporządzenia 2017/565.
1b. Przez wykonywanie wyłącznie czynności określonych w art. 69 ust. 2 pkt 3, o których mowa w ust. 1 pkt 10 lit. a, rozumie się również wykonanie zlecenia w ramach transakcji pomiędzy podmiotami z grupy kapitałowej.
1c. Podmioty wykonujące zlecenia na podstawie ust. 1 pkt 10 lit. b, na rzecz klientów lub dostawców, o których mowa w tym przepisie, mogą przy wykonywaniu tych zleceń zawierać transakcje na własny rachunek.
1d. Wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 1 pkt 10, dokonywane w ramach wyłączenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, uznaje się za objęte zakresem tego wyłączenia.
1e. Przez charakter dodatkowy czynności w stosunku do głównego przedmiotu działalności, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, rozumie się spełnianie warunków przewidzianych w rozporządzeniu 2017/592.
1f. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 10, przed rozpoczęciem wykonywania czynności, o których mowa w tym przepisie, informują Komisję o zamiarze korzystania z wyłączenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 10. W przypadku zamiaru korzystania z takiego wyłączenia w następnym roku kalendarzowym podmioty te przekazują Komisji informację o takim zamiarze w terminie miesiąca od dnia dokonania obliczenia, o którym mowa w art. 4 rozporządzenia 2017/592, nie później jednak niż do dnia 30 kwietnia roku, w którym korzystają z tego wyłączenia.
1g. W przypadku niestwierdzenia podstaw do korzystania z wyłączenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, podmiot składa wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej w terminie 3 miesięcy od ostatniego dnia, w którym był obowiązany poinformować Komisję zgodnie z ust. 1f, albo zaprzestaje w tym terminie wykonywania czynności objętych takim wyłączeniem. W przypadku złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej czynności objęte wyłączeniem mogą być wykonywane bez zezwolenia do dnia, w którym decyzja w przedmiocie złożonego wniosku stała się ostateczna.
1h. Na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela osoby uprawnione do reprezentowania podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 10, lub wchodzące w skład ich statutowych organów albo pozostające z tymi podmiotami w stosunku pracy niezwłocznie sporządzają i przekazują, na koszt tych podmiotów, kopie dokumentów i innych nośników informacji oraz udzielają pisemnych lub ustnych wyjaśnień w zakresie korzystania z wyłączenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, niezbędnych do ustalenia, czy czynności mają charakter dodatkowy w stosunku do głównego przedmiotu działalności.
1i. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 6-8 i 17, mogą korzystać również z wyłączenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, również jeżeli wykonują czynności określone w ust. 1 pkt 4 lit. a-d.
1j. Wyjątki określone w ust. 1 pkt 4, 10 i 15 mogą być stosowane łącznie.
2. Bank z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może, bez zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, wykonywać czynności określone w:
1) art. 69 ust. 2 pkt 1-6 - o ile przedmiotem tych czynności są papiery wartościowe, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2, lub inne niedopuszczone do obrotu zorganizowanego instrumenty finansowe oraz obligacje, o których mowa w art. 39p ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2014);
2) art. 69 ust. 2 pkt 7;
3) art. 69 ust. 2 pkt 3 - o ile przedmiotem tych czynności są dopuszczone do obrotu zorganizowanego obligacje, listy zastawne oraz inne zbywalne papiery wartościowe inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z zaciągniętego długu, inne niż określone w pkt 1, lub instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym są obligacje, listy zastawne, inne zbywalne papiery wartościowe inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z zaciągniętego długu, stopa procentowa lub waluta.
3. Wykonywanie przez bank, zgodnie z ust. 2, czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1-7, nie stanowi działalności maklerskiej.
4. W zakresie wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1-7, do banku, o którym mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 3a, art. 72, art. 73 ust. 1, 2, 5j-5o i 6a, art. 73a-73d, art. 74b-76a, art. 79-81a, art. 81c, art. 81d, art. 81f, art. 82a, art. 83a-83j, art. 86 ust. 2 i art. 90 oraz bezpośrednio obowiązujące przepisy prawa Unii Europejskiej odnoszące się do prowadzenia działalności w zakresie wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1-7, a w zakresie nieuregulowanym w tych przepisach stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.
5. W zakresie wykonywania przez agenta firmy inwestycyjnej czynności na rzecz banku, o którym mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio art. 79-81.
Art. 71. (uchylony)
Art. 72. Przez oferowanie instrumentów finansowych rozumie się podejmowanie na rzecz emitenta papierów wartościowych, wystawcy instrumentu finansowego lub sprzedającego instrument finansowy czynności prowadzących do nabycia przez inne podmioty instrumentów finansowych, przez:
1) prezentowanie, w dowolnej formie i w dowolny sposób, udostępnianych przez emitenta, wystawcę lub sprzedającego, informacji o instrumentach finansowych i warunkach ich nabycia, stanowiących wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji o nabyciu tych instrumentów lub
2) pośredniczenie w zbywaniu instrumentów finansowych nabywanych przez podmioty w wyniku prezentowania informacji, o których mowa w pkt 1, lub
3) prezentowanie indywidualnie oznaczonym adresatom, w dowolnej formie i w dowolny sposób, udostępnianych przez emitenta, wystawcę lub sprzedającego informacji w celu:
a) promowania, bezpośrednio lub pośrednio, nabycia instrumentów finansowych lub
b) zachęcania, bezpośrednio lub pośrednio, do nabycia instrumentów finansowych.
Art. 73. 1. Przez wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych rozumie się nabywanie lub zbywanie instrumentów finansowych na rachunek zleceniodawcy lub dokonywanie innych czynności wywołujących równoważne skutki, których przedmiotem są instrumenty finansowe.
2. Wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych może również polegać na zawieraniu przez firmę inwestycyjną na własny rachunek umów kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych ze zleceniodawcą lub na przyjmowaniu zapisów na emitowane lub wystawiane przez tę firmę inwestycyjną instrumenty finansowe.
2a. Firma inwestycyjna wykonuje zlecenia nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i złożone przez klienta detalicznego pod warunkiem, że depozyt zabezpieczający wymagany dla danego instrumentu finansowego jest nie mniejszy niż 1% wartości nominalnej tego instrumentu finansowego, z zastrzeżeniem ust. 2b i 2c.
2b. W przypadku zleceń zbycia opcji skutkujących wystawieniem opcji, wymagany depozyt zabezpieczający powinien być nie mniejszy niż wartość premii obliczonej, z zastosowaniem przez firmę inwestycyjną uznanego modelu wyceny opcji, podanego do wiadomości klienta detalicznego, powiększonej o 1% wartości nominalnej tej opcji.
2c. Przepisów ust. 2a i 2b nie stosuje się do wykonywania przez firmę inwestycyjną zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i, o ile depozyt zabezpieczający wymagany dla danego instrumentu finansowego jest określany przez CCP, który będzie zobowiązany do rozliczania transakcji zawartej wskutek złożonego zlecenia.
2d. Przepisów ust. 2a-2c nie stosuje się do świadczenia usług maklerskich przez dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 104.
3. (uchylony)
4. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1-2d do:
1) umowy o wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych - stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny dotyczące umowy zlecenia, z wyłączeniem art. 737;
2) wykonywania zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych w obrocie zorganizowanym - stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny dotyczące umowy komisu, z wyłączeniem art. 768 § 3.
5. Do rachunku pieniężnego stosuje się odpowiednio przepisy art. 725, art. 727, art. 728 § 3 oraz art. 729-733 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, z zastrzeżeniem ust. 5e i 5g.
5a. Firma inwestycyjna deponuje środki pieniężne powierzone przez klientów firmie inwestycyjnej w związku ze świadczeniem usług maklerskich w sposób umożliwiający wyodrębnienie tych środków pieniężnych od własnych środków firmy inwestycyjnej oraz ustalenie wysokości roszczeń klientów o zwrot tych środków pieniężnych.
5b. W razie wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko firmie inwestycyjnej środki pieniężne powierzone przez klientów firmie inwestycyjnej w związku ze świadczeniem przez nią usług maklerskich nie podlegają zajęciu.
5c. W razie ogłoszenia upadłości firmy inwestycyjnej środki pieniężne powierzone przez klientów firmie inwestycyjnej w związku ze świadczeniem przez nią usług maklerskich podlegają wyłączeniu z masy upadłości firmy inwestycyjnej.
5d. Przepisy ust. 5b i 5c nie naruszają przepisów gwarantujących rozliczenie i rozrachunek zawartych transakcji.
5e. Firma inwestycyjna nie może wykorzystywać na własny rachunek środków pieniężnych powierzonych tej firmie inwestycyjnej przez klientów w związku ze świadczeniem przez nią usług maklerskich.
5f. (uchylony)
5g. Przepisu ust. 5e nie stosuje się do banku prowadzącego działalność maklerską, obracającego powierzonymi mu w związku ze świadczeniem usług maklerskich środkami pieniężnymi, o ile następuje to w ramach wykonywania przez ten bank czynności bankowych.
5h. Zasady oprocentowania środków pieniężnych powierzonych przez klienta firmie inwestycyjnej w związku ze świadczeniem usług maklerskich określa umowa z klientem.
5i. Firma inwestycyjna może wykorzystywać środki pieniężne powierzone przez klienta i należące do niego instrumenty finansowe, w przypadku gdy w celu wykonania zlecenia tego klienta jest niezbędne ustanowienie przez firmę inwestycyjną odpowiedniego zabezpieczenia.
5j. Firma inwestycyjna nie może ustanawiać zabezpieczeń na instrumentach finansowych ani środkach pieniężnych klienta ani w jakikolwiek inny sposób umożliwiać osobie trzeciej dysponowanie instrumentami finansowymi lub środkami pieniężnymi klienta w celu dochodzenia lub zaspokojenia roszczeń niemających związku ze świadczeniem usług na rzecz klienta ani z innymi zobowiązaniami klienta, z wyjątkiem przypadków, gdy ich ustanowienie jest wymagane na mocy prawa obowiązującego w państwie innym niż państwo członkowskie, w którym przechowywane są środki pieniężne lub instrumenty finansowe klienta.
5k. Firma inwestycyjna jest obowiązana do wdrożenia odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, które zapewnią ograniczenie do minimum ryzyka utraty lub zmniejszenia liczby lub wartości instrumentów finansowych lub środków pieniężnych klienta albo utraty lub ograniczenia praw związanych z takimi instrumentami finansowymi lub środkami pieniężnymi na skutek niewłaściwego wykorzystania tych instrumentów finansowych lub środków pieniężnych, nieprawidłowości w prowadzeniu rachunków lub rejestrów, nierzetelnego prowadzenia działalności, zaniedbania lub oszustwa.
5l. Firma inwestycyjna nie może zawierać z klientem detalicznym umów o ustanowienie zabezpieczenia finansowego, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 891), których przedmiotem są środki pieniężne lub instrumenty finansowe klientów, w celu zabezpieczenia lub pokrycia obecnych lub przyszłych, rzeczywistych lub warunkowych lub potencjalnych zobowiązań klientów.
5m. Środki pieniężne klientów zdeponowane przez firmę inwestycyjną w podmiotach należących do tej samej grupy kapitałowej co firma inwestycyjna nie mogą łącznie przekraczać 20% wszystkich środków pieniężnych klientów.
5n. Ograniczenia, o którym mowa w ust. 5m, nie stosuje się, w przypadku gdy firma inwestycyjna jest w stanie wykazać, że jest ono nieproporcjonalne ze względu na niskie saldo przechowywanych przez firmę inwestycyjną środków pieniężnych klientów lub na charakter, skalę i złożoność jej działalności oraz bezpieczeństwo zdeponowanych w podmiotach, o których mowa w ust. 5m, środków pieniężnych klientów.
5o. Firma inwestycyjna dokonuje okresowego przeglądu zasadności odstąpienia od stosowania ograniczenia, o którym mowa w ust. 5m, oraz informuje Komisję o wynikach tego przeglądu i podjętej na jego podstawie decyzji w zakresie stosowania tego ograniczenia.
5p. Firma inwestycyjna może powierzyć przechowywanie instrumentów finansowych i środków pieniężnych klienta innemu podmiotowi, o ile podmiot ten zapewnia bezpieczeństwo przechowywanych instrumentów finansowych i środków pieniężnych.
5q. Firma inwestycyjna zapewnia, z uwzględnieniem przepisów o tajemnicy zawodowej, łatwy dostęp do informacji dotyczących instrumentów finansowych i środków pieniężnych klientów:
1) Komisji oraz pracownikom Urzędu Komisji;
2) syndykowi ustanowionemu w postępowaniu upadłościowym lub zarządcy ustanowionemu w postępowaniu restrukturyzacyjnym;
3) Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu.
6. Do wykonywania w obrocie zorganizowanym przez firmę inwestycyjną zleceń nabycia lub zbycia na rachunek klienta niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny dotyczące umowy komisu, z wyłączeniem art. 768 § 3, o ile konstrukcja tych instrumentów finansowych umożliwia zastosowanie tych przepisów.
6a. Firma inwestycyjna świadcząca usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych jest obowiązana, zgodnie z art. 67-69 rozporządzenia 2017/565, stosować rozwiązania i procedury zapewniające niezwłoczne, uczciwe i należyte wykonywanie zleceń klientów w stosunku do zleceń innych klientów oraz do zleceń własnych firmy inwestycyjnej, obejmujące zapewnienie możliwości wykonywania zleceń zgodnie z czasem ich przyjmowania.
6b. W przypadku gdy zlecenie dotyczące akcji będących przedmiotem obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, ze względu na określony przez klienta limit ceny, nie może być wykonane natychmiast po jego przyjęciu przez firmę inwestycyjną w związku z warunkami panującymi na rynku, firma inwestycyjna, jeżeli klient nie postanowił inaczej, jest obowiązana upublicznić warunki tego zlecenia w sposób łatwo dostępny dla innych uczestników rynku. Wymóg upublicznienia warunków zlecenia uważa się za spełniony w przypadku, o którym mowa w art. 70 rozporządzenia 2017/565.
6c. Przepisu ust. 6b nie stosuje się do zleceń o dużej skali w porównaniu z normalną wielkością rynkową dla danych akcji w rozumieniu art. 7 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2017/587 z dnia 14 lipca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 w sprawie rynków instrumentów finansowych w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie przejrzystości dla systemów obrotu i firm inwestycyjnych w odniesieniu do akcji, kwitów depozytowych, funduszy inwestycyjnych typu ETF, certyfikatów i innych podobnych instrumentów finansowych oraz dotyczących obowiązku realizowania transakcji na określonych akcjach w systemie obrotu lub za pośrednictwem podmiotu systematycznie internalizującego transakcje (Dz. Urz. UE L 87 z 31.03.2017, str. 387), pod warunkiem uprzedniego poinformowania Komisji przez firmę inwestycyjną o zamiarze odstąpienia od wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 6b.
7. Firma inwestycyjna przyjmuje do wykonania zlecenie złożone w celu dokonania krótkiej sprzedaży pod warunkiem spełnienia przez składającego zlecenie wymogów określonych odpowiednio w art. 12 albo art. 13 rozporządzenia 236/2012, a w przypadku gdy w zakresie krótkiej sprzedaży zostały wprowadzone, na podstawie art. 20, art. 23 lub art. 28 ust. 1 lit. b rozporządzenia 236/2012, zakaz lub ograniczenia, zlecenie to nie narusza takiego zakazu lub takich ograniczeń.
8. W przypadku gdy w zakresie transakcji innych niż krótka sprzedaż zostały wprowadzone, na podstawie art. 20, art. 23 lub art. 28 ust. 1 lit. b rozporządzenia 236/2012, zakaz lub ograniczenia, firma inwestycyjna przed przyjęciem do wykonania zlecenia nabycia lub zbycia instrumentów finansowych bada, czy jego przyjęcie nie narusza takiego zakazu lub takich ograniczeń. Firma inwestycyjna nie przyjmuje do wykonania zlecenia, które taki zakaz lub takie ograniczenia narusza.
Art. 73a. 1. Firma inwestycyjna świadcząca usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych jest obowiązana do podjęcia wszelkich uzasadnionych działań w celu uzyskania możliwie najlepszych wyników dla klienta w związku z wykonaniem zlecenia klienta, uwzględniając w szczególności cenę instrumentu finansowego, koszty związane z wykonaniem zlecenia, czas zawarcia transakcji, prawdopodobieństwo zawarcia transakcji oraz jej rozliczenia, wielkość zlecenia i jego charakter.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku, gdy klient określił szczegółowe warunki, na jakich zlecenie ma zostać wykonane.
3. W przypadku gdy firma inwestycyjna posiada dostęp do więcej niż jednego systemu wykonywania zlecenia w odniesieniu do danego instrumentu finansowego, w określaniu możliwie najlepszego wyniku dla klienta jest obowiązana uwzględnić również wielkość opłat, które należne byłyby firmie inwestycyjnej za wykonanie zlecenia, oraz koszty wykonania zlecenia, które zostałyby poniesione w przypadku wykonania zlecenia w danym systemie.
4. W przypadku gdy zlecenie składane jest przez klienta detalicznego, możliwie najlepszy wynik określa się w ujęciu ogólnym, z uwzględnieniem ceny instrumentu finansowego oraz kosztów związanych z wykonaniem transakcji, obejmujących wydatki, jakie klient poniósłby w związku z wykonaniem zlecenia, w szczególności opłaty transakcyjne, opłaty z tytułu rozliczenia i rozrachunku transakcji, oraz koszty ponoszone na rzecz podmiotów trzecich uczestniczących w wykonaniu zlecenia.
5. W związku z kierowaniem zleceń do systemu obrotu instrumentami finansowymi lub innych systemów wykonywania zlecenia firma inwestycyjna nie może przyjmować świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych, które naruszałyby jej obowiązki związane z zarządzaniem konfliktami interesów oraz przyjmowaniem świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych.
6. W odniesieniu do instrumentów finansowych podlegających obowiązkowi obrotu, o którym mowa w art. 23 lub art. 28 rozporządzenia 600/2014, podmiot prowadzący system obrotu instrumentami finansowymi lub podmiot systematycznie internalizujący transakcje są obowiązane podawać nieodpłatnie do publicznej wiadomości, co najmniej raz w roku, raport dotyczący sposobu, w jaki wykonywano zlecenia w tym systemie. W odniesieniu do każdego instrumentu finansowego raport obejmuje informacje dotyczące ceny instrumentu finansowego, kosztów związanych z wykonaniem zlecenia, czasu zawarcia transakcji oraz prawdopodobieństwa zawarcia transakcji.
7. Przepis ust. 6 stosuje się również do systemów wykonywania zlecenia w zakresie instrumentów finansowych innych niż podlegające obowiązkowi obrotu, o którym mowa w art. 23 lub art. 28 rozporządzenia 600/2014, jeżeli są przedmiotem obrotu w tym systemie.
8. Podanie do publicznej wiadomości informacji, o których mowa w ust. 6 i 7, następuje z uwzględnieniem art. 3 rozporządzenia 2017/575.
9. Firma inwestycyjna jest obowiązana informować klienta o systemie wykonywania zlecenia, w którym jego zlecenie zostało wykonane.
Art. 73b. 1. Firma inwestycyjna świadcząca usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych jest obowiązana ustanowić i wdrożyć rozwiązania w celu wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 73a ust. 1, w szczególności dotyczące wdrożenia i przestrzegania polityki wykonywania zleceń.
2. Polityka wykonywania zleceń w odniesieniu do każdej klasy instrumentów finansowych obejmuje informacje o systemach wykonywania zlecenia wykorzystywanych przez firmę inwestycyjną oraz kryteria brane przez nią pod uwagę przy dokonywaniu wyboru tego systemu. W polityce wykonywania zleceń firma inwestycyjna wskazuje co najmniej systemy wykonywania zlecenia, które według racjonalnej oceny w sposób stały umożliwiają uzyskanie możliwie najlepszego wyniku dla klienta.
3. Przed zawarciem umowy o świadczenie usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych firma inwestycyjna przekazuje, zgodnie z art. 66 rozporządzenia 2017/565, klientowi lub potencjalnemu klientowi informacje dotyczące polityki wykonywania zleceń. Informacje te w sposób odpowiednio szczegółowy, wyraźny i przystępny wyjaśniają klientowi, jak zlecenia będą wykonywane przez firmę inwestycyjną. Przed rozpoczęciem świadczenia usługi firma inwestycyjna uzyskuje zgodę klienta na stosowanie wobec niego przyjętej przez nią polityki wykonywania zleceń.
4. W przypadku gdy polityka wykonywania zleceń przewiduje możliwości wykonywania zleceń poza systemem obrotu instrumentami finansowymi, firma inwestycyjna uzyskuje uprzednią, wyraźną zgodę klienta na wykonanie jego zlecenia poza systemem obrotu instrumentami finansowymi. Zgoda klienta może mieć charakter ogólny lub dotyczyć poszczególnych transakcji.
Art. 73c. 1. Firma inwestycyjna świadcząca usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych sporządza i podaje do publicznej wiadomości, w odniesieniu do każdej klasy instrumentów finansowych, coroczny raport zawierający wykaz pięciu najlepszych systemów wykonywania zlecenia, ustalonych przy uwzględnieniu wolumenu obrotu zrealizowanego przez firmę w danym systemie wykonywania zlecenia w okresie, za który jest sporządzany raport, oraz informację o jakości wykonanych zleceń.
2. Podanie przez firmę inwestycyjną do publicznej wiadomości raportu, o którym mowa w ust. 1, następuje z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia 2017/575.
Art. 73d. 1. Firma inwestycyjna świadcząca usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych monitoruje skuteczność wdrożonych rozwiązań dotyczących wykonywania zleceń i stosowanej polityki wykonywania zleceń.
2. Firma inwestycyjna informuje klienta o istotnej zmianie w sposobie wykonywania zleceń oraz w polityce wykonywania zleceń.
3. Firma inwestycyjna, na żądanie klienta, jest obowiązana wykazać klientowi, że zlecenie zostało wykonane zgodnie z wdrożoną przez nią polityką wykonywania zleceń.
4. Wykonanie obowiązków, o których mowa w ust. 1-3, następuje z uwzględnieniem art. 67 rozporządzenia 2017/565.
Art. 74. (uchylony)
Art. 74a. (uchylony)
Art. 74b. 1. Przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych polega na zobowiązaniu się firmy inwestycyjnej do przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych przez:
1) przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych do innego podmiotu, w tym do emitenta instrumentu finansowego, wystawcy instrumentu finansowego lub sprzedającego taki instrument, w celu ich wykonania lub
2) kojarzenie dwóch lub więcej podmiotów w celu doprowadzenia do zawarcia transakcji między tymi podmiotami.
2. (uchylony)
Art. 74c. Nie stanowi działalności maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 3, przeniesienie przez firmę inwestycyjną instrumentów finansowych:
1) na rzecz pożyczkobiorcy, w wykonaniu umowy pożyczki instrumentów finansowych zawartej w imieniu własnym przez firmę inwestycyjną działającą na rachunek pożyczkobiorcy lub pożyczkodawcy;
2) na rzecz pożyczkodawcy, w wyniku zwrotu instrumentów finansowych będących przedmiotem pożyczki instrumentów finansowych lub w wyniku ustanowienia zabezpieczenia pożyczki instrumentów finansowych przez pożyczkobiorcę;
3) na rzecz pożyczkobiorcy, w wyniku zwrotu instrumentów finansowych będących przedmiotem zabezpieczenia pożyczki instrumentów finansowych.
Art. 74d. Nabywanie lub zbywanie na własny rachunek instrumentów finansowych polega na nabywaniu lub zbywaniu instrumentów finansowych we własnym imieniu albo na wykonywaniu innych czynności wywołujących równoważne skutki, w tym w celu pełnienia funkcji animatora rynku lub w celu wykonania zlecenia klienta.
Art. 74e. 1. Firma inwestycyjna nabywająca lub zbywająca instrumenty finansowe przez wykorzystywanie handlu algorytmicznego opracowuje, wdraża i stosuje adekwatne oraz skuteczne rozwiązania mające na celu:
1) zapewnienie odporności i wydajności urządzeń i systemów teleinformatycznych w stopniu odpowiadającym skali prowadzonej działalności, w szczególności limitom i progom transakcyjnym;
2) zapobieżenie nieprawidłowemu wpływowi urządzeń i systemów teleinformatycznych na sprawny i bezpieczny obrót instrumentami finansowymi, w szczególności przez kierowanie błędnych zleceń;
3) uniemożliwienie wykorzystania urządzeń i systemów teleinformatycznych w sposób naruszający przepisy rozporządzenia 596/2014 lub regulacje systemów obrotu instrumentami finansowymi;
4) zapewnienie ciągłości obsługi oraz pracy urządzeń i systemów teleinformatycznych wykorzystywanych w prowadzonej działalności.
2. Firma inwestycyjna monitoruje działanie urządzeń i systemów teleinformatycznych i przeprowadza testy w zakresie oceny prawidłowości ich działania w celu identyfikowania i eliminacji potencjalnych lub rzeczywistych naruszeń wymogów, o których mowa w ust. 1.
3. Firma inwestycyjna nabywająca lub zbywająca instrumenty finansowe przez wykorzystywanie handlu algorytmicznego stosuje warunki organizacyjne, o których mowa w art. 1-18 rozporządzenia 2017/589.
4. Firma inwestycyjna informuje Komisję lub właściwy organ nadzoru innego państwa członkowskiego właściwy ze względu na siedzibę systemu obrotu instrumentami finansowymi, którego ta firma jest członkiem lub uczestnikiem, o wykorzystywaniu handlu algorytmicznego w prowadzonej działalności oraz o zaprzestaniu wykorzystywania handlu algorytmicznego w prowadzonej działalności.
5. Firma inwestycyjna jest obowiązana do przekazywania, na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela, informacji dotyczących modelu handlu algorytmicznego wykorzystywanego w prowadzonej działalności oraz potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa w ust. 1-3. Firma inwestycyjna niezwłocznie informuje Komisję o zmianie modelu handlu algorytmicznego wykorzystywanego w prowadzonej działalności.
6. Firma inwestycyjna dokumentuje czynności związane z wykorzystywaniem handlu algorytmicznego w prowadzonej działalności w sposób pozwalający na wykazanie spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-3.
7. W przypadku gdy firma inwestycyjna w prowadzonej działalności wykorzystuje technikę handlu algorytmicznego o wysokiej częstotliwości, obowiązek, o którym mowa w ust. 6, obejmuje również chronologiczną rejestrację wysłanych przez nią zleceń, wraz z ich parametrami i odniesieniem do notowań instrumentów finansowych z systemów obrotu instrumentami finansowymi, z uwzględnieniem okoliczności ich wykonania, modyfikacji, odrzucenia lub anulowania. Firma inwestycyjna przechowuje zlecenia przez okres i w sposób określone w art. 28 rozporządzenia 2017/589.
Art. 74f. 1. W przypadku wykonywania przez firmę inwestycyjną czynności animatora rynku z wykorzystaniem handlu algorytmicznego firma inwestycyjna:
1) uwzględnia płynność, skalę i specyfikę danego systemu obrotu instrumentami finansowymi oraz właściwości danego instrumentu finansowego będącego przedmiotem czynności animatora rynku;
2) regularnie zapewnia płynność instrumentowi finansowemu w sposób, jakiego można racjonalnie oczekiwać;
3) zawiera z podmiotem prowadzącym system obrotu instrumentami finansowymi, w formie pisemnej, umowę, której przedmiotem jest co najmniej określenie sposobu wykonania obowiązków, o których mowa w pkt 2;
4) opracowuje, wdraża i stosuje adekwatne i skuteczne rozwiązania mające na celu zapewnienie wykonania obowiązków określonych w umowie, o której mowa w pkt 3.
2. Działalność firmy inwestycyjnej polegająca na nabywaniu lub zbywaniu instrumentów finansowych na własny rachunek, poprzez stałe składanie z wykorzystaniem handlu algorytmicznego rynkowych zleceń nabycia lub zbycia tych instrumentów, w ramach uczestnictwa lub członkostwa w jednym lub kilku systemach obrotu instrumentami finansowymi, w sposób skutkujący wspomaganiem płynności danego instrumentu finansowego (strategia animatora rynku), może być wykonywana po spełnieniu warunków, o których mowa w ust. 1.
3. W celu zapewnienia płynności, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, firma inwestycyjna wykonuje czynności animatora rynku w sposób ciągły, przez określoną liczbę godzin, w ramach notowań instrumentu finansowego prowadzonych przez system obrotu instrumentami finansowymi.
Art. 74g. 1. Firma inwestycyjna może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, umożliwić swojemu klientowi skorzystanie z bezpośredniego dostępu elektronicznego w celu składania przez niego zleceń nabycia lub zbycia instrumentu finansowego i zawierania transakcji wskutek takich zleceń.
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, określa prawa i obowiązki klienta oraz firmy inwestycyjnej w związku z umożliwieniem dostępu, w tym gwarantujące prawo firmy inwestycyjnej do monitorowania zleceń i transakcji klienta w celu przeciwdziałania przez firmę inwestycyjną naruszeniom przepisów prawa lub regulacji systemu obrotu instrumentami finansowymi dokonywanym wskutek zleceń składanych przez klienta lub transakcji zawartych wskutek takich zleceń, oraz w celu ujawniania przypadków takich naruszeń.
3. Firma inwestycyjna jest odpowiedzialna za naruszenia i szkody powstałe wskutek składania przez klienta, któremu umożliwiła korzystanie z bezpośredniego dostępu elektronicznego, zleceń w ramach korzystania z takiego dostępu oraz za szkody powstałe wskutek transakcji zawartych w wyniku takich zleceń, jeżeli takie zlecenia lub takie transakcje zostały złożone lub zawarte niezgodnie z przepisami prawa lub regulacjami systemu obrotu instrumentami finansowymi. Odpowiedzialności firmy inwestycyjnej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonywania umowy nie można wyłączyć ani ograniczyć.
4. Firma inwestycyjna może zawrzeć umowę, o której mowa w ust. 1, jeżeli opracuje, wdroży i stosuje adekwatne oraz odpowiednie rozwiązania mające na celu zapewnienie prawidłowego korzystania z bezpośredniego dostępu elektronicznego przez swoich klientów.
5. Rozwiązania, o których mowa w ust. 4, zapewniają:
1) weryfikację i ocenę klientów zamierzających korzystać lub korzystających z bezpośredniego dostępu elektronicznego pod kątem prawidłowości wypełniania przez nich obowiązków wynikających z takiego dostępu;
2) wprowadzenie mechanizmów, które mają na celu uniemożliwienie, wskutek zawierania transakcji, przekraczania przez klientów limitów i progów transakcyjnych, limitów ustanowionych dla prawidłowego rozliczenia i rozrachunku zawieranych transakcji, dokonywania naruszeń przepisów prawa lub regulacji systemu obrotu instrumentami finansowymi lub powstawania innego ryzyka dla firmy inwestycyjnej.
6. Firma inwestycyjna umożliwiająca swoim klientom korzystanie z bezpośredniego dostępu elektronicznego stosuje szczegółowe warunki organizacyjne określone w art. 19-23 rozporządzenia 2017/589.
7. Firma inwestycyjna informuje Komisję lub właściwy organ nadzoru innego państwa członkowskiego, właściwy ze względu na siedzibę systemu obrotu instrumentami finansowymi, którego ta firma jest członkiem lub uczestnikiem, o umożliwianiu klientom korzystania z bezpośredniego dostępu elektronicznego.
8. Firma inwestycyjna jest obowiązana do przekazywania, na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela, informacji dotyczących bezpośredniego dostępu elektronicznego, z którego korzystanie umożliwia klientom, oraz informacji potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa w ust. 4-6.
9. Firma inwestycyjna dokumentuje czynności związane z umożliwianiem klientom korzystania z bezpośredniego dostępu elektronicznego w sposób pozwalający na wykazanie spełnienia warunków, o których mowa w ust. 4-6.
Art. 74h. 1. Firma inwestycyjna może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej z innym podmiotem, zobowiązać się, zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie podmiotu uprawnionego do dokonywania rozliczania transakcji, do wykonywania obowiązków wynikających z rozliczania transakcji zawartych przez ten inny podmiot. Umowa określa prawa i obowiązki tego innego podmiotu oraz firmy inwestycyjnej w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z rozliczenia takich transakcji.
2. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i stosuje adekwatne oraz skuteczne rozwiązania mające na celu zapewnienie prawidłowego wykonywania przez podmiot, z którym zawarła umowę, o której mowa w ust. 1, obowiązków związanych z rozliczeniem, w szczególności obejmujące określenie warunków, które jest obowiązany spełnić taki inny podmiot, ograniczających ryzyko firmy inwestycyjnej i podmiotu uprawnionego do dokonywania rozliczania transakcji związane z nierozliczeniem transakcji.
3. Firma inwestycyjna, która zgodnie z ust. 1 zobowiązała się do wykonywania obowiązków wynikających z rozliczania transakcji zawartych przez inny podmiot, stosuje rozwiązania określone w art. 24-27 rozporządzenia 2017/589.
Art. 75. 1. Zarządzanie portfelem, w którego skład wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, polega na podejmowaniu i realizacji decyzji inwestycyjnych na rachunek klienta, w ramach pozostawionych przez klienta do dyspozycji zarządzającego środków pieniężnych lub instrumentów finansowych.
2. (uchylony)
Art. 76. 1. Doradztwo inwestycyjne polega na przygotowywaniu, z inicjatywy firmy inwestycyjnej albo na wniosek klienta, oraz przekazywaniu klientowi, określonej w art. 9 rozporządzenia 2017/565, pisemnej, ustnej lub w innej formie, w szczególności elektronicznej, spełniającej wymóg trwałego nośnika, przygotowanej w oparciu o potrzeby i sytuację klienta rekomendacji, dotyczącej nabycia lub zbycia jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby, albo dokonania innej czynności wywołującej równoważne skutki, której przedmiotem są instrumenty finansowe, albo rekomendacji dotyczącej powstrzymania się od wykonania takiej czynności.
2. Firma inwestycyjna może świadczyć usługę doradztwa inwestycyjnego w sposób zależny lub niezależny.
Art. 76a. Umowy o świadczenie usług, o których mowa w art. 72, art. 73, art. 74b oraz art. 75, zawarte z klientem detalicznym w formie innej niż określona w art. 58 rozporządzenia 2017/565 są nieważne.
Art. 77. 1. Przez usługę wymiany walutowej rozumie się przyjmowanie przez firmę inwestycyjną walut obcych i dokonywanie ich sprzedaży na rachunek klienta, jak również kupno walut obcych na rachunek klienta, w związku z obsługą realizacji zobowiązań firmy inwestycyjnej wobec klienta lub zobowiązań klienta wobec firmy inwestycyjnej z tytułu usług świadczonych przez tę firmę inwestycyjną na jego rzecz, lub zobowiązań klienta wobec emitenta papierów wartościowych, w przypadku gdy firma inwestycyjna działa w imieniu i na rachunek emitenta, lub zobowiązań emitenta papierów wartościowych wobec klienta, w przypadku gdy firma inwestycyjna działa w imieniu i na rachunek klienta w zakresie czynności wskazanych w art. 69 ust. 2.
2. Świadczenie przez firmę inwestycyjną usługi wymiany walutowej nie stanowi działalności kantorowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 679 oraz z 2018 r. poz. 650 i 1629).
Art. 78. 1. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF, odrębnie dla każdego z tych systemów:
1) ustanawia przejrzyste zasady dotyczące kryteriów ustalania instrumentów finansowych, które mogą być przedmiotem obrotu w ramach danego systemu;
2) stosuje przejrzyste zasady rzetelnego i prawidłowego obrotu oraz obiektywne kryteria skutecznej realizacji zleceń;
3) posiada mechanizmy zapewniające należyte zarządzanie procesami technicznymi, w tym skuteczne procedury awaryjne umożliwiające zarządzanie ryzykiem zakłócenia funkcjonowania systemu.
1a. Dostęp do systemów obrotu instrumentami finansowymi, o których mowa w ust. 1, jest udzielany według podlegających publikacji przejrzystych i niedyskryminujących zasad, stworzonych na podstawie obiektywnych kryteriów.
1b. Dostęp do każdego z systemów obrotu instrumentami finansowymi, o których mowa w ust. 1, posiada co najmniej trzech członków, uczestników lub klientów, wykazujących się znacznym stopniem aktywności, z których każdy ma możliwość interakcji odpowiednio ze wszystkimi pozostałymi członkami, uczestnikami lub klientami, w odniesieniu do kształtowania się cen w systemie.
1c. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF monitoruje oraz identyfikuje:
1) potencjalne konflikty interesów, jakie mogą powstać pomiędzy interesem ASO, OTF, firmy inwestycyjnej lub jej właścicieli a obowiązkiem zapewnienia należytego funkcjonowania ASO lub OTF;
2) negatywne skutki, jakie w związku z konfliktami interesów, o których mowa w pkt 1, mogą wystąpić dla funkcjonowania ASO lub OTF lub dla ich członków, uczestników lub klientów.
1d. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF ustanawia mechanizmy zarządzania konfliktami interesów, o których mowa w ust. 1c.
1e. Do prowadzenia ASO i OTF przepisy art. 18b stosuje się odpowiednio.
2. W przypadku gdy wymaga tego bezpieczeństwo obrotu w ASO albo na OTF lub jest zagrożony interes inwestorów, firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF, na żądanie Komisji, wstrzymuje wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu w tym ASO lub na tym OTF lub wstrzymuje rozpoczęcie obrotu wskazanymi instrumentami finansowymi na okres nie dłuższy niż 10 dni.
3. W przypadku gdy obrót określonymi instrumentami finansowymi jest dokonywany w okolicznościach wskazujących na możliwość zagrożenia prawidłowego funkcjonowania ASO lub OTF lub bezpieczeństwa obrotu dokonywanego w tym ASO lub na tym OTF, lub naruszenia interesów inwestorów, Komisja może zażądać od firmy inwestycyjnej prowadzącej ASO lub OTF zawieszenia obrotu tymi instrumentami finansowymi.
3a. W żądaniu, o którym mowa w ust. 3, Komisja może wskazać termin, do którego zawieszenie obrotu obowiązuje. Termin ten może ulec przedłużeniu, jeżeli zachodzą uzasadnione obawy, że w dniu jego upływu będą zachodziły przesłanki, o których mowa w ust. 3.
3b. Komisja uchyla decyzję zawierającą żądanie, o którym mowa w ust. 3, w przypadku gdy po jej wydaniu stwierdza, że nie zachodzą przesłanki zagrożenia prawidłowego funkcjonowania ASO lub OTF lub bezpieczeństwa obrotu dokonywanego w tym ASO lub na tym OTF, lub naruszenia interesów inwestorów.
4. Na żądanie Komisji firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF wyklucza z obrotu wskazane przez Komisję instrumenty finansowe, w przypadku gdy obrót nimi zagraża w sposób istotny prawidłowemu funkcjonowaniu ASO lub OTF lub bezpieczeństwu obrotu dokonywanego w tym ASO lub na tym OTF lub powoduje naruszenie interesów inwestorów.
4a. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF może podjąć decyzję o zawieszeniu lub wykluczeniu papierów wartościowych lub instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi z obrotu, w przypadku gdy instrumenty te przestały spełniać warunki obowiązujące na tym rynku, pod warunkiem że nie spowoduje to znaczącego naruszenia interesów inwestorów lub zagrożenia prawidłowego funkcjonowania rynku. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF informuje Komisję o podjęciu decyzji o zawieszeniu lub wykluczeniu instrumentów finansowych z obrotu i podaje tę informację do publicznej wiadomości.
4b. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, Komisja może zażądać od firmy inwestycyjnej prowadzącej ASO lub OTF zawieszenia lub wykluczenia z obrotu instrumentów pochodnych powiązanych z papierami wartościowymi lub instrumentami finansowymi niebędącymi papierami wartościowymi, o ile jest to konieczne dla osiągnięcia celów zawieszenia lub wykluczenia z obrotu papierów wartościowych lub instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi stanowiących instrument bazowy tego instrumentu pochodnego.
4c. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF, która zawiesiła lub wykluczyła z obrotu w tym systemie instrument finansowy, odpowiednio zawiesza lub wyklucza z obrotu powiązane z nim instrumenty pochodne, w przypadku gdy jest to konieczne do osiągnięcia celów zawieszenia lub wykluczenia bazowego instrumentu finansowego.
4d. W przypadku zawieszenia lub wykluczenia z obrotu w ASO lub na OTF na podstawie ust. 4a lub 4c Komisja występuje do spółek prowadzących rynek regulowany, innych podmiotów prowadzących ASO, innych podmiotów prowadzących OTF oraz podmiotów systematycznie internalizujących transakcje z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, organizujących obrót tymi samymi instrumentami finansowymi lub powiązanymi z nimi instrumentami pochodnymi, z żądaniem zawieszenia lub wykluczenia z obrotu tego instrumentu finansowego lub powiązanego z nim instrumentu pochodnego, w przypadku gdy takie zawieszenie lub wykluczenie z obrotu związane jest z podejrzeniem wykorzystania informacji poufnej, bezprawnego ujawnienia informacji poufnej, manipulacji na rynku, ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej lub podejrzeniem naruszenia obowiązku publikacji informacji poufnej o emitencie lub instrumencie finansowym zgodnie z przepisami art. 7 i art. 17 rozporządzenia 596/2014, chyba że takie zawieszenie lub wykluczenie z obrotu mogłoby spowodować poważną szkodę dla interesów inwestorów lub prawidłowego funkcjonowania rynku.
4e. W przypadku otrzymania od właściwego organu nadzoru innego państwa członkowskiego sprawującego w tym państwie nadzór nad ASO lub OTF informacji o wystąpieniu przez ten organ z żądaniem zawieszenia lub wykluczenia z obrotu określonego instrumentu finansowego lub powiązanego z nim instrumentu pochodnego Komisja występuje do spółek prowadzących rynek regulowany, podmiotów prowadzących ASO, podmiotów prowadzących OTF oraz podmiotów systematycznie internalizujących transakcje z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, organizujących obrót tymi samymi instrumentami finansowymi lub powiązanymi z nimi instrumentami pochodnymi, z żądaniem zawieszenia lub wykluczenia z obrotu tego instrumentu finansowego lub powiązanego z nim instrumentu pochodnego, jeżeli takie zawieszenie lub wykluczenie z obrotu jest związane z podejrzeniem wykorzystywania informacji poufnej, bezprawnego ujawnienia informacji poufnej, manipulacji na rynku, ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej lub podejrzeniem naruszenia obowiązku publikacji informacji poufnej o emitencie lub instrumencie finansowym zgodnie z przepisami art. 7 i art. 17 rozporządzenia 596/2014, chyba że takie zawieszenie lub wykluczenie z obrotu mogłoby spowodować poważną szkodę dla interesów inwestorów lub prawidłowego funkcjonowania rynku.
4f. Komisja podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości informację o wystąpieniu przez Komisję z żądaniem, o którym mowa w ust. 3, 4, 4b i 4d, oraz przekazuje ją Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych i właściwym organom nadzoru innych państw członkowskich, sprawującym w tych państwach nadzór nad rynkami regulowanymi, ASO lub OTF. W przypadku gdy Komisja nie zgłosiła żądania, o którym mowa w ust. 4e, przekazuje Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz właściwym organom nadzoru innych państw członkowskich, sprawującym w tych państwach nadzór nad rynkami regulowanymi, ASO lub OTF informację o niezgłoszeniu żądania wraz z wyjaśnieniami. Komisja przekazuje do publicznej wiadomości informację o niezgłoszeniu żądania na podstawie ust. 4e.
5. W żądaniach, o których mowa w ust. 2, 3, 4, 4b, 4d i 4e, wskazuje się szczegółowe przyczyny, które je uzasadniają.
6. Komisja podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości informację o wystąpieniu z żądaniem, o którym mowa w ust. 2 i 4e.
6a. Przepisy ust. 4a-4f i 6 stosuje się odpowiednio do przywrócenia obrotu instrumentem finansowym lub instrumentem pochodnym powiązanym z tym instrumentem finansowym.
6b. Instrumentami pochodnymi, o których mowa w ust. 4c-4e i 6a, są instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i.
7. Firma inwestycyjna prowadząca ASO zapewnia sprawny i prawidłowy rozrachunek oraz rozliczanie transakcji zawartych w tym systemie.
8. Jeżeli wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 7 lub 12, polega na zawarciu umowy z podmiotem uprawnionym do dokonywania rozrachunku lub rozliczania transakcji, umowa może być zawarta z tym podmiotem, o ile podmiot ten:
1) wykorzystuje rozwiązania zapewniające sprawne i prawidłowe wykonywanie powierzanych mu czynności, w tym spełnia warunki techniczne dokonywania odpowiednio rozliczeń lub rozrachunku transakcji;
2) zapewnia wykonywanie powierzonych mu czynności w sposób niezagrażający bezpieczeństwu obrotu i nienaruszający interesów uczestników tego obrotu.
9. Zamiar zawarcia umowy skutkującej zmianą podmiotu dokonującego rozrachunku lub rozliczania transakcji wymaga zawiadomienia Komisji. Komisja, w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia, zgłasza sprzeciw wobec planowanego zawarcia umowy z podmiotem dokonującym rozrachunku lub rozliczania transakcji, w przypadku gdy podmiot, z którym ma zostać zawarta umowa nie spełnia warunków, o których mowa w ust. 8.
10. Warunki, o których mowa w ust. 8 pkt 1, w zakresie spełniania warunków technicznych, uważa się za spełnione w przypadku Krajowego Depozytu oraz w przypadku:
1) spółki, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 6, oraz spółki prowadzącej izbę rozrachunkową - w zakresie powierzenia dokonywania rozrachunku transakcji;
2) spółki, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 pkt 2, oraz spółki prowadzącej izbę rozliczeniową - w zakresie powierzenia dokonywania rozliczenia transakcji.
11. W przypadku wystąpienia przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny z wnioskiem, o którym mowa:
1) w art. 148 pkt 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, firma inwestycyjna organizująca ASO wyklucza z obrotu wskazane we wniosku instrumenty finansowe;
2) w art. 148 pkt 2 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, firma inwestycyjna organizująca ASO zawiesza obrót instrumentami finansowymi objętymi tym wnioskiem na okres wskazany we wniosku.
12. Firma inwestycyjna prowadząca OTF zapewnia sprawny i prawidłowy rozrachunek oraz rozliczanie transakcji zawartych w systemie.
13. Firma inwestycyjna prowadząca ASO lub OTF informuje członków, uczestników lub klientów o ich obowiązkach w zakresie rozrachunku transakcji.
14. Firma inwestycyjna upewnia się, czy istnieje dostęp do wystarczających publicznie dostępnych informacji umożliwiających członkom, uczestnikom lub klientom formułowanie opinii inwestycyjnych, uwzględniając zarówno charakter członków, uczestników lub klientów, jak i rodzaje instrumentów wprowadzanych do obrotu w ASO lub na OTF, a w przypadku braku dostępu - zapewnia członkom, uczestnikom ASO lub klientom OTF dostęp do tych informacji.
Art. 78a. (uchylony)
Art. 78b. 1. Firma inwestycyjna prowadząca ASO ustanawia zasady zawierania transakcji w tym systemie, które pozwalają na wykonywanie zleceń w sposób nieuznaniowy.
2. Zasady zawierania transakcji w ASO nie mogą przewidywać zaangażowania środków własnych firmy inwestycyjnej w wykonywanie zleceń w tym systemie lub zestawiania zleceń.
3. Do transakcji zawieranych w ASO pomiędzy jego członkami oraz do umowy o korzystanie z tego systemu między firmą inwestycyjną prowadzącą ASO a członkiem ASO przepisów art. 73 ust. 6a-6c, art. 73a ust. 1-5, art. 73b-73d, art. 82a, art. 83b ust. 8 i art. 83c-83h nie stosuje się.
Art. 78c. 1. Firma inwestycyjna prowadząca OTF ustanawia zasady zawierania transakcji w tym systemie, które pozwalają na wykonywanie zleceń w sposób uznaniowy.
2. Zasady zawierania transakcji na OTF nie mogą przewidywać zaangażowania środków własnych firmy inwestycyjnej w wykonywanie zleceń w tym systemie albo środków finansowych jakiegokolwiek innego podmiotu stanowiącego część tej samej grupy kapitałowej, do której należy firma inwestycyjna.
3. Wykonywanie zleceń na OTF może polegać na zestawianiu zleceń, pod warunkiem uzyskania zgody klienta. W takim przypadku firma inwestycyjna ustanawia skuteczne mechanizmy zapobiegające naruszeniu warunków zestawiania zleceń.
4. Przepis ust. 2 nie ma zastosowania, w przypadku gdy przedmiotem obrotu na OTF są instrumenty dłużne, dla których nie ma płynnego rynku, emitowane przez:
1) Skarb Państwa, Unię Europejską, państwo członkowskie, w tym agendę rządową, agencję lub spółkę celową utworzoną przez państwa członkowskie, a w przypadku federalnego państwa członkowskiego - przez jednego z członków federacji;
2) spółkę celową utworzoną przez państwa członkowskie w celu emisji instrumentów dłużnych;
3) międzynarodową instytucję finansową utworzoną przez co najmniej dwa państwa członkowskie, której celem jest uruchamianie finansowania i świadczenie pomocy finansowej z korzyścią dla jej członków, którzy doświadczają poważnych problemów finansowych lub są zagrożeni takimi problemami;
4) Europejski Bank Inwestycyjny.
5. Przez płynny rynek, o którym mowa w ust. 4, rozumie się rynek, na którym przedmiotem obrotu jest instrument finansowy lub klasa instrumentów finansowych, na potrzeby których jest oceniana płynność rynku, oraz stale istnieją kupujący i sprzedający gotowi do zawierania transakcji mających za przedmiot ten instrument finansowy lub tę klasę instrumentów finansowych. Ocenę istnienia na rynku kupujących i sprzedających gotowych do zawierania transakcji przeprowadza się - z uwzględnieniem specyfiki struktury rynku, na którym przedmiotem obrotu jest dany instrument finansowy lub dana klasa instrumentów finansowych - na podstawie:
1) średniej częstotliwości i wielkości transakcji, z uwzględnieniem szerokiego zakresu warunków rynkowych oraz charakteru i terminu zapadalności instrumentów finansowych w ramach danej klasy instrumentów finansowych;
2) liczby i rodzaju uczestników rynku, w tym udziału uczestników rynku w obrocie danymi instrumentami finansowymi;
3) średniej wartości spreadów, jeżeli jest dostępna.
6. Firma inwestycyjna nie może zestawiać zleceń w ramach OTF w zakresie instrumentów pochodnych odnoszących się do klasy instrumentów pochodnych, które ogłoszono jako podlegające obowiązkowemu rozliczeniu zgodnie z art. 5 rozporządzenia 648/2012.
7. Przedmiotem obrotu na OTF nie mogą być wyłącznie produkty energetyczne będące przedmiotem obrotu hurtowego, które muszą być wykonywane przez dostawę.
Art. 78d. 1. Firma inwestycyjna prowadząca OTF, z zastrzeżeniem art. 78e ust. 2, może zestawić dwa lub więcej dostępnych w danym czasie zleceń, stając się odpowiednio drugą stroną transakcji nabycia lub zbycia instrumentów finansowych będących przedmiotem tych zleceń.
2. Zestawione zlecenia muszą być przeciwstawne oraz podlegać jednoczesnemu wykonaniu.
3. Jeżeli przedmiot zlecenia jest podzielny, a podmiot składający zlecenie nie zastrzegł inaczej, zlecenie może być zestawione w części.
4. W przypadku wycofania zlecenia objętego zestawieniem firma inwestycyjna zastępuje wycofane zlecenie innymi dostępnymi w danym czasie zleceniami. W przypadku braku takich zleceń wykonanie pozostałych zestawionych zleceń następuje proporcjonalnie, chyba że byłoby to niezgodne z zastrzeżeniem, o którym mowa w ust. 3.
5. Od transakcji zawartej w sposób, o którym mowa w ust. 1, firma inwestycyjna nie może pobierać świadczeń innych niż prowizja, opłata lub wynagrodzenie, których wysokość i sposób pobierania określa się w zasadach wykonywania zleceń na OTF.
Art. 78e. 1. Firma inwestycyjna nie może jednocześnie prowadzić OTF oraz wykonywać czynności jako podmiot systematycznie internalizujący transakcje.
2. Firma inwestycyjna prowadząca OTF nie może zezwalać na łączenie zleceń będących na OTF ze zleceniami lub kwotowaniami podmiotów systematycznie internalizujących transakcje lub zleceniami innego OTF.
3. Udział w OTF animatora rynku jest dopuszczalny pod warunkiem braku bliskich powiązań z firmą inwestycyjną prowadzącą OTF.
Art. 78f. 1. Wykonywanie zleceń na OTF w sposób uznaniowy ma miejsce wyłącznie, w przypadku gdy firma inwestycyjna prowadząca OTF podejmuje działania polegające na:
1) decydowaniu o umieszczeniu albo wycofaniu zlecenia z OTF lub
2) powstrzymaniu się od skojarzenia danego zlecenia klienta ze zleceniami dostępnymi w systemie w danym czasie, pod warunkiem że jest to zgodne ze szczegółowymi wskazówkami klienta oraz obowiązkiem wykonywania zleceń na warunkach najbardziej korzystnych dla klienta.
2. W przypadku gdy w ramach OTF mają zostać skojarzone zlecenia dwóch lub więcej klientów, firma inwestycyjna prowadząca OTF wykonuje zlecenia w sposób uznaniowy, jeżeli ustala, czy i kiedy skojarzyć zlecenia dwóch lub większej liczby klientów oraz w jakiej wielkości.
3. W odniesieniu do instrumentów finansowych innych niż udziałowe firma inwestycyjna prowadząca OTF może ułatwiać negocjacje między klientami w celu skojarzenia ze sobą dwóch lub więcej zleceń w jednej transakcji.
4. Do wykonywania zleceń klientów na OTF przepisy art. 73 ust. 5i i 6a-6c, art. 73a-73d, art. 82a, art. 83b ust. 8 oraz art. 83c-83h stosuje się odpowiednio.
Art. 78g. 1. Komisja prowadzi rejestr ASO MŚP.
2. Firma inwestycyjna prowadząca ASO może wystąpić do Komisji z wnioskiem o wpisanie tego ASO do rejestru ASO MŚP, jeżeli:
1) w dniu składania wniosku o wpis do rejestru co najmniej połowa emitentów, których instrumenty finansowe są wprowadzone do ASO, stanowią emitenci będący małymi i średnimi przedsiębiorcami, zgodnie z art. 78 ust. 1 rozporządzenia 2017/565;
2) spełnia warunki określone w art. 78 ust. 2 lit. a-i rozporządzenia 2017/565;
3) posiada zasady, systemy i procedury zapewniające, że emitenci, których instrumenty są wprowadzone do tego systemu, osoby pełniące na rzecz tych emitentów obowiązki zarządcze, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia 596/2014, oraz osoby blisko z nimi związane, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia 596/2014, spełniają wymogi określone w art. 19 ust. 1 rozporządzenia 596/2014;
4) posiada skuteczne systemy i mechanizmy kontroli, zmierzające do przeciwdziałania przypadkom manipulacji na rynku i ujawniania takich przypadków zgodnie z wymogami określonymi w art. 16 ust. 1 rozporządzenia 596/2014.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, oraz dokumenty do niego załączone zawierają informacje potwierdzające spełnianie warunków, o których mowa w ust. 2.
4. Komisja odmawia wpisu do rejestru, o którym mowa w ust. 1, jeżeli nie są spełnione warunki określone w ust. 2.
5. Komisja wykreśla ASO z rejestru, o którym mowa w ust. 1, jeżeli:
1) firma złożyła wniosek o wykreślenie ASO z rejestru;
2) warunki, które były podstawą wpisu do rejestru, przestały być spełnione, przy czym ocena spełniania warunku określonego w ust. 2 pkt 1 następuje zgodnie z art. 79 ust. 1 rozporządzenia 2017/565.
6. Komisja wykreśla ASO z rejestru, o którym mowa w ust. 1, również w przypadku, gdy po upływie 3 lat od dnia wpisu do tego rejestru na podstawie art. 69g więcej niż połowa emitentów, których instrumenty finansowe są wprowadzone do obrotu w tym systemie, nie spełnia wymogów uznania ich za małych i średnich przedsiębiorców.
7. Komisja informuje Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych o wpisaniu ASO do rejestru, o którym mowa w ust. 1, oraz o jego wykreśleniu z tego rejestru.
Art. 78h. 1. Przy dokonywaniu zgłoszeń w imieniu firmy inwestycyjnej na podstawie art. 26 rozporządzenia 600/2014 podmiot prowadzący system obrotu instrumentami finansowymi stosuje mechanizmy zapewniające zabezpieczenie i uwierzytelnienie środków przesyłu informacji, minimalizujące ryzyko zniekształcenia danych i nieupoważnionego dostępu oraz zapobiegające wyciekowi informacji.
2. Podmiot prowadzący system obrotu instrumentami finansowymi posiada systemy zapasowe zapewniające możliwość oferowania swoich usług i ich utrzymanie w każdym czasie.
Art. 78ha
Art. 78i. 1. Instrumenty finansowe emitenta wprowadzone do ASO MŚP lub do ASO, w którym jest dokonywany obrót instrumentami finansowymi emitowanymi przez małych i średnich przedsiębiorców, zarejestrowanego w innym państwie członkowskim, mogą być wprowadzone do innego ASO MŚP lub innego ASO, w którym jest dokonywany obrót instrumentami finansowymi emitowanymi przez małych i średnich przedsiębiorców, zarejestrowanego w innym państwie członkowskim, jeżeli emitent został o tym poinformowany i nie wyraził sprzeciwu.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, emitent podlega obowiązkom związanym ze stosowaniem ładu korporacyjnego i obowiązkom informacyjnym obowiązującym w:
1) ASO, w którym jest dokonywany obrót instrumentami finansowymi emitowanymi przez małych i średnich przedsiębiorców, zarejestrowanego w innym państwie członkowskim - jeżeli instrumenty finansowe tego emitenta zostały wprowadzone w pierwszej kolejności do tego ASO;
2) ASO MŚP - jeżeli instrumenty finansowe tego emitenta zostały wprowadzone w pierwszej kolejności do ASO MŚP.
Art. 78j
Art. 79. 1. Firma inwestycyjna może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej stałe lub okresowe wykonywanie w imieniu i na rachunek firmy inwestycyjnej czynności pośrednictwa w zakresie działalności prowadzonej przez tę firmę inwestycyjną (agent firmy inwestycyjnej).
2. Na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1, mogą być wykonywane czynności:
1) pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów usług maklerskich, w tym informowania o zakresie usług maklerskich świadczonych przez firmę inwestycyjną lub o instrumentach finansowych będących ich przedmiotem;
1a) pozyskiwania klientów lub potencjalnych klientów, w zakresie wykonywanych przez firmę inwestycyjną czynności odpowiadających działalności, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, w odniesieniu do lokat strukturyzowanych, w tym informowania o wykonywanych przez firmę inwestycyjną czynnościach odpowiadających działalności, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, w odniesieniu do lokat strukturyzowanych, lub o lokatach strukturyzowanych będących przedmiotem tych czynności;
1b) pozyskiwania posiadaczy lub potencjalnych posiadaczy lokaty strukturyzowanej, w tym informowania o charakterze i zakresie pośrednictwa firmy inwestycyjnej w zawieraniu umowy lokaty strukturyzowanej, o którym mowa w art. 69h ust. 1;
2) związane z zawieraniem:
a) umów o świadczenie usług maklerskich,
b) umów o wykonywanie przez firmę inwestycyjną czynności odpowiadających działalności, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, w odniesieniu do lokat strukturyzowanych, lub umów pośrednictwa firmy inwestycyjnej w zawieraniu umowy lokaty strukturyzowanej, o którym mowa w art. 69h ust. 1,
c) umów lokaty strukturyzowanej wskutek pośrednictwa firmy inwestycyjnej;
3) umożliwiające realizację umów:
a) o świadczenie usług maklerskich, w szczególności polegające na przyjmowaniu zleceń, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1, odbieraniu innych oświadczeń woli klienta dla firmy inwestycyjnej, udostępnianiu lub przekazywaniu klientowi informacji związanych ze świadczonymi na jego rzecz usługami maklerskimi,
b) pośrednictwa firmy inwestycyjnej w zawieraniu umowy lokaty strukturyzowanej, o którym mowa w art. 69h ust. 1, oraz umów o wykonywanie przez firmę inwestycyjną czynności odpowiadających działalności, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, w odniesieniu do lokat strukturyzowanych, w tym polegających na przyjmowaniu oświadczeń woli klienta dla firmy inwestycyjnej oraz udostępnianiu lub przekazywaniu klientowi informacji związanych z realizowanymi umowami.
2a. Czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 1, pkt 2 lit. a i pkt 3 lit. a oraz ust. 2c, mogą być wykonywane wyłącznie przez firmę inwestycyjną lub agenta firmy inwestycyjnej, z zastrzeżeniem ust. 2b.
2b. Czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 1, mogą być wykonywane przez podmioty inne niż firma inwestycyjna lub agent firmy inwestycyjnej, jeżeli w ramach ich wykonywania informacje przekazywane są jednocześnie do szerokiej grupy klientów lub potencjalnych klientów firmy inwestycyjnej, albo do nieokreślonego adresata.
2c. Na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1, mogą być również wykonywane czynności pośrednictwa w zakresie przyjmowania zapisów w odpowiedzi na publiczne wezwanie do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej, w tym przyjmowanie oświadczenia woli akcjonariusza o złożeniu zapisu i wydawanie składającemu zapis potwierdzenia złożenia zapisu.
3. Zakazane jest pozostawanie w stosunku umownym wynikającym z umowy, o której mowa w ust. 1, z więcej niż jedną firmą inwestycyjną.
4. Zakazane jest przyjmowanie przez agenta firmy inwestycyjnej jakichkolwiek wpłat, w związku z czynnościami wykonywanymi na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1, od osób, na rzecz których firma inwestycyjna świadczy usługi, jak również dokonywanych przez firmę inwestycyjną na rzecz tych osób.
5. Za szkodę wyrządzoną przez agenta firmy inwestycyjnej w związku z wykonywaniem czynności w imieniu i na rachunek firmy inwestycyjnej odpowiada solidarnie ta firma inwestycyjna i agent, który wyrządził szkodę. Odpowiedzialność wyłączona jest w przypadku, gdy szkoda nastąpiła wskutek działania siły wyższej lub wyłącznie z winy osoby trzeciej.
6. Agent firmy inwestycyjnej informuje klienta lub potencjalnego klienta oraz posiadacza lub potencjalnego posiadacza lokaty strukturyzowanej o zakresie czynności, do podejmowania których zgodnie z umową, o której mowa w ust. 1, jest upoważniony. W przypadku gdy agentem firmy inwestycyjnej jest osoba wykonująca zawód maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego, jest ona ponadto obowiązana okazać dokument potwierdzający posiadanie uprawnień do wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego.
6a. Firma inwestycyjna jest obowiązana nadzorować czynności wykonywane przez agenta firmy inwestycyjnej na podstawie zawartej z tą firmą umowy, o której mowa w ust. 1, w celu zapewnienia, że czynności, o których mowa w ust. 2 i 2c, są wykonywane zgodnie z przepisami ustawy oraz przepisami wydanymi na jej podstawie, a w szczególności, że obowiązki nałożone tymi przepisami na firmę inwestycyjną są wykonywane w sposób prawidłowy, jak również w celu zapewnienia, że działalność agenta firmy inwestycyjnej wykonywana w zakresie innym niż wynikający z umowy, o której mowa w ust. 1, nie powoduje niekorzystnego wpływu na czynności podejmowane na podstawie tej umowy.
7. W stosunku do agenta firmy inwestycyjnej Komisji przysługują przewidziane w ustawie o nadzorze uprawnienia kontrolne, w zakresie dotyczącym czynności wykonywanych na rzecz firmy inwestycyjnej oraz sporządzanych w związku z tymi czynnościami dokumentów.
8. Komisja prowadzi rejestr agentów firm inwestycyjnych, z którymi firmy inwestycyjne zawarły umowę, o której mowa w ust. 1.
8a. Rozpoczęcie wykonywania czynności, o których mowa w ust. 2 i 2c, może nastąpić po wpisaniu agenta firmy inwestycyjnej do rejestru, o którym mowa w ust. 8.
9. Komisja skreśla agenta firmy inwestycyjnej z rejestru, o którym mowa w ust. 8:
1) jeżeli narusza on przepisy ustawy lub przepisy wydane na jej podstawie, w szczególności przepisy regulujące wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 2 lub 2c;
2) niezwłocznie po otrzymaniu od firmy inwestycyjnej informacji o rozwiązaniu umowy, o której mowa w ust. 1;
3) jeżeli przestał on spełniać warunki, których spełnienie było podstawą wpisu do rejestru;
4) jeżeli firma inwestycyjna utraciła uprawnienie do prowadzenia działalności maklerskiej.
9a. W sprawach, o których mowa w ust. 9, przepisy art. 130 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
10. Podmiot, który został skreślony z rejestru agentów firm inwestycyjnych z przyczyn, o których mowa w ust. 4, nie może ponownie być wpisany do tego rejestru przed upływem 10 lat od dnia skreślenia, a w przypadku gdy skreślenie nastąpiło w związku z popełnieniem przez agenta firmy inwestycyjnej przestępstwa - także przed zatarciem skazania za to przestępstwo.
Art. 80. Agent firmy inwestycyjnej, który zawarł z firmą inwestycyjną umowę, o której mowa w art. 79 ust. 1, jest przedsiębiorcą.
Art. 81. 1. Wniosek o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 79 ust. 8, składa firma inwestycyjna, na rzecz której mają być wykonywane czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 lub 2c. Wniosek zawiera:
1) w przypadku osoby fizycznej:
a) dane osobowe obejmujące imię i nazwisko, miejsce i adres zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku jego braku - serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
b) oświadczenie o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej,
c) opis dotychczasowego przebiegu pracy zawodowej lub prowadzonej działalności gospodarczej,
d) oświadczenie o nieuznaniu prawomocnym orzeczeniem za winną popełnienia przestępstw lub wykroczeń, o których mowa w ust. 4,
e) zakres i sposób wykonywania czynności, jakie zostały powierzone na podstawie umowy, o której mowa w art. 79 ust. 1, oraz miejsce jej wykonywania,
f) wskazanie osoby lub osób z firmy inwestycyjnej odpowiedzialnych za nadzór nad agentem firmy inwestycyjnej,
g) opinię firmy inwestycyjnej, że dana osoba posiada odpowiedni poziom wiedzy i doświadczenia zawodowego w zakresie usług pośrednictwa finansowego, obowiązujących przepisów prawa oraz standardów działalności firm inwestycyjnych, chyba że agentem firmy inwestycyjnej ma być osoba mająca prawo wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego;
2) w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej:
a) dane obejmujące firmę lub nazwę oraz siedzibę i adres,
b) opis prowadzonej działalności gospodarczej,
c) oświadczenie o wpisie do właściwego rejestru,
d) dane osobowe osób kierujących działalnością podmiotu obejmujące imię i nazwisko, miejsce i adres zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku jego braku - serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
e) oświadczenia osób kierujących działalnością podmiotu o nieuznaniu prawomocnym orzeczeniem za winne popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, o których mowa w ust. 4,
f) zakres i sposób wykonywania czynności, jakie zostały powierzone na podstawie umowy, o której mowa w art. 79 ust. 1, oraz miejsce jej wykonywania,
g) wskazanie osoby lub osób z firmy inwestycyjnej odpowiedzialnych za nadzór nad agentem firmy inwestycyjnej,
h) opinię firmy inwestycyjnej, że doświadczenie w zakresie obrotu instrumentami finansowymi posiadane przez dany podmiot lub przez osoby kierujące jego działalnością oraz struktura organizacyjna tego podmiotu gwarantują wykonywanie czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 i 2c, w sposób prawidłowy, z dołożeniem należytej staranności.
2. Oświadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b i d oraz pkt 2 lit. c i e, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
3. W przypadku gdy agentem firmy inwestycyjnej ma być podmiot prowadzący działalność gospodarczą nadzorowaną przez organ, z którym Komisja zawarła porozumienie, o którym mowa w art. 20 ust. 2 ustawy o nadzorze, Komisja, po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, występuje do tego organu o przedstawienie opinii dotyczącej sytuacji finansowej podmiotu, który ma zostać wpisany do rejestru oraz sposobu prowadzenia działalności przez ten podmiot. Przedstawienie przez ten organ pozytywnej opinii o:
1) osobie fizycznej - jest uznawane za posiadanie przez nią odpowiedniego poziomu wiedzy i doświadczenia zawodowego w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. g;
2) osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej - jest uznawane za posiadanie przez nią lub przez osoby kierujące jej działalnością doświadczenia w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. h, oraz posiadanie przez tę osobę lub jednostkę struktury organizacyjnej, gwarantujących wykonywanie czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 i 2c, w sposób prawidłowy, z dołożeniem należytej staranności.
4. Komisja odmawia wpisu do rejestru w przypadku, gdy osoba fizyczna, o której mowa w ust. 1 pkt 1, lub osoba kierująca działalnością podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, została uznana prawomocnym orzeczeniem za winną popełnienia przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstw lub wykroczeń określonych w art. 305, art. 307 lub art. 308 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 776), przestępstw określonych w ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, ustawie o funduszach inwestycyjnych, ustawie o ofercie publicznej lub przestępstw określonych w niniejszej ustawie.
5. Komisja odmawia również dokonania wpisu do rejestru osoby fizycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, lub podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w przypadku gdy wykonywanie przez tę osobę lub ten podmiot czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 lub 2c, mogłoby doprowadzić do naruszenia bezpieczeństwa obrotu lub interesów klientów firmy inwestycyjnej. W przypadku podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, Komisja odmawia dokonania wpisu do rejestru także wtedy, gdy doświadczenie w zakresie obrotu instrumentami finansowymi posiadane przez ten podmiot lub przez osoby kierujące jego działalnością oraz struktura organizacyjna tego podmiotu nie gwarantują wykonywania czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 i 2c, w sposób prawidłowy, z dołożeniem należytej staranności.
6. Firma inwestycyjna jest obowiązana do pisemnego informowania Komisji o:
1) każdorazowej zmianie danych objętych wnioskiem o wpis do rejestru, w terminie 7 dni od dnia powzięcia informacji o tych zmianach;
2) rozpoczęciu przez agenta firmy inwestycyjnej wykonywania czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 lub 2c, w terminie 3 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania tych czynności;
3) rozwiązaniu umowy, o której mowa w art. 79 ust. 1, ze wskazaniem daty i przyczyn jej rozwiązania, w terminie 7 dni od dnia rozwiązania umowy.
Art. 81a. 1. Firma inwestycyjna może, na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności, o których mowa w art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2017/565 (outsourcing).
2. W przypadku gdy powierzenie dotyczy podstawowych lub istotnych funkcji operacyjnych w rozumieniu art. 30 rozporządzenia 2017/565, stosuje się przepisy art. 31 i art. 32 tego rozporządzenia.
3. W przypadku zlecenia przez firmę inwestycyjną prowadzącą ASO lub OTF wykonywania całości albo części funkcji operacyjnych dotyczących systemów transakcyjnych pozwalających na stosowanie lub wspierających stosowanie handlu algorytmicznego:
1) stosuje się przepisy art. 6 rozporządzenia 2017/584;
2) nie stosuje się przepisu art. 81d;
3) stosuje się odpowiednio przepisy art. 16c i art. 16d ust. 1 i 2;
4) stosuje się odpowiednio przepis art. 16d ust. 3, z tym że firma inwestycyjna dokonuje zawiadomienia, o którym mowa w tym przepisie, w terminie 14 dni od dnia powzięcia informacji o zmianie, rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy, o której mowa w ust. 1, dotyczącej zlecenia wykonywania całości albo części funkcji operacyjnych dotyczących systemów transakcyjnych pozwalających na stosowanie lub wspierających stosowanie handlu algorytmicznego.
Art. 81b. (uchylony)
Art. 81c. 1. Firma inwestycyjna uwzględnia ryzyko związane z powierzeniem wykonywania czynności w systemie zarządzania ryzykiem, w tym wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, w sposób obejmujący działania związane z identyfikacją, szacowaniem, kontrolą, monitorowaniem i raportowaniem ryzyka w tym zakresie oraz przeciwdziałaniem mu w tym zakresie.
2. Odpowiedzialności przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego wobec firmy inwestycyjnej za szkody wyrządzone klientom wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, nie można wyłączyć.
3. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, do której zastosowanie mają przepisy prawa obcego, firma inwestycyjna zapewnia zawarcie w niej postanowień odpowiadających przepisom art. 473 § 2, art. 474 i art. 483 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
4. Odpowiedzialności firmy inwestycyjnej za szkody wyrządzone klientom wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 81a ust. 1, przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego nie można wyłączyć ani ograniczyć.
5. Przed zawarciem umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, firma inwestycyjna przygotowuje plan postępowania z ryzykiem, uwzględniając w szczególności:
1) sposób postępowania w zakresie wyboru przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego, któremu zamierza powierzyć czynności;
2) charakter i zakres czynności oraz okres świadczenia usługi przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego i wszystkie jego etapy;
3) zagrożenia mogące spowodować powstanie kosztów związanych z wypłatą odszkodowania z tytułu roszczeń klientów lub osób trzecich o naprawienie szkody wyrządzonej wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego w zakresie, w jakim nie poniósłby odpowiedzialności.
6. Firma inwestycyjna wprowadza adekwatne i skuteczne rozwiązania zabezpieczające pokrycie ewentualnych kosztów, o których mowa w ust. 5 pkt 3, w szczególności przez:
1) zawarcie w umowie, o której mowa w art. 81a ust. 2, postanowień przewidujących pełną odpowiedzialność przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego za te koszty lub
2) zawarcie odpowiedniej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, gwarancji ubezpieczeniowej lub gwarancji bankowej, na podstawie której firma inwestycyjna będzie uprawniona do otrzymania świadczenia w związku z tymi kosztami, lub
3) posiadanie odpowiednich funduszy własnych na pokrycie tych kosztów.
Art. 81d. 1. Firma inwestycyjna zawiadamia Komisję o zamiarze zawarcia umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, co najmniej na 14 dni przed jej zawarciem, dołączając projekt umowy.
2. Firma inwestycyjna zawiadamia Komisję o zmianie, rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy, o której mowa w art. 81a ust. 2, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia takiego zdarzenia.
Art. 81e. (uchylony)
Art. 81f. 1. Przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny może powierzyć innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności, które zostały mu zlecone przez firmę inwestycyjną, o ile firma inwestycyjna wyrazi pisemną zgodę. Pisemna zgoda firmy inwestycyjnej powinna określać zakres powierzanych czynności wraz ze wskazaniem oznaczonego przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego, który będzie wykonywał te czynności.
2. Czynności powierzone w ramach dalszego powierzenia nie mogą stanowić istoty czynności zleconych przez firmę inwestycyjną, a w przypadku umów, o których mowa w art. 81a ust. 2 - powodować, że którykolwiek z warunków przewidzianych w art. 31 ust. 2 rozporządzenia 2017/565 nie będzie spełniony.
3. Dalsze powierzenie czynności powierzonych w ramach dalszego powierzenia nie jest dopuszczalne.
4. Wykonywanie czynności w ramach dalszego powierzenia nie wyłącza ani nie zmienia zasad odpowiedzialności określonych w art. 81c ust. 2-4.
Art. 81g. (uchylony)
Art. 82. 1. Wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, z zastrzeżeniem art. 111 ust. 2, zawiera:
1) informacje, o których mowa w art. 1-7 rozporządzenia 2017/1943;
2) oświadczenia członków zarządu albo wspólników lub komplementariuszy w spółce osobowej, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, o ile jest ustanowiona, jak również innych osób, które odpowiadają za rozpoczęcie przez wnioskodawcę działalności maklerskiej lub będą nią kierować, z wyłączeniem wspólników oraz komplementariuszy w przypadku domu maklerskiego działającego w formie spółki osobowej, którym nie przysługuje prawo prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, że nie były uznane prawomocnym orzeczeniem za winne popełnienia przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstw lub wykroczeń określonych w art. 305, art. 307 lub art. 308 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, przestępstwa określonego w ustawach, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, przestępstwa stanowiącego naruszenie równoważnych przepisów obowiązujących w innych państwach członkowskich oraz że w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku nie zostały ukarane w trybie administracyjnym przez właściwy organ nadzoru innego państwa członkowskiego za naruszenie przepisów wdrażających dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniającą dyrektywę 2002/87/WE i uchylającą dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, str. 338, z późn. zm.) lub przepisów rozporządzenia 575/2013;
3) w przypadku gdy wniosek dotyczy prowadzenia ASO - informacje, o których mowa w art. 2 i art. 3 rozporządzenia 2016/824;
4) w przypadku gdy wniosek dotyczy prowadzenia OTF - informacje, o których mowa w art. 2 i art. 6 rozporządzenia 2016/824, a w przypadku gdy przedmiotem obrotu na OTF mają być produkty energetyczne sprzedawane w obrocie hurtowym, które muszą być wykonywane przez dostawę - także informacje o takich produktach, w zakresie, jaki zgodnie z przepisami rozporządzenia 2016/824 jest wymagany wobec klas aktywów w rozumieniu art. 1 pkt 2 tego rozporządzenia;
5) w przypadku gdy wnioskowana działalność będzie obejmować nabywanie lub zbywanie na rachunek dającego zlecenie instrumentów finansowych na aukcjach organizowanych przez platformę aukcyjną - informacje wskazujące, w jaki sposób wnioskodawca zamierza zapewnić zgodność działalności z art. 19 ust. 3 oraz art. 59 ust. 2 i 3 rozporządzenia 1031/2010;
6) w przypadku podmiotu nieposiadającego zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej - wskazanie osób, które będą sprawowały funkcje, o których mowa w art. 102a ust. 1, oraz informacje i oświadczenia wymienione w art. 102a ust. 2.
2. Do wniosku, z zastrzeżeniem art. 111 ust. 2a, dołącza się:
1 - 3) (uchylone)
4) regulamin ochrony przepływu informacji poufnych oraz stanowiących tajemnicę zawodową;
4a) (uchylony)
4b) procedury oraz opis rozwiązań i systemów, o których mowa w art. 16 ust. 2 rozporządzenia 596/2014;
4c) procedury oraz opis rozwiązań i systemów, o których mowa w art. 16 ust. 1 rozporządzenia 596/2014 - w przypadku gdy wnioskodawca zamierza organizować ASO lub OTF;
5 - 7) (uchylone)
8) w przypadku wnioskodawcy korzystającego z wyłączenia wynikającego z art. 98 ust. 9, dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia;
9 - 10) (uchylone)
2a. Oświadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
3. (uchylony)
3a. (uchylony)
4. W celu ustalenia wpływu wywieranego przez podmiot posiadający pośrednio lub bezpośrednio akcje lub udziały wnioskodawcy w liczbie zapewniającej co najmniej 10% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub na zgromadzeniu wspólników na sposób prowadzenia działalności maklerskiej, przestrzegania zasad uczciwego obrotu lub należytego zabezpieczenia interesów klientów Komisja może żądać przedstawienia innych niż określone w art. 3 rozporządzenia 2017/1943 danych dotyczących sytuacji prawnej lub finansowej tego podmiotu.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do wspólników, komplementariuszy lub partnerów odpowiednio spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej lub partnerskiej, będącej wnioskodawcą, uprawnionych do prowadzenia spraw tej spółki lub do jej reprezentowania zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych.
6. W celu ustalenia, czy wnioskodawca, którego wniosek obejmuje nabywanie lub zbywanie na rachunek dającego zlecenie instrumentów finansowych na aukcjach organizowanych przez platformę aukcyjną, zapewni zgodność działalności z wymogami określonymi w przepisach rozporządzenia 1031/2010, poza informacjami przedstawionymi przez wnioskodawcę na podstawie ust. 1 pkt 5 Komisja może żądać od wnioskodawcy przedstawienia innych informacji i dokumentów.
Art. 82a. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana zatrudniać osoby posiadające odpowiednią wiedzę i kompetencje w zakresie:
1) przekazywania klientom lub potencjalnym klientom informacji o usługach maklerskich oraz instrumentach finansowych będących ich przedmiotem;
2) wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5.
2. Zatrudnianie przez firmę inwestycyjną, na podstawie umowy o pracę, osób posiadających tytuł doradcy inwestycyjnego lub maklera papierów wartościowych uważa się za spełnienie wymogu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
3. Firma inwestycyjna zapewnia utrzymywanie i doskonalenie przez osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, wiedzy i kompetencji niezbędnych do należytego wykonywania powierzonych obowiązków.
Art. 83. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana zatrudniać, na podstawie umowy o pracę, co najmniej:
1) jednego maklera papierów wartościowych - do wykonywania każdej z czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1-3, 6, 8 i 9 oraz ust. 4 pkt 1;
2) dwóch doradców inwestycyjnych - do wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4;
3) (uchylony)
2. Warunki, o których mowa w ust. 1, uważa się za spełnione, jeżeli czynności wymienione w tym przepisie wykonuje makler papierów wartościowych lub doradca inwestycyjny będący komplementariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej lub komandytowej albo wspólnikiem w spółce jawnej lub partnerskiej będącej firmą inwestycyjną.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zagranicznych firm inwestycyjnych prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską bez konieczności otwierania oddziału.
4. Firma inwestycyjna nie ma obowiązku zatrudniania maklera papierów wartościowych do wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych.
Art. 83a. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana stosować w prowadzonej działalności rozwiązania techniczne i organizacyjne zapewniające bezpieczeństwo i ciągłość świadczonych usług maklerskich oraz ochronę interesów klientów i informacji poufnych lub stanowiących tajemnicę zawodową.
1a. Firma inwestycyjna jest obowiązana posiadać procedury anonimowego zgłaszania wskazanemu członkowi zarządu, a w szczególnych przypadkach - radzie nadzorczej, naruszeń prawa, w tym rozporządzenia 596/2014, rozporządzenia 600/2014 oraz procedur i standardów etycznych obowiązujących w firmie inwestycyjnej.
1b. W ramach procedur, o których mowa w ust. 1a, firma inwestycyjna zapewnia pracownikom, którzy zgłaszają naruszenia, ochronę co najmniej przed działaniami o charakterze represyjnym, dyskryminacją lub innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania.
1c. W przypadku domu maklerskiego działającego w formie spółki osobowej wymogi, o których mowa w ust. 1a, mają zastosowanie do komplementariuszy lub wspólników, którym przysługuje prawo prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
3a. Ustanowiony w firmie inwestycyjnej system wynagradzania osób świadczących pracę na jej rzecz, uczestniczących w świadczeniu usług maklerskich, w szczególności obsługujących klienta lub potencjalnego klienta, powinien wspierać wykonanie obowiązku, o którym mowa w art. 83c ust. 1, oraz być środkiem ograniczającym ryzyko wystąpienia konfliktu interesów.
3b. Firma inwestycyjna jest obowiązana utrzymywać organizację przedsiębiorstwa w sposób zapewniający:
1) odpowiednią liczbę osób świadczących pracę na jej rzecz, wymaganą do prawidłowego świadczenia usług maklerskich, oraz
2) posiadanie przez osoby, o których mowa w pkt 1, odpowiedniej wiedzy, kompetencji i doświadczenia w zakresie powierzonych obowiązków, oraz utrzymywanie i doskonalenie przez te osoby takiej wiedzy i takich kompetencji.
3c. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i stosuje procedury oraz inne regulacje wewnętrzne w zakresie niezbędnym do prawidłowego świadczenia usług maklerskich. W przypadku świadczenia usług maklerskich dla klientów detalicznych firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i stosuje regulaminy świadczenia usług maklerskich.
3d. W przypadku gdy konstrukcja instrumentów finansowych lub specyfika obrotu tymi instrumentami finansowymi uniemożliwia uregulowanie praw i obowiązków związanych ze świadczeniem usług maklerskich w sposób jednolity dla wszystkich klientów, na rzecz których świadczone są dane usługi, wymogu opracowania regulaminu, o którym mowa w ust. 3c, nie stosuje się.
3e. Przy wykonywaniu obowiązków, o których mowa w ust. 1, 3b i 3c, firma inwestycyjna uwzględnia zakres, skalę i złożoność prowadzonej działalności.
3f. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i stosuje politykę w zakresie świadczenia usług maklerskich i instrumentów finansowych będących jej przedmiotem, uwzględniającą charakterystykę oraz potrzeby klientów lub potencjalnych klientów, oraz akceptowanego przez klientów lub potencjalnych klientów poziomu ryzyka.
3g. Firma inwestycyjna monitoruje i regularnie ocenia:
1) adekwatność celów strategicznych firmy inwestycyjnej przyjętych w świadczeniu usług maklerskich oraz
2) adekwatność i skuteczność wdrożonych rozwiązań, regulacji i polityk w organizacji przedsiębiorstwa.
4. Firma inwestycyjna jest obowiązana, w zakresie i na zasadach określonych w art. 72-76 rozporządzenia 2017/565:
1) rejestrować, przechowywać i archiwizować dokumenty, nagrania oraz inne nośniki informacji sporządzane lub otrzymywane w związku ze świadczonymi usługami maklerskimi;
2) sporządzać na trwałym nośniku protokoły, notatki lub nagrania z rozmów przeprowadzonych w bezpośredniej obecności klienta lub potencjalnego klienta.
4a. Z zastrzeżeniem art. 73 i art. 76 ust. 11 rozporządzenia 2017/565, obowiązek przechowywania i archiwizowania, o którym mowa w ust. 4, wygasa z upływem 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym dokumenty lub nośniki informacji zostały sporządzone lub otrzymane, a w przypadku regulaminów, procedur oraz innych regulacji wewnętrznych - z upływem 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym przestały one obowiązywać. Komisja może zażądać od firmy inwestycyjnej przechowywania i archiwizowania takich danych lub dokumentów po upływie tego terminu, nie dłużej jednak niż przez 7 lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym zostały one sporządzone lub otrzymane, lub przestały obowiązywać.
4b. Obowiązek, o którym mowa w ust. 4, obejmuje również nagrywanie rozmów telefonicznych i zapisywanie korespondencji elektronicznej, związanych z czynnościami, które mogłyby skutkować świadczeniem jednej z usług maklerskich, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1-3, nawet jeżeli w wyniku prowadzenia tych rozmów lub korespondencji nie dochodziłoby do świadczenia usługi. Obowiązek nagrywania rozmów telefonicznych i zapisywania korespondencji elektronicznej obejmuje urządzenia firmy inwestycyjnej oraz, pod warunkiem zatwierdzenia do używania przez firmę inwestycyjną prywatnych urządzeń osób zatrudnionych w firmie inwestycyjnej, takie prywatne urządzenia.
4c. Firma inwestycyjna informuje klientów lub potencjalnych klientów o nagrywaniu rozmów telefonicznych oraz zapisywaniu korespondencji elektronicznej, związanych z czynnościami, w wyniku których dochodziłoby lub mogłoby dojść do świadczenia usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 i 2, przed rozpoczęciem takiego nagrania lub zapisu. Firma inwestycyjna nie może prowadzić rozmów telefonicznych lub korespondencji elektronicznej, jeżeli nie poinformowała klienta lub potencjalnego klienta o nagrywaniu rozmów oraz zapisywaniu korespondencji.
4d. Firma inwestycyjna podejmuje działania zapobiegające prowadzeniu przez osoby zatrudnione w firmie inwestycyjnej rozmów telefonicznych lub korespondencji elektronicznej z wykorzystaniem zatwierdzonych do używania przez tę firmę prywatnych urządzeń tych osób, jeżeli nie jest w stanie nagrywać tych rozmów lub zapisywać tej korespondencji.
5. Firma inwestycyjna zarządza ryzykiem w swojej działalności, przy czym dom maklerski, o którym mowa w art. 110a ust. 1 pkt 4, oraz dom maklerski będący firmą, o której mowa w art. 95 ust. 2 rozporządzenia 575/2013, który prowadzi działalność maklerską w zakresie, o którym mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 lub 4, stosują system zarządzania ryzykiem, o którym mowa w oddziale 2a.
6. Do domu maklerskiego będącego firmą, o której mowa w art. 95 ust. 2 rozporządzenia 575/2013, który prowadzi działalność maklerską w zakresie, o którym mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 lub 4, stosuje się przepisy art. 110a-110d, art. 110g-110q i art. 110v-110za.
Art. 83b. 1. Przy opracowywaniu, wdrażaniu i stosowaniu rozwiązań technicznych i organizacyjnych w świadczeniu usług maklerskich firma inwestycyjna uwzględnia zasady określone w art. 21 rozporządzenia 2017/565.
2. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i stosuje politykę w celu zapewnienia zgodności działalności firmy inwestycyjnej oraz jej agentów z przepisami prawa regulującymi świadczenie usług maklerskich oraz adekwatne i skuteczne rozwiązania techniczne i organizacyjne w tym zakresie, w tym zasady regulujące zawieranie transakcji przez osoby zaangażowane.
3. Firma inwestycyjna wykonuje obowiązek, o którym mowa w ust. 2, z uwzględnieniem art. 22, art. 25, art. 26, art. 28 i art. 29 rozporządzenia 2017/565.
4. Firma inwestycyjna podejmuje działania określone w art. 23 ust. 1 rozporządzenia 2017/565 w zakresie zarządzania ryzykiem związanym z działalnością prowadzoną przez firmę inwestycyjną. W przypadku określonym w art. 23 ust. 2 rozporządzenia 2017/565 firma inwestycyjna ustanawia komórkę zarządzania ryzykiem wykonującą zadania, o których mowa w tym przepisie, oraz inne obowiązki wynikające z odrębnych przepisów dotyczących zarządzania ryzykiem.
5. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i utrzymuje system audytu wewnętrznego związanego z działalnością prowadzoną przez firmę inwestycyjną, w ramach którego monitoruje i regularnie weryfikuje stosowane systemy oraz wdrożone regulaminy i procedury wewnętrzne pod względem ich prawidłowości i skuteczności w wypełnianiu przez firmę inwestycyjną obowiązków wynikających z przepisów prawa, oraz podejmuje działania mające na celu eliminację wszelkich nieprawidłowości. W przypadku, o którym mowa w art. 24 rozporządzenia 2017/565, firma inwestycyjna ustanawia komórkę audytu wewnętrznego wykonującą zadania, o których mowa w tym przepisie.
6. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i utrzymuje system kontroli wewnętrznej, w tym służący realizacji zadań, o których mowa w art. 21 ust. 1 lit. c rozporządzenia 2017/565.
7. Firma inwestycyjna opracowuje, wdraża i stosuje odpowiednie środki oraz procedury zarządzania konfliktami interesów w rozumieniu art. 33 rozporządzenia 2017/565, z uwzględnieniem art. 34 i art. 35 tego rozporządzenia.
8. Firma inwestycyjna, która emituje lub wystawia instrument finansowy, lub udziela innym podmiotom, w ramach działalności maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 i ust. 4 pkt 3, porad w zakresie emitowania lub wystawiania instrumentu finansowego, opracowuje, wdraża, stosuje oraz poddaje przeglądowi rozwiązania związane z procesem emitowania lub wystawiania instrumentu finansowego, zapewniające, że instrument finansowy oraz strategia dystrybucji będą odpowiednie dla grupy docelowej.
9. Firma inwestycyjna, która w ramach prowadzonej działalności maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 i 4, rekomenduje lub oferuje instrument finansowy albo w inny sposób umożliwia nabycie lub objęcie instrumentu finansowego przez grupę docelową, opracowuje, wdraża, stosuje oraz poddaje przeglądowi rozwiązania związane z procesem wykonywania tych czynności, zapewniające, że instrument finansowy oraz strategia dystrybucji będą odpowiednie dla grupy docelowej.
10. Przez grupę docelową rozumie się określoną grupę nabywców instrumentu finansowego, z których potrzebami, cechami lub celami instrument finansowy jest zgodny, niezależnie od sposobu nabycia lub objęcia przez nich tego instrumentu, w szczególności niezależnie od jego nabycia lub objęcia w ramach prowadzenia działalności maklerskiej lub w związku z jej prowadzeniem, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów.
11. Przez strategię dystrybucji rozumie się zamierzony sposób, w jaki instrument finansowy może być nabyty lub objęty przez grupę docelową. W szczególności instrument finansowy może być nabyty lub objęty przez grupę docelową w ramach prowadzenia działalności maklerskiej lub w związku z jej prowadzeniem, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów.
12. Rozwiązania, o których mowa w ust. 8, obejmują w szczególności:
1) określenie grupy docelowej instrumentu finansowego z uwzględnieniem podziału klientów na kategorie zgodnie z art. 3a ust. 4;
2) identyfikację wszelkich istotnych ryzyk związanych z potencjalnym nabywaniem lub obejmowaniem instrumentu finansowego przez grupę docelową w celu dokonania oceny, czy instrument finansowy byłby odpowiedni dla tej grupy docelowej;
3) określenie strategii dystrybucji instrumentu finansowego, w przypadku gdy rekomendowanie, oferowanie albo w inny sposób umożliwianie nabycia lub objęcia instrumentu finansowego będzie wykonywane przez firmę inwestycyjną zarówno samodzielnie, jak i przez uprawnione do takich czynności podmioty, przy czym strategia dystrybucji powinna być odpowiednia dla określonej grupy docelowej;
4) sprawdzenie przed wyemitowaniem lub wystawieniem instrumentu finansowego, czy instrument finansowy pozostaje zgodny z potrzebami określonej grupy docelowej oraz czy zamierzona strategia dystrybucji tego instrumentu jest odpowiednia dla tej grupy docelowej;
5) regularny przegląd, dokonywany z uwzględnieniem wszelkich zdarzeń, które mogłyby wpłynąć na powstanie ryzyk dla grupy docelowej, czy instrument finansowy pozostaje zgodny z potrzebami określonej grupy docelowej oraz czy zamierzona strategia dystrybucji tego instrumentu jest odpowiednia dla tej grupy docelowej.
13. Rozwiązania, o których mowa w ust. 9, obejmują w szczególności:
1) określenie grupy docelowej instrumentu finansowego, także w przypadku gdy podmiot emitujący lub wystawiający instrument finansowy nie określił grupy docelowej instrumentu finansowego;
2) określenie strategii dystrybucji instrumentu finansowego odpowiedniej dla określonej grupy docelowej;
3) regularny przegląd, dokonywany z uwzględnieniem wszelkich zdarzeń, które mogłyby wpłynąć na powstanie ryzyk dla grupy docelowej, czy instrument finansowy pozostaje zgodny z potrzebami określonej grupy docelowej oraz czy zamierzona strategia dystrybucji tego instrumentu jest odpowiednia dla tej grupy docelowej.
14. W przypadku zamiaru dokonania istotnych zmian cech wystawionego lub wyemitowanego instrumentu finansowego, grupy docelowej lub strategii dystrybucji tego instrumentu firma inwestycyjna jest obowiązana dokonać oceny planowanych zmian. Przepisy ust. 8 i 12 stosuje się odpowiednio.
15. W przypadku gdy strategia dystrybucji instrumentu finansowego przewiduje wykorzystanie uprawnionych podmiotów trzecich, firma inwestycyjna emitująca lub wystawiająca instrument finansowy udostępnia tym podmiotom informacje dotyczące instrumentu finansowego, sposobu określenia grupy docelowej oraz strategii dystrybucji tego instrumentu finansowego.
16. Firma inwestycyjna, która rekomenduje lub oferuje instrument finansowy albo umożliwia w inny sposób nabycie lub objęcie instrumentu finansowego, uzyskuje od podmiotu emitującego lub wystawiającego instrument finansowy informacje o rozwiązaniach określonych w ust. 12 oraz inne informacje pozwalające na zrozumienie cech instrumentu finansowego oraz określonej grupy docelowej.
17. Firma inwestycyjna, która rekomenduje lub oferuje instrument finansowy albo umożliwia w inny sposób nabycie lub objęcie instrumentu finansowego, nie jest obowiązana do ponownego określenia grupy docelowej oraz strategii dystrybucji, jeżeli określiła grupę docelową lub strategię dystrybucji w związku z emitowaniem lub wystawianiem instrumentu finansowego.
Art. 83c. 1. Firma inwestycyjna, prowadząc działalność maklerską, jest obowiązana działać w sposób rzetelny i profesjonalny, zgodnie z zasadami uczciwego obrotu oraz zgodnie z najlepiej pojętymi interesami jej klientów. W przypadku firmy inwestycyjnej świadczącej usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 lub 4, obowiązek działania w najlepiej pojętym interesie klientów jest wykonywany z uwzględnieniem art. 65 rozporządzenia 2017/565.
2. Informacje kierowane przez firmę inwestycyjną do klientów lub potencjalnych klientów, w tym informacje upowszechniane przez firmę inwestycyjną w celu reklamy lub promocji świadczonych przez nią usług, powinny być rzetelne oraz nie mogą budzić wątpliwości ani wprowadzać w błąd. Informacje upowszechniane w celu reklamy lub promocji usług świadczonych przez firmę inwestycyjną są oznaczane w sposób niebudzący wątpliwości jako informacje upowszechniane w tych celach. Uznaje się, że upowszechnianie informacji w sposób rzetelny, niebudzący wątpliwości i niewprowadzający w błąd jest zachowane w przypadku spełnienia przez firmę inwestycyjną warunków, o których mowa w art. 44 rozporządzenia 2017/565.
3. Treść i forma informacji, o których mowa w ust. 2, jest prezentowana w taki sposób, aby klient lub potencjalny klient, do którego jest kierowana informacja lub który może się z taką informacją zapoznać, mógł zrozumieć charakter danej usługi maklerskiej lub instrumentu finansowego będącego jej przedmiotem oraz ryzyko związane z nimi, a także podjąć świadomą decyzję inwestycyjną.
4. Firma inwestycyjna przekazuje klientowi lub potencjalnemu klientowi, z uwzględnieniem art. 45-51 i art. 61 rozporządzenia 2017/565, w odpowiednim czasie adekwatne i odpowiednie informacje dotyczące:
1) tej firmy oraz usług maklerskich świadczonych przez tę firmę;
2) instrumentów finansowych będących przedmiotem usług maklerskich świadczonych przez tę firmę, rekomendacji oraz strategii działania;
3) systemów wykonania zlecenia;
4) kosztów i opłat związanych ze świadczeniem usług maklerskich.
5. W przypadku świadczenia usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, firma inwestycyjna, zgodnie z art. 52 rozporządzenia 2017/565, przekazuje również informacje o:
1) zależnym lub niezależnym charakterze świadczonej usługi doradztwa inwestycyjnego;
2) zakresie instrumentów finansowych będących przedmiotem analizy na potrzeby udzielenia rekomendacji, w szczególności informację, w jakim stopniu zakres analizy dotyczy instrumentów finansowych emitowanych lub wystawianych przez podmioty pozostające w bliskich powiązaniach z firmą inwestycyjną lub przez podmioty, które pozostają z nią w takich stosunkach prawnych, osobistych lub majątkowych, które mogłyby stwarzać ryzyko naruszenia niezależnego charakteru świadczonej usługi;
3) częstotliwości dokonywania okresowej oceny odpowiedniości instrumentów finansowych, jeżeli firma inwestycyjna zobowiązała się do dokonywania takiej oceny.
6. W przypadku gdy usługa, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, jest świadczona w sposób niezależny, firma inwestycyjna, z uwzględnieniem art. 53 rozporządzenia 2017/565:
1) jest obowiązana objąć zakresem analizy wystarczający rodzaj instrumentów finansowych dostępnych w obrocie i ich liczbę w sposób odpowiednio zróżnicowany, w celu zapewnienia, że rekomendacja jest adekwatna i we właściwy sposób realizuje cele inwestycyjne;
2) nie może objąć zakresem analizy wyłącznie instrumentów finansowych emitowanych lub wystawianych przez podmioty pozostające w bliskich powiązaniach z firmą inwestycyjną lub przez podmioty, które pozostają z nią w takich stosunkach prawnych, osobistych lub majątkowych, które mogłyby stwarzać ryzyko naruszenia niezależnego charakteru świadczonej usługi.
7. Przepisów ust. 2-5 nie stosuje się w przypadku, gdy usługa maklerska jest elementem usługi uregulowanej w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2018 r. poz. 993 i 1075), ustawie z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz. U. poz. 819) lub w odrębnych przepisach określających odrębne obowiązki informacyjne wobec klientów lub potencjalnych klientów.
Art. 83d. 1. Firma inwestycyjna, w związku ze świadczeniem usługi maklerskiej, nie może przyjmować ani przekazywać jakichkolwiek świadczeń pieniężnych, w tym opłat i prowizji, ani jakichkolwiek świadczeń niepieniężnych, z wyłączeniem:
1) świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych przyjmowanych od klienta lub od osoby działającej w jego imieniu oraz świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych przekazywanych klientowi lub osobie działającej w jego imieniu;
2) świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych przyjmowanych lub przekazywanych osobie trzeciej, które są niezbędne do wykonywania danej usługi maklerskiej na rzecz klienta, w szczególności:
a) kosztów z tytułu przechowywania instrumentów finansowych klienta i środków pieniężnych powierzonych przez klienta,
b) opłat pobieranych przez podmiot organizujący system obrotu instrumentami finansowymi oraz opłat za rozliczenie i rozrachunek transakcji,
c) opłat na rzecz organu nadzoru,
d) podatków, należności publicznoprawnych oraz innych opłat, których obowiązek zapłaty wynika z przepisów prawa,
e) opłat związanych z wymianą walutową;
3) świadczeń pieniężnych i świadczeń niepieniężnych innych niż określone w pkt 1 i 2, jeżeli:
a) są one przyjmowane albo przekazywane w celu poprawienia jakości usługi maklerskiej świadczonej przez firmę inwestycyjną na rzecz klienta,
b) ich przyjęcie lub przekazanie nie ma negatywnego wpływu na działanie przez firmę inwestycyjną w sposób rzetelny i profesjonalny, zgodnie z zasadami uczciwego obrotu oraz zgodnie z najlepiej pojętymi interesami jej klienta,
c) informacja o świadczeniach, w tym o ich istocie i wysokości, a w przypadku gdy wysokość takich świadczeń nie może zostać oszacowana - o sposobie ustalania ich wysokości, została przekazana klientowi lub potencjalnemu klientowi w sposób rzetelny, dokładny i zrozumiały przed rozpoczęciem świadczenia danej usługi maklerskiej, przy czym warunek ten uznaje się za spełniony również w przypadku przekazania klientowi lub potencjalnemu klientowi informacji sporządzonej w formie ujednoliconej.
2. W przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, w sposób niezależny firma inwestycyjna nie może przyjmować świadczeń pieniężnych ani świadczeń niepieniężnych od podmiotu trzeciego w związku ze świadczeniem tej usługi.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do drobnych świadczeń niepieniężnych przyjmowanych przez firmę inwestycyjną, jeżeli:
1) świadczenia te mogą poprawić jakość świadczonej usługi doradztwa inwestycyjnego na rzecz klienta;
2) łączna wielkość i charakter tych świadczeń nie wpływałyby negatywnie na przestrzeganie przez firmę inwestycyjną obowiązku działania zgodnie z najlepiej pojętymi interesami klienta;
3) informacja o świadczeniach, w tym o ich istocie i wysokości, a w przypadku gdy wysokość takich świadczeń nie może zostać oszacowana - o sposobie ustalania ich wysokości, została przekazana klientowi lub potencjalnemu klientowi w sposób rzetelny, dokładny i zrozumiały przed rozpoczęciem świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego, przy czym świadczenia te mogą być opisane w sposób ogólny.
4. W przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4, firma inwestycyjna nie może przyjmować świadczeń pieniężnych ani świadczeń niepieniężnych od podmiotu trzeciego w związku ze świadczeniem tej usługi.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do drobnych świadczeń niepieniężnych przyjmowanych przez firmę inwestycyjną, jeżeli:
1) świadczenia te mogą poprawić jakość świadczonej usługi zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, na rzecz klienta;
2) łączna wielkość i charakter tych świadczeń nie wpływałyby negatywnie na przestrzeganie przez firmę inwestycyjną obowiązku działania zgodnie z najlepiej pojętymi interesami klienta;
3) informacja o świadczeniach, w tym o ich istocie i wysokości, a w przypadku gdy wysokość takich świadczeń nie może zostać oszacowana - o sposobie ustalania ich wysokości, została przekazana klientowi lub potencjalnemu klientowi w sposób rzetelny, dokładny i zrozumiały przed rozpoczęciem świadczenia usługi zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, przy czym świadczenia te mogą być opisane w sposób ogólny.
6. Firma inwestycyjna informuje klienta o wszelkich zmianach w zakresie informacji przekazanych zgodnie z ust. 1 pkt 3 lit. c, ust. 3 pkt 3 i ust. 5 pkt 3, jeżeli zmiany te mają związek z usługami świadczonymi na rzecz klienta.
Art. 83e. 1. Firma inwestycyjna świadcząca usługi maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2, zapewnia, aby sposób wynagradzania osób zaangażowanych oraz oceny pracy świadczonej przez te osoby na rzecz firmy inwestycyjnej nie powodował ich działania w sposób nierzetelny i nieprofesjonalny, niezgodnie z najlepiej pojętymi interesami jej klientów. W tym celu firma inwestycyjna opracowuje, wdraża oraz stosuje politykę wynagrodzeń i praktyki zgodnie z art. 27 rozporządzenia 2017/565.
2. W przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, sposób wynagradzania oraz ocena pracy nie mogą zachęcać do udzielania rekomendacji mających za przedmiot dany instrument finansowy w przypadku, gdy inny instrument finansowy byłby bardziej adekwatny i lepiej realizował cele inwestycyjne klienta.
3. Sposób wynagradzania, o którym mowa w ust. 1 i 2, dotyczy przyznawania wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 pkt 5 rozporządzenia 2017/565.
Art. 83f. 1. W przypadku gdy:
1) usługa maklerska, o której mowa w art. 69 ust. 2, ma być świadczona w ramach jednej umowy łącznie z inną usługą, firma inwestycyjna informuje klienta, przed zawarciem umowy, czy jest możliwe oddzielne zawarcie umowy o świadczenie takiej usługi maklerskiej oraz umowy o świadczenie innych usług, a jeżeli jest to możliwe, przekazuje klientowi odrębne zestawienie kosztów i opłat związanych z poszczególnymi umowami;
2) zawarcie umowy o świadczenie usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2, jest warunkiem zawarcia umowy o świadczenie innej usługi albo zawarcie umowy o świadczenie innej usługi jest warunkiem zawarcia umowy o świadczenie usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2, firma inwestycyjna informuje klienta, przed zawarciem umowy, czy jest możliwe zawarcie wyłącznie jednej z tych umów, a jeżeli jest to możliwe, przekazuje klientowi odrębne zestawienie kosztów i opłat związanych z poszczególnymi umowami.
2. W przypadku gdy ryzyko wynikające z:
1) zawarcia z klientem detalicznym umowy, w ramach której usługa maklerska, o której mowa w art. 69 ust. 2, ma być świadczona łącznie z inną usługą, może różnić się od ryzyka wynikającego z oddzielnego zawarcia umowy o świadczenie usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2, firma inwestycyjna informuje o tym klienta i przedstawia opis ryzyka wynikającego z poszczególnych usług świadczonych w ramach umowy oraz sposób, w jaki jednoczesne występowanie tych usług zmienia poziom ryzyka;
2) zawarcia z klientem detalicznym umowy o świadczenie usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2, jako warunku zawarcia umowy o świadczenie innej usługi, albo z zawarcia z klientem detalicznym umowy o świadczenie innej usługi, jako warunku zawarcia umowy o świadczenie usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2, może różnić się od ryzyka wynikającego z zawarcia umowy o usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2, bez takich warunków, firma inwestycyjna informuje o tym klienta i przedstawia opis ryzyka wynikającego z poszczególnych usług oraz sposób, w jaki jednoczesne występowanie tych usług zmienia poziom ryzyka.
Art. 83g. 1. Firma inwestycyjna świadcząca usługi maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4 i 5, uzyskuje od klienta lub potencjalnego klienta adekwatne informacje dotyczące jego:
1) wiedzy i doświadczenia w zakresie inwestowania na rynku finansowym;
2) sytuacji finansowej, w tym zdolności do ponoszenia strat;
3) celów inwestycyjnych, w tym poziomu akceptowanego ryzyka.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, są uzyskiwane od klienta lub potencjalnego klienta w przypadku:
1) usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4 - w celu umożliwienia zarządzania portfelem, w skład którego wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, który będzie dla klienta odpowiedni ze względu na jego osobistą sytuację lub potrzeby inwestycyjne, w szczególności jego zdolność do ponoszenia strat oraz poziom akceptowanego ryzyka;
2) usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5 - w celu umożliwienia udzielania przez firmę inwestycyjną rekomendacji, które są dla klienta odpowiednie ze względu na jego osobistą sytuację lub potrzeby inwestycyjne, w szczególności jego zdolność do ponoszenia strat oraz poziom akceptowanego ryzyka.
3. Firma inwestycyjna świadcząca usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, przekazuje klientowi detalicznemu, na trwałym nośniku, raport zawierający potwierdzenie odpowiedniości rekomendacji z wyjaśnieniem przyczyn, dla których rekomendacja jest dla niego odpowiednia.
4. W przypadku gdy firma inwestycyjna, przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, które uniemożliwiają przekazanie trwałego nośnika, świadczy usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, a bezpośrednim następstwem udzielenia rekomendacji jest przyjęcie zlecenia, w ramach świadczenia usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1, firma inwestycyjna może przekazać klientowi na trwałym nośniku raport, o którym mowa w ust. 3, niezwłocznie po przyjęciu zlecenia klienta, jeżeli:
1) klient wyraził zgodę na przekazanie raportu odpowiedniości po przyjęciu zlecenia;
2) firma inwestycyjna poinformowała klienta o możliwości odłożenia momentu przekazania zlecenia do czasu przekazania raportu, o którym mowa w ust. 3, na trwałym nośniku.
5. W przypadku gdy firma inwestycyjna, przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, które uniemożliwiają przekazanie trwałego nośnika, świadczy usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, a bezpośrednim następstwem udzielenia rekomendacji jest przyjęcie zlecenia do wykonania, w ramach świadczenia usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2, firma inwestycyjna może przekazać klientowi na trwałym nośniku raport, o którym mowa w ust. 3, niezwłocznie po zawarciu transakcji na rzecz klienta, jeżeli:
1) klient wyraził zgodę na przekazanie raportu odpowiedniości po zawarciu transakcji;
2) firma inwestycyjna poinformowała klienta o możliwości odłożenia momentu zawarcia transakcji do czasu przekazania raportu, o którym mowa w ust. 3, na trwałym nośniku.
6. Firma inwestycyjna, zgodnie z art. 54 i art. 55 rozporządzenia 2017/565, na podstawie informacji, o których mowa w ust. 1, dokonuje oceny odpowiedniości usługi lub instrumentu finansowego będącego jej przedmiotem oraz sporządza raport, o którym mowa w ust. 3.
Art. 83h. 1. Z zastrzeżeniem art. 83i ust. 3, firma inwestycyjna świadcząca usługi maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1, 2, 6, 7 lub 9, uzyskuje od klienta lub potencjalnego klienta adekwatne informacje dotyczące jego wiedzy i doświadczenia w zakresie inwestowania na rynku finansowym, w celu oceny, czy usługa lub instrument finansowy będące jej przedmiotem są dla niego odpowiednie. W przypadku, o którym mowa w art. 83f ust. 1, ocenie podlega, czy umowa zawierana w okolicznościach określonych w art. 83f ust. 1 jest dla klienta lub potencjalnego klienta odpowiednia.
2. W przypadku gdy na podstawie informacji, o których mowa w ust. 1, firma inwestycyjna stwierdzi, że usługa lub instrument finansowy będący jej przedmiotem nie są odpowiednie dla klienta lub potencjalnego klienta, niezwłocznie informuje o tym klienta lub potencjalnego klienta.
3. W przypadku gdy klient lub potencjalny klient nie przedstawi informacji, o których mowa w ust. 1, albo przedstawi informacje niewystarczające, firma inwestycyjna informuje go, że brak tych informacji uniemożliwia jej dokonanie oceny, czy przewidziana usługa lub instrument finansowy będący jej przedmiotem są dla niego odpowiednie.
4. Firma inwestycyjna uzyskuje informacje, o których mowa w ust. 1, dokonuje oceny odpowiedniości usługi lub instrumentu finansowego będącego jej przedmiotem oraz przechowuje informacje dotyczące przeprowadzonej oceny zgodnie z art. 55 i art. 56 rozporządzenia 2017/565.
5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do firmy inwestycyjnej, która zawiera umowę o wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych lub umowę o przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, w przypadku gdy:
1) przedmiotem umowy będą wyłącznie nieskomplikowane instrumenty finansowe oraz
2) umowa jest zawierana z inicjatywy klienta lub potencjalnego klienta, oraz
3) klient lub potencjalny klient został poinformowany przez firmę inwestycyjną, że zawarcie umowy nie jest związane z obowiązkiem, o którym mowa w ust. 1, oraz że nie będzie on korzystał z ochrony, jaką zapewniałoby mu wykonanie przez firmę inwestycyjną takiego obowiązku, oraz
4) firma inwestycyjna spełnia wymogi związane z zarządzaniem konfliktami interesów.
6. Przez nieskomplikowane instrumenty finansowe, o których mowa w ust. 5 pkt 1, rozumie się:
1) akcje i certyfikaty inwestycyjne dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub na rynku uznanym przez Komisję Europejską jako rynek równoważny w państwie, które nie jest państwem członkowskim, oraz akcje i certyfikaty inwestycyjne wprowadzone do ASO, z wyłączeniem akcji i certyfikatów inwestycyjnych, które mają wbudowany instrument pochodny;
2) obligacje lub inne dłużne papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub na rynku uznanym przez Komisję Europejską jako rynek równoważny w państwie, które nie jest państwem członkowskim, oraz obligacje lub inne dłużne papiery wartościowe wprowadzone do ASO, z wyłączeniem obligacji i dłużnych papierów wartościowych, które mają wbudowany instrument pochodny lub których struktura utrudnia klientowi lub potencjalnemu klientowi zrozumienie ryzyka związanego z tymi instrumentami finansowymi;
3) instrumenty rynku pieniężnego, z wyłączeniem instrumentów rynku pieniężnego, które mają wbudowany instrument pochodny lub których struktura utrudnia klientowi lub potencjalnemu klientowi zrozumienie ryzyka związanego z tymi instrumentami finansowymi;
4) jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych i tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach będących stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, z wyłączeniem jednostek uczestnictwa oraz tytułów uczestnictwa funduszy, o których mowa w art. 36 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) nr 583/2010 z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w zakresie kluczowych informacji dla inwestorów i warunków, które należy spełnić w przypadku dostarczania kluczowych informacji dla inwestorów lub prospektu emisyjnego na trwałym nośniku innym niż papier lub za pośrednictwem strony internetowej (Dz. Urz. UE L 176 z 10.07.2010, str. 1);
5) instrumenty finansowe, o których mowa w art. 57 rozporządzenia 2017/565.
7. Jeżeli do zawarcia umowy dochodzi w wyniku skierowania do klienta lub potencjalnego klienta zindywidualizowanych informacji o firmie inwestycyjnej, instrumentach finansowych, usłudze lub transakcji, przyjmuje się, że nie została ona zawarta w sposób określony w ust. 5 pkt 2.
Art. 83i. 1. Firma inwestycyjna, która, świadcząc na rzecz klienta usługi maklerskie, korzysta z pośrednictwa innej firmy inwestycyjnej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej, może dokonywać oceny, o której mowa w art. 83g i art. 83h, na podstawie informacji dotyczących klienta lub potencjalnego klienta otrzymywanych od tej innej firmy inwestycyjnej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej, lub uznać za prawidłową ocenę dokonaną przez tę inną firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną.
2. Firma inwestycyjna, która pośredniczy w świadczeniu usługi maklerskiej przez inną firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną i przekazuje jej informacje dotyczące klienta lub potencjalnego klienta, zapewnia kompletność i rzetelność tych informacji oraz prawidłowość oceny dokonanej zgodnie z art. 83g i art. 83h.
3. Firma inwestycyjna, która zawiera umowę o świadczenie usług maklerskich, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 lub 2, z klientem, w którego imieniu działa pełnomocnik będący firmą inwestycyjną świadczącą na rzecz tego klienta usługę, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4, nie uzyskuje informacji i nie przeprowadza oceny, o której mowa w art. 83h ust. 1, chyba że w trakcie trwania stosunku umownego z klientem zostanie odwołane pełnomocnictwo dla firmy inwestycyjnej świadczącej na rzecz tego klienta usługę, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4.
Art. 83j. 1. Przy świadczeniu usługi maklerskiej firma inwestycyjna jest obowiązana przekazywać klientowi detalicznemu oraz klientowi profesjonalnemu, na trwałym nośniku, w terminie odpowiednim do charakteru świadczonej usługi, regularne sprawozdania związane z wykonywaniem umowy o świadczenie usług maklerskich, uwzględniające rodzaj i złożoność danych instrumentów finansowych, charakter świadczonej usługi oraz koszty związane z transakcjami i usługami wykonywanymi na rachunek klienta.
2. W przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2, sprawozdania, o których mowa w ust. 1, firma inwestycyjna przekazuje zgodnie z art. 59 rozporządzenia 2017/565.
3. W przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4, sprawozdania, o których mowa w ust. 1, firma inwestycyjna przekazuje zgodnie z art. 60 i art. 62 rozporządzenia 2017/565.
4. W przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1, sprawozdania, o których mowa w ust. 1, firma inwestycyjna przekazuje zgodnie z art. 63 rozporządzenia 2017/565.
5. W przypadku gdy firma inwestycyjna świadczy usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4, na rzecz klienta detalicznego, w sprawozdaniu, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza informację, w jaki sposób zostanie zapewnione, że usługa lub instrumenty finansowe będące jej przedmiotem są nadal odpowiednie dla klienta.
6. W przypadku gdy firma inwestycyjna, świadcząc usługę maklerską, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5, na rzecz klienta detalicznego, udzieliła mu rekomendacji i zobowiązała się w ramach umowy do przeprowadzania okresowej oceny jej odpowiedniości, jest obowiązana przekazywać klientowi regularnie ocenę tej rekomendacji, wskazując, czy jest ona nadal odpowiednia dla tego klienta.
Art. 83ja
Art. 83k. Firmy inwestycyjne będące administratorami przetwarzającymi dane osobowe w rozumieniu art. 4 pkt 1 rozporządzenia 2016/679 nie są obowiązane do wykonywania obowiązków, o których mowa w art. 15 rozporządzenia 2016/679, w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla prawidłowej realizacji zadań dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zapobiegania przestępstwom.
Art. 84. 1. Komisja rozpoznaje wniosek o zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej w terminie 2 miesięcy od dnia jego złożenia.
1a. W przypadku podmiotu nieposiadającego zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej w zezwoleniu na prowadzenie działalności maklerskiej Komisja zatwierdza członków zarządu, o których mowa w art. 102a ust. 1.
2. Zezwolenie zawiera:
1) firmę, siedzibę oraz adres firmy inwestycyjnej;
2) wskazanie czynności, na wykonywanie których jest udzielone zezwolenie;
3) (uchylony)
3. Zezwolenie nie może być udzielone wyłącznie na wykonywanie czynności określonych w art. 69 ust. 4.
4. Komisja informuje Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych o każdym przypadku udzielenia zezwolenia, dołączając informacje, o których mowa w ust. 2.
Art. 85. 1. Komisja odmawia udzielenia zezwolenia, w przypadku gdy:
1) (uchylony)
2) wniosek lub załączone do niego dokumenty nie są zgodne pod względem treści z przepisami prawa lub ze stanem faktycznym;
3) wnioskodawca nie spełnia wymagań określonych w art. 95 lub art. 98;
3a) pozostawanie wnioskodawcy w bliskich powiązaniach z innym podmiotem mogłoby uniemożliwić Komisji skuteczne sprawowanie nadzoru lub sprawowanie takiego nadzoru byłoby utrudnione lub niemożliwe ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu siedziby lub zamieszkania tego podmiotu;
4) charakter powiązań istniejących pomiędzy podmiotami należącymi do grupy kapitałowej, w skład której wchodzi wnioskodawca, uniemożliwia ustalenie rzeczywistej struktury tej grupy lub rzeczywistych właścicieli;
5) osoby wymienione w art. 103 albo art. 111 ust. 6a nie spełniają warunków określonych w tych przepisach;
6) opinia, o której mowa w art. 96 ust. 1 lub 2, jest negatywna;
7) z analizy wniosku i załączonych do niego dokumentów wynika, że wnioskodawca nie zapewni prowadzenia działalności w sposób niezagrażający bezpieczeństwu obrotu instrumentami finansowymi lub należycie zabezpieczający interesy klientów;
8) wnioskodawca nie przedstawi, na żądanie Komisji, informacji, o których mowa w art. 82 ust. 4-6;
9) (uchylony)
10) podmioty posiadające bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne akcje albo udziały wnioskodawcy reprezentujące łącznie co najmniej 10% ogólnej liczby głosów lub 10% kapitału zakładowego nie zapewniają właściwego prowadzenia przez wnioskodawcę działalności maklerskiej;
11) na podstawie któregokolwiek z kryteriów określonych w art. 9 rozporządzenia 2017/1943 stwierdzi, że:
a) wnioskodawca nie zapewni wystarczających gwarancji prawidłowego i ostrożnego zarządzania podmiotem, właściwego prowadzenia działalności maklerskiej, w szczególności prowadzenia jej w sposób niezagrażający bezpieczeństwu obrotu instrumentami finansowymi, w tym prowadzenia jej w sposób niezagrażający takiemu bezpieczeństwu w związku z utrzymywaniem systemu handlu algorytmicznego w rozumieniu art. 1 ust. 3 rozporządzenia 2017/584, lub prowadzenia działalności maklerskiej w sposób należycie zabezpieczający interesy klientów lub
b) istnieje prawdopodobieństwo, że akcjonariusz albo wspólnik posiadający co najmniej 10% udział w kapitale zakładowym lub ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników, albo podmiot dominujący w inny sposób, niż przez posiadanie odpowiedniego udziału w kapitale zakładowym lub ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników, będzie wywierać negatywny wpływ na działalność lub stabilność finansową podmiotu;
12) wnioskodawca nie zapewni zgodności działalności z art. 19 ust. 3 oraz art. 59 ust. 2 i 3 rozporządzenia 1031/2010 - w przypadku gdy wniosek obejmuje nabywanie lub zbywanie na rachunek dającego zlecenie instrumentów finansowych na aukcjach organizowanych przez platformę aukcyjną.
2. Za uniemożliwienie lub utrudnienie skutecznego sprawowania nadzoru przez Komisję, o którym mowa w ust. 1 pkt 3a, uznaje się w szczególności przypadki, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/1943.
Art. 86. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana niezwłocznie informować Komisję o:
1) zmianach danych zawartych we wniosku o udzielenie zezwolenia i w załącznikach do niego, o których mowa w art. 82 ust. 1 i ust. 2 pkt 8;
2) (uchylony)
3) nabyciu akcji lub udziałów w innych spółkach w liczbie, która zapewnia prawo do co najmniej 5% ogólnej liczby głosów.
2. Firma inwestycyjna jest obowiązana również przekazywać Komisji informacje dotyczące prowadzonej przez firmę inwestycyjną działalności i jej sytuacji finansowej, w tym w przypadku domu maklerskiego - informacje dotyczące przestrzegania przez ten dom maklerski adekwatności kapitałowej, oraz zdarzeń mogących mieć wpływ na prowadzoną przez nią działalność lub jej sytuację finansową.
Art. 87. (uchylony)
Art. 88. Na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela, osoby uprawnione do reprezentowania firmy inwestycyjnej lub wchodzące w skład jej statutowych organów albo pozostające z firmą inwestycyjną w stosunku pracy są obowiązane do niezwłocznego sporządzenia i przekazania, na koszt tej firmy inwestycyjnej, kopii dokumentów i innych nośników informacji oraz do udzielenia pisemnych lub ustnych wyjaśnień w zakresie nadzoru sprawowanego przez Komisję.
Art. 89. 1. Zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej wygasa:
1) w przypadku nierozpoczęcia działalności maklerskiej w terminie 12 miesięcy od dnia, w którym decyzja o udzieleniu zezwolenia stała się ostateczna;
2) z chwilą ogłoszenia upadłości firmy inwestycyjnej;
3) w przypadku otwarcia likwidacji firmy inwestycyjnej - z upływem 3 miesięcy od dnia jej otwarcia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W razie konieczności zabezpieczenia interesu publicznego Komisja może w drodze decyzji:
- 1) skrócić termin wskazany w ust. 1 pkt 3,
2) wskazać czynności, jakie firma inwestycyjna może podejmować do czasu wygaśnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, lub
3) wskazać termin, w którym następuje zakończenie prowadzenia działalności maklerskiej, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3.
3. O ile w decyzji w sprawie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej lub decyzji, o której mowa w ust. 2, nie określono inaczej, w przypadku otwarcia likwidacji - do czasu wygaśnięcia zezwolenia, a w przypadku cofnięcia zezwolenia - do czasu zaprzestania prowadzenia działalności, firma inwestycyjna wykonuje wyłącznie czynności wynikające z prowadzenia rachunków, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1, lub umów o zarządzanie portfelem instrumentów finansowych - bez możliwości zawierania nowych umów - oraz wynikające z nabytych na rachunek klientów instrumentów pochodnych, czynności mające na celu zakończenie tych inwestycji przez klientów.
4. W przypadku wygaśnięcia lub cofnięcia zezwolenia lub zaprzestania prowadzenia rachunków, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1, przez podmiot prowadzący działalność maklerską, Komisja może nakazać przeniesienie instrumentów finansowych i środków pieniężnych oraz dokumentów związanych z prowadzeniem rachunków, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1, do innej firmy inwestycyjnej, która uprzednio wyraziła na to zgodę.
5. W przypadku niewydania przez Komisję nakazu, o którym mowa w ust. 4, do postępowania z dokumentami związanymi z prowadzeniem działalności maklerskiej stosuje się art. 476 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych. Podmiot prowadzący działalność maklerską niezwłocznie zawiadamia Komisję o wyznaczeniu przechowawcy dokumentów związanych z prowadzeniem działalności maklerskiej. W przypadku wyznaczenia przechowawcy przez sąd zawiadomienia Komisji dokonuje ten sąd.
Art. 90. 1. Firma inwestycyjna, która zaprzestała prowadzenia działalności maklerskiej, ma obowiązek archiwizowania i przechowywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez okres 5 lat od dnia zaprzestania prowadzenia tej działalności, dokumentów oraz innych nośników informacji związanych z prowadzeniem tej działalności. Obowiązek uważa się za wykonany w przypadku zapewnienia przez firmę inwestycyjną przechowywania dokumentów oraz innych nośników informacji przez podmiot trzeci spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach.
2. Upoważniony przedstawiciel Komisji ma prawo wstępu do siedziby lub lokalu podmiotu przechowującego dokumenty i inne nośniki informacji celem wglądu do tych dokumentów i nośników.
3. Na pisemne żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela podmiot przechowujący dokumenty jest obowiązany do niezwłocznego sporządzenia na własny koszt i przekazania kopii tych dokumentów i nośników.
4. Przepisy ust. 1 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do zagranicznych firm inwestycyjnych prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską bez otwierania oddziału.
Art. 91. 1. Komisja prowadzi jawny rejestr firm inwestycyjnych zawierający wskazanie firm lub nazw, adresów siedziby oraz zakresu czynności, które poszczególne firmy wykonują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach posiadanego zezwolenia.
1a. Rejestr firm inwestycyjnych zawiera również informację o cofnięciu firmie inwestycyjnej zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej z przyczyn, o których mowa w art. 167 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 6. Informacja o cofnięciu zezwolenia jest zamieszczana w rejestrze na 5 lat od dnia cofnięcia zezwolenia.
2. Rejestr firm inwestycyjnych dostępny jest na stronie internetowej Komisji.
Art. 92. 1. Firmy inwestycyjne, w liczbie co najmniej 25, mogą utworzyć, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, izbę gospodarczą, zwaną dalej "izbą".
2. Organizację władz izby, tryb ich powoływania, zakres kompetencji oraz zadania izby określa statut izby.
3. Firmy inwestycyjne prowadzące działalność wyłącznie w zakresie zarządzania portfelami instrumentów finansowych lub doradztwa inwestycyjnego w zakresie instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu zorganizowanego mogą być członkami izby, o której mowa w ust. 1, lub izby gospodarczej, o której mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych.
Art. 93. 1. Przepisów art. 69 ust. 1, art. 82, art. 83a ust. 1, art. 84, art. 85, art. 86 ust. 1 oraz art. 89 ust. 1 i 2 nie stosuje się do zagranicznych firm inwestycyjnych. Przepisu art. 86 ust. 2 nie stosuje się do zagranicznych firm inwestycyjnych w zakresie odnoszącym się do sytuacji finansowej.
2. Przepisy art. 89 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do zagranicznych firm inwestycyjnych w przypadku zawieszenia lub zakazania, zgodnie z art. 169 ust. 5 pkt 1 lit. a lub ust. 8 pkt 1, w całości albo w części prowadzenia działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 93a. (uchylony)
Art. 93b. W celu zapewnienia przestrzegania przez firmę inwestycyjną przepisów ustawy, przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, przepisów rozporządzenia 575/2013, rozporządzenia 600/2014, rozporządzenia 2017/565 oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej mających zastosowanie do firmy inwestycyjnej Komisja może zalecić zaprzestanie w wyznaczonym terminie działania naruszającego te przepisy lub niepodejmowanie takiego działania w przyszłości.
Art. 94. 1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia:
1) tryb i warunki postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2, oraz banków powierniczych w zakresie:
a) promowania świadczonych usług oraz kontaktów z potencjalnymi klientami,
b) zawierania transakcji i dokonywania rozliczeń,
c) traktowania klientów jak klientów profesjonalnych lub klientów detalicznych zgodnie z art. 3a ust. 1 i 2,
d) świadczenia usług, w tym w zakresie świadczenia usług na rzecz kategorii klientów, o których mowa w art. 3a ust. 4, w szczególności takich usług, których przedmiotem są instrumenty dłużne, których struktura utrudnia zrozumienie związanego z nimi ryzyka, i takich, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane,
e) (uchylona)
f) ustanawiania i realizacji zabezpieczeń spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na nabycie instrumentów finansowych oraz zabezpieczenia wierzytelności na instrumentach finansowych, jeżeli konstrukcja tych instrumentów umożliwia ustanowienie zabezpieczenia,
g) przyjmowania lub przekazywania jakichkolwiek świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych w związku z prowadzeniem działalności maklerskiej,
h) przekazywania sprawozdań, o których mowa w art. 83j ust. 1, w przypadku świadczenia usługi maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 i 5 oraz ust. 4 pkt 6 i 8, o ile dotyczy wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5 oraz ust. 4 pkt 1 i 6, a także wymogi dotyczące treści tych sprawozdań oraz terminy ich przekazywania klientowi,
i) emitowania lub wystawiania instrumentów finansowych lub udzielania porad w zakresie emitowania lub wystawiania instrumentu finansowego albo rekomendowania lub oferowania albo w inny sposób umożliwiania nabycia lub objęcia instrumentu finansowego
- w odniesieniu do wykonywania przez te podmioty czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 i 4 i art. 119 ust. 1, przy zapewnieniu należytej staranności, ochrony klienta oraz bezpiecznego i sprawnego zawierania i rozliczania transakcji, a także przejrzystości i bezpieczeństwa obrotu;
2) (uchylony)
3) warunki, jakie muszą spełniać prowadzone przez firmę inwestycyjną ASO lub OTF, przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony interesów inwestorów uczestniczących w obrocie w tych systemach;
4) zakres, tryb i formę oraz terminy przekazywania informacji, o których mowa w art. 86 ust. 2, przez firmy inwestycyjne, banki, o których mowa w art. 70 ust. 2, i banki powiernicze, przy uwzględnieniu konieczności umożliwienia Komisji, w zakresie określonym ustawą, wykonywania nadzoru nad działalnością tych podmiotów;
5) szczegółowe warunki techniczne i organizacyjne wymagane do prowadzenia działalności przez firmę inwestycyjną i bank, o którym mowa w art. 70 ust. 2, oraz do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych przez bank powierniczy, w tym:
a) sposób i szczegółowe warunki przechowywania, rejestrowania i zabezpieczania instrumentów finansowych oraz środków pieniężnych klientów, w tym szczegółowe warunki wykorzystywania instrumentów finansowych i środków pieniężnych klientów, w szczególności dla celów zabezpieczenia, oraz kategorie podmiotów, w których mogą być deponowane środki pieniężne klientów,
b) szczegółowe kryteria w zakresie spełniania przez osoby, o których mowa w art. 82a ust. 1, wymogu posiadania odpowiedniej wiedzy i kompetencji,
c) szczegółowe kryteria w zakresie spełniania przez członków zarządu i rady nadzorczej wymogu posiadania nieposzlakowanej opinii, wiedzy, kompetencji i doświadczenia, o których mowa w art. 103 ust. 1a, oraz szczegółowe kryteria stosowane przy określaniu liczby funkcji, jakie mogą być pełnione jednocześnie zgodnie z art. 103 ust. 1c,
d) szczegółowe kryteria w zakresie spełniania przez osoby, o których mowa w art. 3 pkt 3-15 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 604/2014 z dnia 4 marca 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych w odniesieniu do kryteriów jakościowych i właściwych kryteriów ilościowych ustalania kategorii pracowników, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka instytucji (Dz. Urz. UE L 167 z 06.06.2014, str. 30, z późn. zm.), wymogu posiadania odpowiedniej wiedzy, kompetencji i doświadczenia,
e) szczegółowe kryteria w zakresie spełniania przez osoby wchodzące w skład władz jednostki organizacyjnej banku prowadzącego działalność maklerską, o której mowa w art. 111 ust. 2 pkt 1, wymogu posiadania nieposzlakowanej opinii, wiedzy, kompetencji i doświadczenia, o których mowa w art. 111 ust. 6a,
f) szczegółowe kryteria w zakresie spełniania przez osoby wchodzące w skład władz oddziału zagranicznej osoby prawnej z siedzibą na terytorium państwa innego niż państwo członkowskie, o którym mowa w art. 115 ust. 1, wymogu posiadania nieposzlakowanej opinii, wiedzy, kompetencji i doświadczenia, o których mowa w art. 115 ust. 5,
g) tryb i warunki postępowania przy dokonywaniu oceny oraz weryfikacji spełniania przez osoby, o których mowa w lit. b-f, stosowanych wobec nich odpowiednich wymogów w zakresie posiadania odpowiedniej wiedzy i kompetencji, nieposzlakowanej opinii i doświadczenia, oraz tryb i warunki postępowania w zakresie utrzymywania i doskonalenia wiedzy i kompetencji tych osób oraz osób, o których mowa w art. 82a ust. 2,
h) tryb i warunki postępowania przy dokonywaniu oceny oraz weryfikacji spełniania kryteriów stosowanych przy określaniu liczby funkcji, jakie mogą być pełnione jednocześnie zgodnie z art. 103 ust. 1c,
i) procedury anonimowego zgłaszania naruszeń, o których mowa w art. 83a ust. 1a,
j) sposób i szczegółowe warunki rejestrowania zawieranych transakcji oraz przechowywania i archiwizacji dokumentów i innych nośników informacji sporządzanych w związku z prowadzeniem działalności
- z uwzględnieniem konieczności zapewnienia profesjonalnego, rzetelnego, bezpiecznego i sprawnego prowadzenia działalności przez te podmioty, biorąc pod uwagę jej zakres.
5a) (uchylony)
6) (uchylony)
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, obowiązki sprawozdawcze domów maklerskich, banków prowadzących działalność maklerską oraz zagranicznych firm inwestycyjnych prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską w formie oddziału i zagranicznych osób prawnych, o których mowa w art. 115, prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską w formie oddziału, banków powierniczych, podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2, oraz Krajowego Depozytu i spółki, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1, a także Narodowego Banku Polskiego w zakresie obrotu papierami wartościowymi emitowanymi przez Skarb Państwa, tak aby sprawozdania sporządzane przez te podmioty pozwalały na dokonywanie analiz w zakresie stanu, dynamiki oraz struktury zadłużenia budżetu państwa w skarbowych papierach wartościowych według grup inwestorów oraz rodzajów tych papierów.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może określić, w drodze rozporządzenia, wykaz tytułów naukowych lub zawodowych, których posiadanie przez osoby, którym powierzono wykonywanie czynności, o których mowa w art. 82a ust. 1, uznaje się za posiadanie przez nie, w całości albo części, odpowiedniej wiedzy i odpowiednich kompetencji, biorąc pod uwagę, aby zakres wiedzy i kompetencji, które należy wykazać w celu uzyskania danego tytułu, był zgodny z zakresem określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 1 pkt 5 lit. b.
PREMIUM